بررسی نقش میانجی گرایش به انتقام در رابطه بین مهارگری تلاشگر و رفتارهای ضداجتماعی در نوجوانان (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مقدمه: رفتارهای ضداجتماعی به اعمالی اطلاق می شود که مغایر با هنجارها و قوانین اجتماعی هستند و شامل خشونت، پرخاشگری و تخریب اموال می شوند. این رفتارها در نوجوانان می تواند منجر به مشکلات تحصیلی، اجتماعی و قانونی شود و بر روابط بین فردی آن ها با خانواده و همسالان تأثیر منفی بگذارد؛ بنابراین، هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای گرایش به انتقام در رابطه بین مهارگری تلاشگر با رفتارهای ضداجتماعی در نوجوانان شهر شیراز بود. روش: جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهر شیراز در سال تحصیلی 1402-1401 بود. نمونه پژوهش شامل 567 دانش آموز مقطع متوسطه دوم شهر شیراز بود که به روش تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری شامل پرسشنامه های مهارگری تلاشگر (الیس و رتبارت، 2001)، گرایش به انتقام (فلورس-کاماچو و همکاران، 2022) و رفتارهای ضداجتماعی (بارت و دونلان، 2009) بود که در میان افراد نمونه توزیع گردید. ارزیابی مدل پیشنهادی با استفاده از تحلیل مسیر و با کمک نرم افزارهای SPSS-24 و AMOS-24 انجام گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد، الگوی پیشنهادی از برازش خوبی با داده ها برخوردار است. نتایج نشان داد اثر مستقیم مهارگری تلاشگر به گرایش به انتقام (000/0=p، 51/0-=β)، مهارگری تلاشگر به رفتارهای ضداجتماعی (000/0=p، 11/0=β) و گرایش به انتقام به رفتارهای ضداجتماعی (000/0=p، 13/0=β) معنی دار است. دیگر یافته های پژوهش نشان داد گرایش به انتقام در رابطه بین مهارگری تلاشگر و رفتارهای ضداجتماعی (000/0=p ، 40/0-=β) در سطح 01/0 نقش واسطه ای دارد. نتیجه گیری: بنابراین تقویت مهارگری تلاشگر منجر به کاهش گرایش به انتقام و رفتارهای ضداجتماعی می شود.The Mediating Role of the Vengeful Tendencies in the Relationship Between Effortful Control and Antisocial Behavior in Adolescents
Introduction : Antisocial behaviors—characterized by actions that violate social norms and laws, such as aggression, violence, and property damage—can have severe consequences for adolescents, including academic struggles, social difficulties, and legal repercussions. These behaviors also harm interpersonal relationships with family and peers. This study examined the mediating role of vengeful tendencies in the relationship between effortful control and antisocial behavior among adolescents in Shiraz, Iran.
Method : The study population included all high school students in Shiraz during the 2022-2023 academic year. A sample of 567 students was selected using multi-stage cluster random sampling. Participants completed validated measures of Effortful Control (Ellis & Rothbart, 2001), Vengeful Tendencies (Flores-Camacho et al., 2022), and Antisocial Behavior (Burt & Donnellan, 2009). Path analysis was conducted using SPSS-24 and AMOS-24 to test the proposed model.
Results: The model demonstrated good fit. Findings revealed significant direct effects of effortful control on vengeful tendencies (p = 0.000, β = -0.51), effortful control on antisocial behavior (p = 0.000, β = -0.11), and vengeful tendencies on antisocial behavior (p = 0.000, β = 0.13). Additionally, vengeful tendencies mediated the relationship between effortful control and antisocial behavior (p = 0.000, β = -0.29) at the 0.01 level.
Conclusion: The results suggest that improving effortful control may reduce vengeful tendencies and, consequently, antisocial behaviors in adolescents.
تبلیغات
