درخت حوزه‌های تخصصی

اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
اخلاق اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۰۴۱ تا ۱٬۰۶۰ مورد از کل ۹٬۲۹۴ مورد.
۱۰۴۱.

تأملی در نظریه نوین «لکه اخلاقی»(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق پژوهی سال ۵ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۵) 95-116

کلیدواژه‌ها: لکه اخلاقی مسئولیت جمعی گناه متافیزیکی شرم جبران بخت اخلاقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۱۳۵
مقاله حاضر برای نخستین بار در زبان فارسی به استقبال مفهوم «لکه اخلاقی» رفته و به تشریح و مطالعه انتقادی آن می پردازد. لکه اخلاقی عبارت است از تحقّق حالت منفی در شخصیت اخلاقی فرد بی آنکه فرد در تحقّق منشا آن دخالتی داشته باشد. اصطلاح «لکه اخلاقی» اصطلاح نوینی است، با این حال، واقعیت این مباحث و مسمای لکه اخلاقی در نوشته های متقدم تر نیز دیده می شود. در مقاله حاضر - برای تبیینِ بیشتر این اصطلاح - مقایسه ای میان این اصطلاح، با بخت اخلاقی و گناه متافیزیکی برقرار و پیامدهای احتمالی لکه اخلاقی، یعنی شرم، تأسف عامل، مسئولیت اخلاقی و جبران نیز به گفت و گو نهاده شده است. دیدگاه مختار در بحث لکه اخلاقی آن است که این نظریه از انسجام لازم برخودار نیست و تقریر آن با ایرادهای متعددی مواجه است. تأمل در زوایای این مفهوم نشان می دهد که لکه اخلاقی، همان رسوایی و بدنامی است که بیش از آن که یک امر اخلاقی باشد، یک امر اجتماعی است. اگر چه انگیزه طراحان ایده لکه اخلاقی مبنی بر فراموش نکردن جنایت ها علیه بشریت و تلاش برای عبرت آموزی از آنها، انگیزه ای قابل دفاع بوده، اما انگیزه صحیح موجب تصحیح ایده نمی گردد.
۱۰۴۲.

قلمرو فقه و اخلاق(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت اخلاقی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۲) 7-20

کلیدواژه‌ها: فقه اخلاق غایت ارزش قلمرو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۳ تعداد دانلود : ۲۴۱
شناخت دقیق مرزهای هر علم ازجمله مبانی مهم ساخت یک نظام هماهنگ و استنباطی دقیق در حیطه علوم انسانی است. اشتراکات فقه و اخلاق در ناحیه موضوع و محمول و قرابت زیاد آنها در منابع و روش ها نیازمند تبیین بیشتر حدود این دو علم است. مسئله این است که ما چگونه می توانیم گزاره های فقهی را از گزاره های اخلاقی بازشناسی کنیم؟ تا این مسئله حل نگردد و قلمرو هریک از آنها روشن نشود، استنباطات فقهی و اخلاقی قادر به تعیین یک نظام جامع نخواهند بود و باید منتظر رویکردهای افراطی و تفریطی در این دو حوزه باشیم. گروهی سخن از حذف فقه برای حفظ اخلاق می گویند و برخی روش فقهی خود را به مثابه تنها روش معتبر تلقی می کنند. این تحقیق به هدف تعیین قلمرو دانش های فقه و اخلاق انجام شده است. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و روش تحقیق تبیینی تحلیلی است. نتیجه اینکه علم فقه به رعایت حدود می خواند، و اخلاق به کمالات روحی و معنوی دعوت می کند. فقه به سبب کارکرد خاص خود، عموماً به مصالح نوعی و منابع نقلی نظر می نماید، ولی علم اخلاق با توجه به استقلال ثبوتی خود، به تعداد مراتب ممکن، حکم اخلاقی صادر می کند. غایت یکی از نقاط مهمی است که تمایز این دو علم را روشن تر می کند.
۱۰۴۳.

