الگوی موانع توسعه نظام رتبه بندی مؤسسات حسابرسی: با رویکرد نظریه داده بنیاد (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
این پژوهش باهدف طراحی الگویی برای شناسایی موانع توسعه نظام رتبه بندی مؤسسات حسابرسی ایران، با توجه به ویژگی های محیطی و شرایط کشور انجام شده است. روش پژوهش از نوع کیفی و مبتنی بر نظریه پردازی داده بنیاد بوده است. داده ها از طریق مصاحبه های عمیق با 15 نفر از خبرگان دانشگاهی و حرفه ای در حوزه حسابرسی در نیمه دوم سال 1403 جمع آوری شدند. تحلیل داده ها با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شد که منجر به شناسایی 6 بعد اصلی، 26 مؤلفه محوری و 78 مفهوم گردید. یافته ها نشان می دهد که شرایط علّی شامل ضعف شفافیت معیارها و عدم استقلال کافی، شرایط زمینه ای نظیر نوسانات اقتصادی و چالش های فرهنگی سازمانی، و شرایط مداخله گر مانند کمبود فناوری پیشرفته و محدودیت های قانونی هستند. راهبردهای پیشنهادی شامل ارتقای شفافیت معیارها، تقویت استقلال نظام رتبه بندی، و استفاده از فناوری های نوین می باشد که پیامدهای مثبتی از جمله بهبود کیفیت خدمات حسابرسی و افزایش اعتماد عمومی به همراه دارد. این مطالعه بر اهمیت انطباق نظام رتبه بندی مؤسسات حسابرسی با استانداردهای جهانی و نیازهای محلی کشور برای ارتقای شفافیت و کیفیت تأکید دارد.The Model of Barriers to the Development of the Audit Firms’ Ranking System: A Grounded Theory Approach
This study aims to design a model for identifying barriers to developing the ranking system of audit firms in Iran, considering environmental characteristics and national conditions. The research is qualitative and based on grounded theory. Data were collected through in-depth interviews with 15 academic and professional experts in auditing during the second half of 2025. The data were analyzed using open, axial, and selective coding, resulting in the identification of six main dimensions, 26 core components, and 78 concepts. Findings reveal that causal conditions include a lack of transparency in criteria and insufficient independence, while contextual conditions highlight economic fluctuations and organizational cultural challenges. Intervening conditions such as limited advanced technology and legal constraints were also identified. Proposed strategies include enhancing transparency in criteria, strengthening the independence of the ranking system, and leveraging modern technologies, leading to outcomes such as improved auditing service quality and increased public trust. This study emphasizes the necessity of aligning the ranking system of audit firms with global standards while addressing local requirements to enhance transparency and service quality.
تبلیغات
