زیباشناسی اسلوب شرط در آثار جاحظ؛ مطالعه موردی: کتاب «التاج فی أخلاق الملوک»
آرشیو
چکیده
جاحظ، برتری لفظ بر معنا را از اصول اولیه می دانست، لذا آثار او جزء آثاری است که از استحکام لفظی برخوردار است. یکی از آثار جاحظ در باب سیاست کتاب «التاج» است. وی در این کتاب پیرامون آداب پادشاهی، رعیت و امثال شاهان ساسانی و عرب سخن گفته است. با نگاهی اجمالی به متن کتاب، اسلوب شرط اولین ویژگی متنی است که خود را نشان می دهد. از موارد پربسامد زیبایی شناسی اسلوب شرط، استفاده دقیق از دو حرف «إن» و «إذا» است که هر کدام به ترتیب امکان و قطعیت شرط را می رسانند. با این توضیح پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی-تحلیلی سعی دارد زیبایی شناسی این حروف و هدف استفاده از اسلوب شرط را در این کتاب بررسی کند. از آنجا که موضوع اصلی این کتاب مشخص است؛ لذا این پژوهش تنها به باب اول این کتاب بسنده کرده است. در پایان مشخص شد که جاحظ برای سه گروه هدف در باب اول یعنی: بزرگان، طبقه متوسط و شاهان؛ به ترتیب اسلوب خاصی به کار گرفته است. برای دو گروه اول بیشتر از حرف «إن» استفاده کرده است تا نشان دهد اعمال اخلاقی توسط شاه امکان وقوع دارد و برای گروه سوم که تقابل دو پادشاه است ومخاطبان جایگاهی بالایی دارند از حرف «إذا» که قطعیت در شرط دارد، استفاده کرده است. حرف «إن» در تمام موارد در جایگاه شرط ضعیف و امکانی و حروف «إذا» در جایگاه شرط قوی و قاطع استفاده شده اند که این اوج فصاحت و زیرکی جاحظ در به کارگیری اسلوب شرط را می رساند.Aesthetics of condition style in Al-Jāḥiẓ's works ؛ Case study: the book "Al-Taj fi Akhla Al-Muluk"
Al-Jāḥiẓ knew the supremacy of words over meaning as one of the basic principles, so his works are among the works that have verbal strength. One of the works of Jahiz, which is about politics, is the book "Al-Taj". With a glance at the text of the book, the conditional style is the first characteristic of the text that shows itself. One of the most frequent cases of bet style aesthetics is the precise use of the two letters "if" and "when", each of which conveys the possibility and certainty of the bet, respectively. With this explanation, the current research tries to investigate the aesthetics of these letters and the purpose of using the conditional style in this book with a descriptive-analytical approach. Since the main topic of this book is clear; Therefore, this research is only limited to the first chapter of this book. In the end, it was clear that Jahiz used a specific style for the three target groups in the first chapter, namely: the nobles, the middle class, and the kings, respectively. For the first two groups, he mostly used the letter "if" to show that moral actions by the king are possible, and for the third group, which is the confrontation between two kings, he used the letter "when" which has certainty in the condition. The letter "if" is used in all cases in the position of a weak condition and the letters "when" are used in the position of a strong condition.
تبلیغات