تبیینی از اعتبارسنجی در اندیشه اسلامی: میان کنشی فقهی اخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۴۹) 5 - 24

کلیدواژه‌ها: اعتبار اعتبارسنجی مدنی اخلاق قواعد اخلاقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۷ تعداد دانلود : ۲۱۱
با پیشرفت تکنولوژی و نیاز به سامانه ها و نهادهای جدید، بر قانونگذاران لازم است متناسب با نیازهای روز، اقدام به قانونگذاری در زمینه استفاده از این تکنولوژی ها نمایند، تا سواستفاده مجرمین از تکنولوژی تا حد ممکن کاسته شود. یکی از مباحثی که جهان با آن در تقابل است، مفاسد اقتصادی است. مفاسدی چون پولشویی که نیازمند مقابله و راهکارهای قانونی می باشد. کشورها در راستای مبارزه با مفاسد اخلاقی و کاهش درگیری های حقوقی در این زمینه به استفاده از اعتبارسنجی مدنی روی آورده اند. در ایران، این طرح به صورت قانونی جا باز نکرده است و تنها موسسات مالی و اعتباری و بانک ها موظفند که نسبت به اعتبارسنجی مشتریان خود اقدام نمایند، لیکن اعتبارسنجی مدنی محدود به امور مالی نبوده و طیف وسیعی از مباحث را در خود جای داده است. موضوع این پژوهش جایگاه و نقش اعتبارسنجی مدنی در قواعد اخلاقی است. اخلاق، دستورالعمل برای زندگی ارزشمند و متعالی را پیش روی ما قرار می دهد. برای آنکه انسان به کمال لایق خود برسد باید این جنبه وجودی را نیز در خود شکوفا سازد؛ این کمال بواسطه عمل به یکسری قواعد اخلاقی میسر است ؛ در همه جوامع و اعصار، افراد روابط خود را در چارچوب قواعد و قوانینی تنظیم می کرده اند که عمده این ضوابط اخلاقی بوده اند. اخلاق از نیکی و زشتی یا شایستگی و ناشایستگی سخن می گوید. پژوهش حاضر به بررسی جایگاه اعتبارسنجی در قواعد اخلاقی خواهد پرداخت که چه تاثیری روی هم خواهند داشت.
۱۰۴۴.

بررسی لوازم اخلاقی و رعایت حقوق شهروندی متهم در مرحله دستگیری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۴۹) 159 - 188

کلیدواژه‌ها: اخلاق اخلاق شهروندی حقوق حقوق شهروندی متهم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۷ تعداد دانلود : ۲۸۶
یکی از مهم ترین بخش ها و وظایف اخلاقی یک مسلمان، ارتباط اخلاقی او با جامعه و محیط پیرامونی است « اعم از محیط خانواده و جامعه ». به طور کلی اسلام برای تمامی ارتباطات آدمی ، برنامه اخلاقی ارائه کرده است و این نمونه ای از جهان بینی اخلاقی است . دین مقدس اسلام ، حساب ویژه ای برای اخلاق گشوده است ؛ در اسلام اهمیت خیلی زیادی به حقوق شهروندی داده شده به نحوی که در صدراسلام پیامبر اکرم حضرت محمد(ص) حقوق شهروندی را مثل عدم تفتیش عقاید ، محترم شمردن حقوق زنان ، تساوی همه افراد، حق مالکیت و امنیت اجتماعی پایه ریزی کرده و با رفتار خویش سعی داشتند مردم را به رعایت این حقوق ، تشویق نمایند . بر این اساس نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران نیز به تاسی از سیره نبوی و با توجه به فرمان هشت ماده ای بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی توجه ویژه ای به حقوق شهروندی نموده است. و در همین راستا قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق ش هروندی را در سال 1383یه تص ویب رساتده و قانون آ.د.ک. مصوب 1392 ، در ماده 7 و بخ ش کلی ات ، ص راحتاً رعای ت حق وق شهروندی مقرر در ماده واحده یاد شده را مورد تاکید قرار داده است . لذا در این مقاله ضمن بیان شمه ای از اخلاق ، اخلاق شهروندی ، روابط انسان براساس اخلاق ، مفهوم شهروند ، و حقوق شهروندی متهم در مرحله دستگیری مورد بررسی قرار گرفته است.
۱۰۴۵.

