مصادیق قوم موعود در آیه استخلاف با رویکردی انتقادی به دیدگاه فخر رازی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
دین اسلام، به عنوان آخرین و کامل ترین دین آسمانی، آینده بشر را در قالب اندیشه مهدویت بسیار روشن ترسیم کرده است. بر اساس آموزه های قرآن، حاکمیت نهایی و جهانی از آنِ صالحان و مستضعفان است و شخصی از نسل پیامبر اکرم (ص)، در رأس قوم موعود، با امدادهای الهی و مدیریتی کارآمد، امنیت، عبودیت و عدالت فراگیر جهانی را مستقر خواهد کرد. هرچند باورمندی به استخلاف قوم موعود مورد قبول همه فرق و مذاهب اسلامی بوده است، اما درباره مصادیق، مکان و زمان، و چگونگی تحقق وعده های موجود در آیه استخلاف اختلاف نظر وجود دارد. مسئله اصلی این پژوهش بررسی تطبیقی دیدگاه فریقین درباره قوم موعود، با تأکید بر آرای فخر رازی، است. فخر رازی، همچون بسیاری از دانشمندان اهل سنت، معتقد است که محتوای آیه در زمان صحابه محقق شد و آیه بر خلافت و امامت امامان چهارگانه ابوبکر، عمر، عثمان و علی (ع) دلالت دارد و مصداق قوم موعود صحابه پیامبر (ص) هستند که البته، با توجه به اوضاع نابسامان سیاسی و اجتماعی زمان حضرت علی (ع)، دلالت آیه را نسبت به آن حضرت (ع) نفی می کند. بر اساس دلالت معانی واژگان کلیدی، سبب نزول و محتوای آیات و روایات و تاریخ قطعی فریقین، معلوم می شود که آیه استخلاف ناظر به دوران ظهور و حاکمیت حضرت مهدی (عج) است.The Instances of the Promised Nation in the Vicegerency Verse with a Critical Approach to Fakhr Razi
The religion of Islam, as the last and most complete heavenly religion, has described the future of human beings very clearly in the form of the Mahdism thought. Based on the teachings of the Quran, the final and global governance belongs to the righteous and oppressed and a person from the progeny of the Holy Prophet (peace be upon him and his household) will establish security, servitude to God, and extensive universal justice at the head of the promised people and with divine help and efficient management. Even though belief in the vicegerency of the promised people is accepted in all Islamic denominations and sects; however, there are differences in opinion regarding the instances, place and time, and how the promises in the verse will be realized. The main issue of this study is comparatively studying the Shiite and Sunni views regarding the promised people with emphasis on the views of Fakhr Razi. Fakhr Razi, like many Sunni scholars, believes that the content of the verse was realized in the time of the companions of the Prophet and the verse denotes the caliphate and imamate of the four imams – Abu Bakr, Umar, Uthman, and Ali (peace be upon him) – and the promised people refers to the companions of the Prophet; however, considering the chaotic political and social situation of the time of Imam Ali, he denies that the verse denotes the Imam. Based on the semantic denotation of keywords, the cause of revelation, the contents of verses and narrations, and the definitive history of the Shiites and Sunnis, it is clear that the vicegerency verse refers to the time of the reappearance and governance of Imam Mahdi (may Allah hasten his reappearance)..
تبلیغات
