تعلیق حقوق بشر در وضعیت های اضطراری؛ هم سنجی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
معاهدات حقوق بشری واجد شرط تعلیق، از جمله میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی، در حالی که به دولت های عضو، اجازه داده اند تا در وضعیّت های اضطراری، اجرای برخی از حقوق و آزادی ها را به حالت تعلیق در آورند، اصولی را مقرّر داشته اند که باید از سوی دولتها برای إعمال تعلیق رعایت شوند. هدف از پیش بینی چنین اصولی، پیشگیری از سوء استفاده از حقّ تعلیق و نقض گسترده ی حقوق بشر توسّط دولتها به بهانه ی وجود شرایط اضطراری می باشد. اصول حاکم بر إعمال تعلیق را می توان به دو دسته ی کلّی اصول ماهوی و اصول شکلی تقسیم نمود. اصول ماهوی حاکم بر إعمال تعلیق عبارتند از: اصل تهدید استثنائی، اصل تناسب، اصل رعایت سایر تعهّدات بین المللی، اصل عدم تبعیض و اصل حقوق غیر قابل تعلیق. اصول شکلی حاکم بر إعمال تعلیق نیز عبارتند از: اصل إعلام و اصل گزارش دهی. اجرای دقیق این اصول نیازمند ورود آنها به نظام های داخلی، به ویژه در قوانین اساسی کشورها می باشد. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز در اصل (79) خود به موضوع اعمال محدودیت های ضروری در زمان جنگ و شرایط اضطراری نظیر آن پرداخته است. در این مقاله، مسئله ی جایگاه وضعیت های اضطراری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و انطباق آن با مقررات میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی در رابطه با تعلیق حقوق بشر در وضعیت های اضطراری، به روش تحلیلی تطبیقی، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که اصل (79) قانون اساسی ایران انطباق کمی با ماده (4) میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی دارد و می تواند در بازنگری محتمل در آینده، مورد اصلاح قرار گیرد.Derogation of Human Rights in Emergency Situations; A Comparative Study of the Constitution of the Islamic Republic of Iran and the International Covenant on Civil and Political Rights
Human Rights treaties which contain derogation clause, albeit allowing the derogation of some rights and freedoms in states of emergency, have provided some principles that must be observed by the States Parties for the derogation clause to be applicable. The purpose behind the prevision is the prevention from abuse of derogation right and gross violation of human rights by States under pretext of the existence of emergency situations. These principles can be divided into two general categories: substantive and procedural. The substantive principles are: the principle of exceptional threat, the principle of proportionality, the principle of observation of other international obligations, the principle of non-discrimination, the principle of good faith and the principle of non-derogable rights. The procedural principles are: the principle of proclamation and the principle of notification. Strict implementation of these principles requires their entry into domestic systems, especially in the constitutions of countries. Article 79 of the Constitution of the Islamic Republic of Iran also deals with the application of necessary restrictions in times of war and similar emergencies. In the study, the issue of the status of emergency situations in the Constitution of the Islamic Republic of Iran and its compliance with the provisions of the International Covenant on Civil and Political Rights (ICCPR) relating to the suspension of human rights in emergency situations has been examined comparatively. Findings indicate that Article 79 of the Iranian Constitution is slightly in line with Article 4 of the ICCPR and could be amended in a possible future revision.
تبلیغات