تبیین فرایند فرهنگ پذیری بر اساس آموزه های اسلامی با تأکید بر نقش مدارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال هفتم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۳) 80-49

کلیدواژه‌ها: فرهنگ پذیری درونی سازی ارزش ها نهادینه سازی ارزش ها راهبرد فرهنگ پذیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۲۳۰
هدف: پژوهش حاضر با هدف تبیین فرآیند فرهنگ پذیری بر اساس آموزه های اسلامی با تاکید بر نقش مدارس انجام شد. روش: پژوهش کیفی از نوع هیبرید بود که در سه بخش تحلیل نظری، کار در عرصه و تحلیل نهایی انجام شد. در بخش اول از روش تحلیل محتوا و در بخش دوم از روش مصاحبه استفاده شد. بخش سوم نیز، تحلیل یافته ها در دو بخش بود. جامعه تحقیق در بخش اول ، قرآن کریم و در بخش دوم مدیران و معلمان مدارس متوسطه اول شهر تهران سال تحصیلی 1400 بود. نمونه ها به شیوه هدفمند تا رسیدن به اشباع مقولات با تعداد14 نفر به شیوه مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. از طریق تحلیل محتوا و کدگذاری باز، محوری و انتخابی داده های جمع آوری شده تحلیل گردید. یافته ها: در بخش اول با استفاده از تحلیل محتوا به روش استقرائی-قیاسی، مولفه های فرایند فرهنگ پذیری از سیره پیامبران اولولعزم در قرآن در4 دسته مقوله شناسایی و هر کدام در سطحی بالاتر در سه حیطه (شناختی، عاطفی و عملی) دسته بندی شد. ازجمله: 1-راهبرد فرهنگ پذیری با تاکید برتوحیدباوری با شاخص های سلوک نبوی، 2-مقدمات؛ با زیرمقولات فرهنگ شناسی، مخاطب شناسی، نیروسازی و داشتن تشکیلات، زمانبندی مناسب ؛ 3-اصول از جمله استقامت و بردباری، حفظ کرامت انسانی، تعهد و الزام درونی، صراحت بیان و وضوح پیام؛ 4-روش های نهادینه کردن ارزش ها از جمله دعوت به تعقل و انگیزه بخشی. در بخش دوم بر اساس مولفه های احصا شده فرایند فرهنگ پذیری اسلامی و مصاحبه و کدگذاری، دو دسته نقش برای مدارس شناسایی شد. 1- نقش آموزشی شامل روشهای مستقیم ( تمرین و تکرار در فرایند تدریجی )، نیمه مستقیم (بحث و گفتگو، مناظره ) و غیرمستقیم (یادگیری مبتنی برتجربه وعمل) 2- انگیزه بخشی شامل روش های خودیاری فرهنگی، روش اقناع و ... نتیجه گیری: درمرحله آخربراساس تحلیل وترکیب داده های نظری و تجربی چنین نتیجه گیری شدکه معلم برپایه اصل محبت واقناع سازی الگوهای ارتباطی در فرایند فرهنگ پذیری، بایدضمن تقویت روحیه توحید باوری درخود و دانش آموزان، با تعامل موثر با متربیان، نقش آفرینی بیشتری در فرآیند فرهنگ پذیری نسل جدید داشته باشند.
۱۰۴۶.

