مبانی، روش ها و گرایش های تفسیری نجم الدین رازی در تفسیر عرفانی «التأویلات النجمیه»
آرشیو
چکیده
کتاب «التأویلات النجمیه» از تفاسیر مهم عرفانی در قرن ششم هجری است که نویسنده صاحب سبکی به نام نجم الدین رازی (دایه) تألیف کرده است؛ اما بااین وجود، این تفسیر ازنظر علمی کمتر بررسی شده است. حال، پرسش اصلی پژوهش این است که روش ها، گرایش ها و مبانی تفسیری نجم الدین رازی در کتاب تفسیریِ «التأویلات النجمیه» چیست؟ برای پاسخ به این پرسش، با واکاوی این کتاب تفسیری و به تناسب، مراجعه به سایر آثار نجم الدین رازی، به روش توصیفی-تحلیلی و بااستفاده از منابع کتابخانه ای، نتایج زیر به دست آمد. روش تفسیری نجم رازی، تاحدی روش اجتهادی بابهره گیری از حد اکثر منابع در این زمینه است که البته استفاده از روش قرآن به قرآن و روش روایی در این میان بسیار پررنگ تر است. وی در تفسیر روایی خویش از آیات الهی، از روایات نبوی، روایات اهل بیت (ع)، صحابه و تابعین و آرای سایر مفسران و اهل تصوف بهره شایانی برده است. گرایش تفسیری او نیز، گرایش عرفانی است که براساس اصل توحید، اما بدون مباحث پیچیده و پرحجم عرفان نظری بیان شده است. البته باتوجه به تعلق او به سنتِ عرفان خراسان، مباحث سلوک عملی در تأویلات او از آیات غالب است و وی تفاوت مردم در فهم آیات الهی را مربوط به تفاوت آنان در درجات عرفانی و سلوکی می داند. مبانی تفسیری او نیز، باور به ظهر و بطن داشتن قرآن، تفاوت فهم آیات الهی برای عوام و خواص، فرق میان تفسیر و تأویل و حجیت ظواهر آیات قرآن و جمع بین شریعت و طریقت است.Methods, Tendencies, and Interpretive Foundations in Najm al-Din Razi’s Exegesis of Al-Tawilat al-Najmiyyah
An analytical-descriptive methodology was employed to achieve the objectives of the present study, involving a thorough examination of Najm al-Din Razi’s exegetical work Al-Tawilat al-Najmiyyah , supplemented by an analysis of his other writings and relevant library sources. The findings reveal that Razi’s interpretive approach exhibits a degree of ijtihadi engagement, characterized by the utilization of an extensive array of scholarly resources. Notwithstanding this, the predominant emphasis lies in the application of the Quran-to-Quran method alongside narrative interpretive techniques. Within his narrative exegesis, Razi draws extensively upon divine verses, prophetic traditions, narrations from the Ahl al-Bayt, the companions, and successors, as well as the perspectives of other interpreters and mystics. Razi’s hermeneutical orientation is principally mystical, rooted in the foundational principle of tawhid (the oneness of God), yet articulated without resorting to the intricate and voluminous discourses typical of theoretical mysticism. Affiliated with the Khorasan mystical tradition, his interpretations predominantly foreground themes of practical spirituality. He posits that variations in individuals’ understanding of divine verses correlate with their respective levels of mystical and spiritual development. The interpretive framework underpinning Razi’s exegesis encompasses a belief in the dual outer and inner meanings of the Quran, an acknowledgement of the divergence in comprehension between laypersons and the scholarly elite, a delineation between interpretation ( tafsir ) and exegesis ( ta’wil ), an affirmation of the authority of the apparent meanings of Quranic verses, and an emphasis on harmonizing shari‘a (Islamic law) with tariqa (the spiritual path).
تبلیغات
