اعتبارسنجی مدل ایمنی و بهداشت کارکنان با رویکرد مدیریت سرمایه انسانی در صنعت نفت کشور (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
شماره صفحات:
۱۰۳ - ۱۲۶
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
هدف : در دهه های أخیر، ایمنی و بهداشت کارکنان به عنوان حقوق اساسی سرمایه انسانی مورد توجه سازمان ها بوده و آن ها را به آن چه در زمینه نظام نگهداری منابع انسانی نیاز است، ملزم می کند. بدین ترتیب سازمان می بایست داده ها و اطلاعات کافی را در خصوص میزان اهمیت عوامل اثرگذار بر ایمنی و بهداشت سرمایه انسانی در اختیار داشته باشد. چرا که نگهداشت سرمایه انسانی نقشی بنیادین در رشد و تعالی سازمان دارد. از این منظر هدف اصلی پژوهش حاضر، اعتبارسنجی مدل پارادایمی ایمنی و بهداشت کارکنان با رویکرد مدیریت سرمایه انسانی در صنعت نفت کشور می باشد. طراحی/ روش شناسی/ رویکرد: مدل ایمنی و بهداشت کارکنان، پیش تر در بخش کیفی تحقیق حاضر تدوین گردید و اکنون در این بخش از مطالعه، اعتبارسنجی آن در دستور کار قرار داده شده است. از این حیث پژوهش حاضر، بخش اثبات گرایی از این تحقیقِ عمل گرای کاربردی است. نحوه گردآوری داده های تحقیق، توصیفی- پیمایشی و از نوع هم بستگی بوده است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مدیران و کارکنان مناطق نفت خیز جنوب و حجم نمونه نیز با استفاده از جدول مورگان و روش نمونه گیری چندمرحله ای به تعداد 384 نفر انتخاب گردید. به جهت اعتبارسنجی مدل پارادایمی در بخش کمی نیز از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. پرسشنامه مورد نظر از ابعاد شش گانه متشکل از 51 گویه در قالب طیف لیکرت بوده است. تجزیه و تحلیل داده های تحقیق توسط نرم افزار SPSS نسخه 26 و با رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری با روش حداقل مربعات جزئی از طریق نرم افزار Smart PLS نسخه چهارم انجام شده است. پس از آن؛ ضریب پایایی پرسشنامه با استفاده از روایی صوری، روایی هم گرا و ضریب آلفای کرونباخ برآورد گردید. روایی سازه پرسشنامه نیز از طریق تحلیل عاملی تأییدی مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت؛ پایایی و روایی تحقیق مورد تأیید قرار گرفتند. در گام آخر نیز بررسی برازش مدل ایمنی و بهداشت کارکنان با استفاده از آزمون های ضرایب معنی داری P_Value و T_Value، شاخص R 2 ، شاخص Q 2 ، شاخص SRMR، شاخص NFI و ضریب رگرسیونی انجام شد. نتایج به دست آمده، نشان از برازش مدل مورد مطالعه داشتند. یافته های پژوهش: نتایج به دست آمده نشان از تأیید ارتباط مثبت و مستقیم میان ابعاد مدل پارادایمی ایمنی و بهداشت کارکنان با رویکرد مدیریت سرمایه انسانی در مناطق نفت خیز جنوب دارد. بدین ترتیب تمام پنج فرضیه طرح شده پژوهش، مورد پذیرش قرار گرفته است. شایان ذکر است که بیشترین میزان تأثیرگذاری مربوط به اثر شرایط علّی مدل (ایمنی کار؛ سلامت حرفه ای؛ عوامل آموزشی و آگاهی کارکنان) بر روی پدیده محوری مدل (نظام نگهداری منابع انسانی؛ ایمنی و سلامت محیط سازمان) و به مقدار 0.78 بوده است. سایر ضرایب مسیر نیز مورد پذیرش قرار گرفته و تأثیر مثبت آنان تأیید شده است. محدودیت ها و پیامدها : مهم ترین محدودیت این تحقیق، دسترسی زمان بر و سخت به جامعه آماری بوده است. هم چنین استفاده از ابزار پرسشنامه برای اعتبارسنجی و عدم دقت پاسخ دهندگان به پرسش ها از جمله محدودیت های مهم آن تلقی می شود. چرا که استخراج داده های مدل نهایی بر پایه و بنیان داده های موجود در عرصه مورد مطالعه بوده است. پیامدهای عملی: با توجه به کاربردی بودن مطالعه حاضر، نتایج آن، پیامدهای علمی گوناگونی را در راستای بهبود ایمنی و بهداشت کارکنان در اختیار قرار داده است. از جمله این پیامدها می توان به موارد ذیل اشاره نمود: شناخت میزان تأثیر متغیرهای شرایط علّی ایمنی و بهداشت کارکنان و کمک به تدوین اسناد مورد نیاز سازمان به سبب جلوگیری از خطرات و آسیب های احتمالی. کمک به سازمان جهت تنظیم مفاد دارای اهمیت ایمنی و بهداشت کارکنان جهت آشنایی نیروی کار و بهبود دسترسی آنان به مبانی مورد نیاز. معرفی راهبردهای مؤثر با ترتیب اولویت به دلیل به کارگیری توسط مدیران و کارکنان جهت بهبود وضعیت و پیامدهای مطلوب در حوزه ایمنی و بهداشت کارکنان. لذا با در دسترس قرار گرفتن اولویت بندی متغیرهای موجود در مدل می توان به نتایج مطلوب درخصوص ایمنی و بهداشت کارکنان دست پیدا نمود. ابتکار یا ارزش مقاله : اعتبارسنجی مدل پارادایمی ایمنی و بهداشت کارکنان مبتنی بر رویکرد استراوس و کوربین ابتکار اصلی این مقاله بوده است. در مطالعات این حوزه، پیش تر از این روش استفاده نشده و سنجش و ارزیابی ها بر اساس دستورالعمل ها و ایزوهای موجود بوده است. حال آن که در مطالعه حاضر، اعتبارسنجی بر اساس داده های بومی صورت پذیرفته و از این حیث، قابلیت تعمیم به سایر صنایع و سازمان ها را دارد. بدین ترتیب، موجودیت این مدل کمی شده به ارزش های بخش ایمنی و بهداشت سازمان افزوده و به مدیران صنایع و سازمان ها در درک اهمیت ایمنی و بهداشت کارکنان کمک خواهد کرد. نوع مقاله: مقاله پژوهشیValidation of Employee Safety and Health Model with Human Capital Management Approach in the Country's Oil Industry