مفهوم قرآنی «احسان» و اصول و کارکردهای تربیتی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال دهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۸ 91 - 118

کلیدواژه‌ها: احسان قرآن اصول تربیتی کارکردهای تربیتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۸ تعداد دانلود : ۲۹۷
هدف از پژوهش پیشِ روی، مطالعه درباره مفهوم قرآنی «احسان»، بررسی مصادیق و کاربرد های آن در قرآن کریم ، و استخراج اصول و کارکردهای این مفهوم برای تعلیم وتربیت امروز است. در این نوشتار، ابتدا معنای لغوی و اصطلاحی احسان در کتب لغت بررسی و سپس با توجه به آیات مربوط به این واژه، معانی و مصداق های احسان در قرآن ذکر شده است. این پژوهش با رویکرد کیفی و با به کارگیری روش گردآوری داده های کتابخانه ای و شیوه تحلیلی- استنتاجی صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش، تمام آیات مرتبط با موضوع و دیگر اسناد مرتبط با این حوزه درقالب کتاب و مقاله را شامل می شود و روش نمونه گیری ازنوع هدفمند بوده است. یافته های پژوهش نشان می دهد به دلیل گستردگی کاربرد مفهوم احسان در قرآن کریم و تأکید بسیار زیاد آموزه های قرآنی بر این مفهوم ارزشی می توان احسان را از مبانی ارزش شناختی تربیت قلمداد کرد. نیکی کردن به دیگران و انجام دادن کار به صورت نیکو و کامل را می توان اصول و قواعدی کلی به شمار آورد که در فرایند تربیت، راهنمای مربیان و متربیان قرار می گیرد. کارکردهای تربیتی احسان عبارت اند از: ارتقای بُعد اجتماعی حیات طیبه، کارکرد متممی آن برای ارزش عدالت، کارکرد تعاملی و دوسویه، کارکرد تعالی یابی، کارکرد عمل گرایانه و کارکرد تعلیلگری.
۱۰۴۷.

نگاهی انتقادی به نظریه نفس الامری صادق لاریجانی در فلسفه اخلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تأملات اخلاقی دوره سوم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 123 - 140

کلیدواژه‌ها: نظریه نفس الامری صادق لاریجانی فلسفه اخلاق بایدها و نبایدها محمد تقی مصباح یزدی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۲۹۳
صادق لاریجانی با توجه به آنکه نظریاتی را که در باب فلسفه اخلاق مطرح گردیده دارای خلل های اساسی می داند در پی تبیین نظریه نوین نفس الامری برآمده است. ایشان ابتدا، به تفصیل، مهم ترین نظریات در این باب را مورد نقد قرار می دهد و پس از آن نظریه خود را طرح می نماید. در این تحقیق با روش جمع آوری اطلاعات، مقارنه آرا و تحلیل آن، در پی تبیین نظریه نفس الامری با توجه به اشکالات وارد بر نظریه محمدتقی مصباح یزدی است. بر این اساس ابتدا اشکالات چهارگانه صادق لاریجانی بر نظریه مصباح یزدی مورد تحلیل و تبیین قرار می گیرد و پس از آن نظریه نفس الامری صادق لاریجانی تبیین می گردد تا در نهایت اشکالات مبنایی و بنایی این نظریه مورد بحث قرار گیرد. اگرچه رفع اشکالات مبنایی نظریه نفس الامری موجب بازسازی این نظریه می گردد، اما اشکالات بنایی این نظریه موجب می گردد تا پایه های آن سست گردد. از جمله اشکالات مبنایی این نظریه آن است که گزاره های اخلاقی را انشائی می داند، در حالی که ادله ای در متن برای اخباری بودن آنها ارائه می گردد. اشکال مبنایی دیگر آن است که ابراز ادراکات نمی تواند انشاء باشد. از جمله اشکالات بنایی این نظریه عدم تبیین موطن گزاره های اخلاقی و نسبی شدن گزاره های اخلاقی است.
۱۰۴۸.

