تحلیل حقوقی ماهیت موافقت نامه برجام با نگاهی به تجربه مشابه کره شمالی و عراق (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
برنامه جامع اقدام مشترک در جولای 2015، از سوی ایران و کشورهای موسوم به «۱+۵» منعقد و چند روز بعد، توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد، طی قطعنامه 2231 تأیید شد. از همان زمان، بحث ها در مورد ماهیت حقوقی این توافق بالا گرفت. عده ای معتقد به معاهده بودن برجام در معنای کنوانسیون حقوق معاهدات وین 1969 و در مقابل، اکثریت، اعتقاد به غیر الزام آور بودن آن داشتند. یکی از دلایلی که غیر الزام آور بودن برجام را تأیید می کند، ماهیت این توافق و تعلق آن به خانواده توافق های دو یا چندجانبه در حوزه خلع سلاح در حقوق بین الملل است. درواقع، این پرسش مطرح است که اثر ماهیت موافقت نامه مورد بحث بر نوع رویکرد طرفین چه خواهد بود؟ تاکنون به برجام از این منظر کمتر نگریسته شده است. در این نوشتار، ضمن بررسی این ویژگی در پرتو ماهیت توافق های ذی ربط، به بررسی تطبیقی برجام با فرایند خلع هسته ای کره شمالی و عراق می پردازیم که به نظر می رسد به لحاظ تاریخی و ماهیتی، بیشترین شباهت را به برجام دارند و به نوعی، زمینه ساز تجربی انعقاد برجام محسوب می شوند.Legal Analysis of the Nature of The JCPOA Agreement with regard to the Similar Experiences of North Korea and Iraq
The Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA) was concluded between Iran and the so-called 5+1 states in July 2015, and a few days later, it was endorsed by the United Nations Security Council through Resolution 2231. Since then, debates have arisen regarding the legal nature of this agreement. Some argue that the JCPOA is a treaty under the 1969 Vienna Convention on the Law of Treaties, while the majority believe it is non-binding. One reason supporting the non-binding nature of the JCPOA is its nature and its classification as part of a group of bilateral or multilateral agreements in the field of disarmament in international law. The central question here is: what impact does the nature of this agreement have on the overall approach of the parties involved? So far, the JCPOA has been less frequently analyzed from this perspective. In this article, we examine this feature in the context of the nature of relevant agreements and compare the JCPOA to the denuclearization processes of North Korea and Iraq, which appear to be the most similar in both historical and substantive terms and have, in a way, served as the empirical foundation for the conclusion of the JCPOA.
تبلیغات
