ارزیابی اهمیت عوامل موثر بر حفظ و گسترش سهم بازار مواد غذایی فرآوری شده در بازارهای جهانی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
صنعت مواد غذایی فرآوری شده به دلیل تأمین امنیت غذایی، کاهش وابستگی به واردات و ایجاد ارزش افزوده از منابع کشاورزی، نقشی حیاتی در اقتصاد ایران ایفا می کند. اهمیت این صنعت با توجه به شرایط تحریمی و نوسانات اقتصادی، به ویژه از منظر صادرات، دوچندان می شود؛ چرا که صادرات این محصولات، با افزایش درآمدهای ارزی به بهبود تراز تجاری کشور کمک میکند. در فضای رقابتی تجارت جهانی، حفظ و گسترش سهم بازار مواد غذایی فرآوری شده مستلزم شناسایی و تقویت عوامل کلیدی مؤثر بر رقابت پذیری است. بر این اساس، این پژوهش، با رویکردی نوآورانه از نظر روش شناسی و موضوع، با هدف شناسایی و ارزیابی این عوامل در دو مرحله صورت گرفت. در مرحله نخست، دو راهبرد مرور ادبیات و مصاحبه با خبرگان، برای جمع آوری اطلاعات مورد استفاده قرار گرفت و سپس بر اساس فرایند تحلیل محتوای کیفی 16عامل اثرگذار بر حفظ و گسترش سهم بازار شناسایی گردید. در گام بعدی با بهره گیری توأمان از دو رویکرد عینی گرا و خبره محور برای شناسایی میزان اهمیت هر یک از این عوامل تلاش شد. به این منظور با استفاده از روش های فوکام و مِرِک، که از روشهای معتبر و نوین تصمیم گیری چندمعیاره هستند، وزن و اهمیت هر یک از عوامل شناسایی گردید. نتایج نشان داد عواملی همچون نرخ ارز، مشوق های صادراتی، تعهدات ارزی، کیفیت محصولات و انطباق با استانداردهای بین المللی بیشترین نقش را در موفقیت صادرات مواد غذایی فرآوری شده ایفا می کنند.Evaluating the Importance of Factors Affecting the Retention and Expansion of Market Share for Processed Food in Global Markets
The processed food industry plays a vital role in Iran's economy due to its contributions to food security, reducing dependence on imports, and adding value to agricultural resources. The significance of this industry is amplified under sanctions and economic fluctuations, particularly in terms of exports, as the export of these products enhances foreign exchange revenues and improves the country's trade balance. In the competitive global trade environment, maintaining and expanding the market share of processed foods necessitates identifying and strengthening key factors affecting competitiveness. Accordingly, this study, employing an innovative methodological and thematic approach, aimed to identify and evaluate these factors in two phases. In the first phase, information was gathered through a literature review and expert interviews, followed by the identification of 16 factors affecting market share retention and expansion based on qualitative content analysis. In the next step, the importance of each factor was assessed using a combination of objective and expert-based approaches. For this purpose, FUCOM and MEREC, recognized and modern multi-criteria decision-making methods, were applied to determine the weight and significance of each factor. The results revealed that factors such as exchange rates, export incentives, currency commitments, product quality, and compliance with international standards play the most critical roles in the success of processed food exports.
تبلیغات