وجوه مختلف عادت ستیزی و مظاهر گوناگون آن در اشعار عرفانی ابن عربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۵۰) 259-278

کلیدواژه‌ها: سلوک عرفانی عادت ستیزی وجوه عادت ستیزی ابن عربی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۲۷۰
عادت ستیزی یکی از ویژگی های بارز عرفان راستین در همه اعصار بوده، وعارف در دو سطح زبان ومعنا،همواره شگردهایی اتخاذ کرده است تا با پس زدن غبار عادت،چهره حقیقت را بنمایاندوتباین این دورا نشان دهد .ترک عادات ورسوم وتعارفات از شرایط لازم برای سلوک عرفانی می باشد.عادت ستیزی عرفا در ساحت های مختلف چون کبر وغرور،تقلید،تعصبات موروثی ،توجه به باورهای غلط وغیره خودرا نشان داده است. در حوزه زبان شطحیات عرفا اوج عادت ستیزی زبانی رابه تصویر کشیده و آن را از قالب روزمره خارج ساخته است. در ساحت اجتماع نیز عادت ستیزی نمودهای مختلف پیدا کرده است، بطوری که این اقسام عادت ستیزی را در اشعار ابن عربی نیز می توان مشاهده نمود. پژوهش حاضر که به روش توصیفی – تحلیلی و با هدف تبیین وجوه مختلف عادت ستیزی در اشعار عرفانی ابن عربی نگارش شده، یافته حاکی از آن است که، عادت ستیزی در اشعار ابن عربی به صورت بینش و گفتار و همچنین کنش و احوال نمایان است و عادت ستیزی و.اقعی زمانی حاصل می شود که دارای هر دو ویژگی باشد. از دیدگاه ابن عربی، حقیقت زمانی پدیدار می شود که از عادت خارج شود، زیرا عادت بزرگترین حجاب در همه شئون حیات انسان به شمار می رود. از دیدگاه وی لازم است ذهن بشر از عادات، تقلید و تعصب رها شود تا حقایق را آنطور که وجود دارد، مشاهده نکرد.
۱۰۴۹.

رهاورد نفس براساس مناجات الشاکین(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت اخلاقی سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۱) 83-100

کلیدواژه‌ها: هوا نفس هوای نفس مناجات مناجات الشاکین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۲ تعداد دانلود : ۲۲۹
خداوند برای هدایت انسان ها عقل و نیز پیامبران و امامان را برای راهنمایی آنان قرار داده است تا با شنیدن سخنان راهنمایان دین و تفکر و تأمل در آنها، راه سعادت و کمال را پیدا و طی طریق کنند. اما انسان ها از جهت انسان بودن، برخوردار از هوای نفسی هستند که همواره درصدد غلبه بر عقل و به دست آوردن امامت و امارت وجود آنهاست. هوای نفس در صورت پیروزی، به بدی امر نموده، انسان را به سوی گناهان سوق می دهد. همچنین، نسبت به معاصی حریص بوده، در صورت ارضاء خواسته های آن، عطش بیشتری پیدا کرده، با ایجاد آرزوهای پنداری و روی آوردن به لهو و لعب، زمینه غفلت و هلاکت انسان را فراهم می آورد. هوای نفس، که در انجام گناهان تعجیل دارد، با فراهم شدن شرایط توبه، با بهانه تراشی و توجیه گری، درصدد تأخیر آن است. این پژوهش با محوریت «مناجات الشاکینِ» امام سجاد (ع)، با بیان این ویژگی های هوای نفس، درصدد توضیح آنها براساس آیات و روایات است.
۱۰۵۰.

طراحی و اعتباریابی الگوی تعاملات والد- فرزندی مبتنی بر آموزه های قرآنی با تمرکز بر رویکرد سهم گذاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال دهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۸ 63 - 89

