اثر شخصیت پویا و رفتارهای والدینی مرتبط با شغل بر مشکلات تصمیم گیری شغلی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مقدمه: شرایط غیرقابل پیش بینی و متلاطم بازار کار و افزایش نرخ بیکاری، دانشجویان را تحت فشار زیادی از نظر تصمیم گیری شغلی قرار داده است. بهترین عامل برای مقابله با این مشکلات، تکیه بر منابع شخصی است؛ بنابراین، هدف این پژوهش بررسی تأثیر شخصیت فعال و رفتارهای مرتبط با شغل والدین بر مشکلات تصمیم گیری شغلی با نقش های میانجی خودکارآمدی تصمیم گیری شغلی و انطباق پذیری شغلی بود. شناخت جامع این عوامل، زمینه را برای طراحی و توسعه راهکارهای مؤثر به منظور تسهیل فرآیند تصمیم گیری شغلی دانشجویان فراهم می سازد. چنین راهکارهایی نه تنها انتخاب های آگاهانه تر را ممکن می کنند، بلکه با ارائه ابزارها و بینش لازم، بستری برای دستیابی به موفقیت های حرفه ای با اعتمادبه نفس بالاتر ایجاد می نمایند. روش شناسی: این پژوهش با رویکرد کمّی و بر اساس طرح توصیفی-همبستگی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان مقاطع مختلف دانشگاه یزد در سال تحصیلی ۱۴۰۲–۱۴۰۳ بودند که از میان آن ها، تعداد ۳۶۰ نفر به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. در نهایت، تعداد ۳۱۰ پرسشنامه تکمیل شده جمع آوری گردید. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای استاندارد مبتنی بر مقیاس پنج درجه ای لیکرت بود. جهت سنجش روایی، از روایی محتوا و روایی واگرا استفاده شد و پایایی نیز با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی مورد بررسی قرار گرفت که همگی در حد مطلوب تأیید شدند. تجزیه وتحلیل داده ها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم افزارهای SPSS و AMOS انجام پذیرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که خودکارآمدی تصمیم گیری شغلی و انطباق پذیری شغلی به طور معناداری، مشکلات تصمیم گیری شغلی را پیش بینی می کنند. براساس نتایج پژوهش هیچ ارتباطی بین رفتارهای مرتبط با شغل والدین و شخصیت فعال با مشکلات تصمیم گیری شغلی و رفتارهای مرتبط با شغل والدین با انطباق پذیری شغلی پیدا نشد. علاوه براین، نتایج نشان داد که بین شخصیت فعال با انطباق پذیری شغلی؛ شخصیت فعال و رفتارهای مرتبط با شغل والدین با خودکارآمدی تصمیم گیری شغلی همبستگی معناداری وجود دارد. نتیجه گیری/ دستاوردها: این مطالعه نشان می دهد که شخصیت فعال و حمایت والدین دو عامل کلیدی در بهبود خودکارآمدی و تصمیم گیری شغلی دانشجویان هستند. افراد با شخصیت فعال، در مواجهه با چالش های شغلی مقاومت و سازگاری بیشتری نشان می دهند. از سوی دیگر، حمایت والدین بر سازگاری شغلی و انگیزه درونی افراد تأثیر مستقیم دارد و آن ها را برای تصمیم گیری های بهتر و پاسخگویی به چالش های شغلی آماده می کند. در نتیجه، تقویت این عوامل منجر به کاهش مشکلات در فرآیند انتخاب شغل می شود.The Effect of Proactive Personality and Career-Specific Parenting Behaviors on Vocational Decision-Making Difficulties
Introduction: The unpredictable and turbulent nature of the labor market, along with increasing unemployment rates, has placed significant pressure on students regarding career decision-making. Effectively navigating these challenges necessitates the use of personal resources. Accordingly, this study aimed to examine the impact of proactive personality and parents' career-related behaviors on career decision-making difficulties, with career decision self-efficacy and career adaptability acting as mediating variables. A comprehensive understanding of these factors provides a foundation for designing and implementing effective strategies to support students in their career decision-making processes. Such strategies not only promote more informed choices but also, by equipping students with essential tools and insights, create a platform for achieving professional success with greater confidence.
Methodology: This study adopted a quantitative approach using a descriptive-correlational design. The statistical population included all students at various academic levels at Yazd University during the 2022–2023 academic year. A convenience sampling method was employed, resulting in the selection of 360 participants, with 310 completed questionnaires ultimately collected. Data were gathered using a standardized questionnaire based on a five-point Likert scale. Content validity and discriminant validity were assessed to ensure validity, while reliability was evaluated using Cronbach's alpha and composite reliability coefficients, all of which were confirmed at acceptable levels. Data analysis was performed using descriptive and inferential statistics via the SPSS and AMOS software packages .
Findings: The results showed that career decision-making self-efficacy and career adaptability significantly predict career decision-making difficulties. Based on the findings, no significant relationship was found between parents' career-related behaviors and proactive personality with career decision-making difficulties, nor between parents' career-related behaviors and career adaptability. Furthermore, the results indicated a significant correlation between proactive personality and career adaptability, as well as between proactive personality and parents' career-related behaviors with career decision-making self-efficacy.
Conclusion/ Implications: This study demonstrates that proactive personality and parental support are pivotal factors in enhancing students' career decision self-efficacy. Individuals with a proactive personality display greater resilience and adaptability when confronting career-related challenges. Parental support, in turn, directly influences career adaptability and intrinsic motivation, thereby enabling individuals to make more informed decisions and respond effectively to occupational challenges. Consequently, strengthening these factors can help reduce difficulties encountered during the career selection process.
تبلیغات