Purpose : In recent decades, employee safety and health have been considered by organizations as fundamental human capital rights, requiring them to comply with what is needed in the field of human resource management systems. Accordingly, the organization must have sufficient data and information regarding the importance of factors that affect the safety and health of its human capital. Maintaining human capital plays a fundamental role in the growth and excellence of an organization. From this perspective, the primary goal of the present study is to validate the paradigmatic model of employee safety and health, incorporating a human capital management approach, in the country's oil industry. Design/methodology/approach: The employee safety and health model, previously developed in the qualitative part of this study, is now being validated in this part of the study. In this respect, the present study is the positivist part of this applied pragmatic research. The method of collecting research data was descriptive-survey and correlational. The statistical population of the study comprised all managers and employees from the southern oil-rich regions, and the sample size was determined using the Morgan table and a multi-stage sampling method, resulting in a sample of 384 individuals. A researcher-made questionnaire was also used to validate the paradigmatic model in the quantitative section. The questionnaire consisted of six dimensions and 51 items in the form of a Likert scale. Research data analysis was performed using SPSS version 26 software and a structural equation modeling approach, employing the partial least squares method through SmartPLS version 4 software. After that, the reliability coefficient of the questionnaire was estimated using face validity, convergent validity, and Cronbach's alpha coefficient. The construct validity of the questionnaire was also examined through confirmatory factor analysis, and finally, the reliability and validity of the research were confirmed. In the final step, the fit of the employee safety and health model was examined using the P-value and T-value significance coefficient tests, R-squared index, Q-squared index, SRMR index, NFI index, and regression coefficient. The results obtained showed the fit of the studied model. Research Findings: The results confirm a positive and direct relationship between the dimensions of the paradigm model of employee safety and health and the human capital management approach in the oil-rich regions of the south. Therefore, all five proposed research hypotheses have been accepted. It is worth noting that the highest level of influence was related to the effect of the causal conditions of the model (work safety; occupational health; educational factors and employee awareness) on the central phenomenon of the model (human resource maintenance system; safety and health of the organization's environment) and was 0.78. Other path coefficients have also been accepted, and their positive impact has been confirmed. Limitations & Consequences : The most important limitation of this research was the time-consuming and difficult access to the statistical population. Also, the use of questionnaire tools for validation and the inaccuracy of respondents to the questions are considered to be among its important limitations because the extraction of data for the final model was based on the data available in the field under study. Practical Consequences: Given the applicability of the present study, its results have provided various scientific implications for improving employee safety and health. Among these implications are the following: - Identifying the impact of variables on the causal conditions of employee safety and health, and assisting in compiling the documents required by the organization to prevent potential risks and harm. - Assisting the organization in regulating important provisions on employee safety and health to familiarize the workforce and improve their access to the required basics. - Introducing effective strategies in order of priority for use by managers and employees to improve the situation and desired outcomes in the field of employee safety and health. Therefore, by making the prioritization of the variables in the model available, desirable results can be achieved regarding employee safety and health. Innovation or value of the Article: Validating the paradigmatic model of employee safety and health based on the Strauss and Corbin approach was the main initiative of this article. In studies in this field, this method has not been previously used, and measurements and evaluations have been based on existing guidelines and ISO standards. However, in the present study, validation was conducted based on local data, and, in this respect, it can be generalized to other industries and organizations. Thus, the existence of this quantified model will add to the value of the organization's safety and health department and help industry and organizational managers understand the importance of employee safety and health. Paper Type : Original Paper
تبلیغات