کلیدواژه‌ها: الگوی تعاملات والد - فرزندی آموزه های قرآنی رویکرد سهم گذاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۵ تعداد دانلود : ۲۵۳
هدف از پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل ویژگی های محتوایی الگوی تعاملات والد- فرزندی مبتنی بر آموزه های قرآنی با تمرکز بر رویکرد سهم گذاری است. برای انجام دادن پژوهش از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده کرده و گردآوری داده ها را با استفاده از اسناد مکتوب انجام داده ایم. جامعه تحقیق، قرآن کریم و تفسیر نور را شامل می شود. واحدهای تحلیل در این پژوهش، آیه های مرتبط با تعاملات والد- فرزندی هستند که ابتدا به شیوه هدفمند از قرآن و سپس از تفسیر نور انتخاب شده اند و برای تحلیل داده ها از شیوه تحلیل مضمون استفاده شده است. پس از انجام دادن کدگذاری ها با محور عاملیت انسان سهم گذار، دو مضون فراگیر مسئولیت های والدین و مسئولیت های فرزندان به دست آمد و بر همین اساس، شش مضمون سازمان دهنده، هجده مضمون پایه و 64 مصداق برای مسئولیت های والدین استخراج شد. یافته ها نشان می دهد مضامین سازمان دهنده مسئولیت های والدین درقبال فرزندان، شامل تکریم فرزند، تربیت دینی فرزند، توانمندسازی فردیِ فرزند، توانمندسازی اجتماعی فرزند، اعتقاد به تولید و توسعه نسل، و مراقبت از فرزند است؛ علاوه بر آن، دو مضمون سازمان دهنده، شش مضمون پایه و شانزده مصداق برای مسئولیت های فرزندان استخراج شد. یافته ها نشان می دهد مضامین سازمان دهنده مسئولیت های فرزندان درقبال والدین، شامل احسان و اطاعت هستند. واژه «احسان» به دلیل وسعت معناییِ چشمگیر آن، مضامینی همچون انفاق به والدین، دعاکردن برای والدین، قدرشناسی از والدین، تواضع دربرابر والدین، احترام گزاردن به والدین و گفتار کریمانه با والدین را دربر می گیرد. درنهایت، این مضامین به صورت شبکه تارنما ترسیم و روابط آن ها درقالب الگو نشان داده شده است. اعتباریابی درونی الگو نیز با استفاده از روش دلفی انجام شده است و نشان می دهد الگو از روایی محتوایی زیادی برخوردار است.
۱۰۵۱.

مؤلفه های کلیدی برندسازی اسلامی-اخلاقی برای ورود به بازارهای بین المللی در کسب و کارهای کوچک و متوسط صنایع غذایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال دوازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 239 - 264

کلیدواژه‌ها: مؤلفه های برندسازی برندسازی اسلامی - اخلاقی بازارهای بین المللی کسب و کارهای کوچک و متوسط صنایع غذایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۷ تعداد دانلود : ۲۲۸
هدف از تحقیق حاضر مفهوم پردازی و اولویت بندی مؤلفه های برند سازی اسلامی-اخلاقی در کسب و کارهای کوچک و متوسط صنایع غذایی به منظور ارائه چارچوبی مفهومی برای ورود به بازارهای بین المللی می باشد. روش انجام تحقیق ترکیبی می باشد که در دو بخش کیفی و کمی انجام شده است.نخست در بخش کیفی با استفاده از مصاحبه های عمیق نیمه ساختار یافته با چهارده نفر از خبرگان، متخصصان و اساتید در زمینه برندسازی اسلامی و بازاریابی که به روش گلوله برفی انتخاب شده اند و با استفاده از روش کدگذاری باز و محوری،مؤلفه های برند سازی اسلامی- اخلاقی شامل سه مؤلفه اصلی (دیدگاه ها و رویکردها، نقاط ضعف و تهدیدات، نقاط قوت و فرصت ها ) و پانزده زیر مؤلفه شناسایی و دسته بندی شدند. سپس در مرحله کمی از طریق ابزار پرسشنامه محقق ساخته، نظر و دیدگاه مدیران و کارشناسان بازاریابی در کسب و کارهای کوچک و متوسط صنایع غذایی کشور که بر اساس اطلاعات کسب شده از وزارت صنعت، معدن و تجارت 8618 شرکت در حال فعالیت بوده، جمع آوری شد. که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران،نمونه ای به تعداد 364 نفربدست آمد که این تعداد نمونه از طریق روش نمونه گیری خوشه ای از جامعه آماری انتخاب گردید. برای تحلیل داده های کمی از تحلیل عاملی تأییدی و آزمون تی تک نمونه ای و نرم افزار های اس پی اس اس 22 و آموس 22استفاده گردید . یافته های تحقیق حاکی از آن است که مؤلفه دیدگاه ها و رویکردها بالاترین رتبه را در بین مؤلفه های اصلی داشته و رویکرد مفهومی؛ از دیدگاه ها و رویکردها؛ دارای بیشترین اهمیت بوده،مهمترین نقطه قوت وفرصت؛ آموزه های اسلامی و پر اهمیت ترین ضعف و تهدید؛ ریسک سرمایه گذاری در برندسازی اسلامی –اخلاقی است.
۱۰۵۲.

شناسایی مؤلفه های تربیت اقتصادی در قرآن کریم و میزان انعکاس آن در اسناد بالادستی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال هفتم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۲) ۱۲۲-۹۱

کلیدواژه‌ها: تربیت تربیت اقتصادی قرآن کریم اسناد بالادستی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۰ تعداد دانلود : ۲۸۱
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه های تربیت اقتصادی در قرآن کریم و میزان انعکاس آن در اسناد بالادستی انجام یافته است. روش: روش تحقیق، توصیفی (تحلیل محتوای کیفی) و از نوع قیاسی، با مراجعه به متن قرآن کریم، اسناد بالادستی و منابع علمی و پژوهشی بود. جامعه آماری شامل تمام سوره ها و آیات قرآن کریم، ترجمه و تفسیرهای آن، اسناد بالادستی از جمله سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و سند برنامه درسی ملی بود. با توجه به ماهیت پژوهش نمونه برابر جامعه بود. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش، چک لیست بررسی آیات قرآنی و اسناد بالادستی بود که روایی آن توسط 5 نفر از اساتید علوم تربیتی، گروه معارف و معلمان علوم قرآنی دانشگاه تبریز تایید و پایایی آن نیز از طریق ضریب توافق لاوشه با نظر خواهی از همین اساتید بررسی گردید. یافته ها: در بخش تحلیل اقدام به استخراج مولفه های تربیت اقتصادی در قرآن کریم شد که این مولفه ها در 3 حوزه اصلی تولید، توزیع و مصرف طبقه بندی شدند. در حوزه تولید، 9 مولفه اصلی و 119 مولفه فرعی، در حوزه توزیع، 24 مولفه اصلی و 56 مولفه فرعی و در حوزه مصرف، 6 مولفه اصلی و 52 مولفه فرعی شناسایی شد. در مرحله بعد، شناسایی مولفه ها از اسناد بالادستی و میزان انعکاس مولفه های استخراج شده از قرآن کریم با اسناد بالادستی بررسی گردید. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که میزان انعکاس مولفه های تربیت اقتصادی در اسناد بالادستی حدود 22 درصد در حوزه تولید، 12 درصد در حوزه توزیع و 20 درصد در حوزه مصرف بود که نتایج بسیار اندکی می باشد. واژگان کلیدی : تربیت، تربیت اقتصادی، قرآن کریم، اسناد بالادستی
۱۰۵۳.

بازنمایی الگوی تربیتی بر اساس عملکرد مراقبتی از خود و دیگران، در سوره فرقان؛ با تاکید بر دیدگاه آیت الله جوادی آملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اخلاق وحیانی سال یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۲۳) 5 - 31

کلیدواژه‌ها: الگوی تربیتی عبادالرحمان قرآن کریم سوره فرقان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۳۲۲
از آنجا که بخش وسیعی از یادگیری انسان از طریق یادگیری ضمنی و مشاهده ای است، روش الگویی و از جمله، الگوپردازی، از جمله روش های مهم تربیتی به شمار می رود. الگوپردازی نیز مانند همه عناصر یک برنامه تربیتی باید متناسب با فرهنگ بومی هر کشوری باشد. از این رو، قرآن کریم می تواند به عنوان یک منبع غنی و الهام بخش در این زمینه مورد استفاده قرار گیرد. آیات پایانی سوره مبارکه فرقان، عبادالرحمن را به عنوان الگویی برای انسان های خوب، الگوپردازی کرده است. هدف از این پژوهش، بازنمایی این الگو با استفاده از تفاسیر قرآن کریم به ویژه تسنیم می باشد. روش تحقیق، روش توصیفی-تحلیلی است. بر اساس یافته ها شاخصه های اساسی عبادالرحمن مشتمل بر سه شاخصه: عبودیت، رحمت و صبر است که در نگاه تفصیلی به 20 شاخصه بسط می یابد. 7 شاخصه ناظر بر مراقبت از رشد معنوی خویشتن و 13 شاخصه ناظر بر مراقبت از رشد معنوی دیگران است. بندگان ممتاز خداوند دائما در حال مراقبت از خود و دیگران هستند. مصادیق دقیق تر مراقبت ذیل این سه محور در مقاله تبیین شده اند.
۱۰۵۴.

تأملی در ضرورت استفاده از «خود-ارزیابی» در برنامه درسی تربیت دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال شانزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۷ 57 - 84

کلیدواژه‌ها: خود - ارزیابی برنامه درسی تربیت دینی اصول تربیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۲۶۷
این تحقیق با هدف تبیین ضرورت «خود−ارزیابی» و تناسب آن با اصول تربیت دینی انجام گرفت. روش تحقیق، توصیفی−تحلیلی بود. براساس یافته ها مشخص شد که خود−ارزیابی با هشت اصل تربیت اسلامی (اصل جامعیت، اصل توحید و اخلاص، اصل مشارکت و مسئولیت، اصل تفاوت های فردی، اصل گرایشات مثبت دینی، اصل عذرپذیری و جبران، اصل کرامت و اصل مداومت و نظارت دائمی) متناسب بود و بر ارزشیابی رایج (شناخت−محور، کمی و معلم−محور) مزیت دارد. همچنین، به کار بردن خود−ارزیابی در برنامه درسی تربیت دینی می تواند از حالت حداقلی (به صورت مکمل) تا حالت حداکثری (تنها مدل ارزیابی) متفاوت باشد. درنهایت، استلزامات کاربرد خود−ارزیابی در برنامه درسی تربیت دینی مطرح شده است.
۱۰۵۵.

شناسایی مؤلفه های ارزیابی آموزشی-رفتاری معلمان و دبیران مدارس اسلامی: مورد مطالعه مدارس طلوع شهر تهران (یک مطالعه کیفی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال ششم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۲۰) ۱۰۲-۸۱

کلیدواژه‌ها: آموزش رفتار ارزیابی معلمان ارزیابی آموزشی - رفتاری مدارس اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۲۶۲
هدف: این پژوهش باهدف شناسایی مؤلفه های ارزیابی آموزشی- رفتاری معلمان و دبیران مدارس اسلامی طلوع انجام شد. روش: مطالعه ای حاضر پژوهشی کاربردی است که به روش کیفی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش کلیه صاحب نظران، اعم از خبرگان نظری در حوزه ارزیابی آموزشی- رفتاری معلمان و خبرگان تجربی در حوزه ارزیابی آموزشی- رفتاری معلمان مدارس اسلامی طلوع بودند که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. اعضای نمونه در این پژوهش پس از مصاحبه با 10نفر، اشباع نظری در پاسخ ها به دست آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش کدگذاری تماتیک استفاده گردید. یافته ها: بر اساس نتایج مؤلفه های مؤثر در رابطه با ارزیابی آموزشی- رفتاری معلمان و دبیران مدارس اسلامی طلوع ، 69 مولفه به صورت ویژگی های : اخلاقی و شخصیتی، ویژگی های تخصصی، مهارت های تدریس، ارزیابی آموزشی، کنش روانشناسانه و مدیریت کلاس استخراج شد. 19راهکار، نیز به صورت راهکارهای آموزشی و راهکارهای رفتاری استخراج و تقسیم بندی شدند. نتیجه گیری: از پیامدهای مهم شناسایی مؤلفه های ارزیابی آموزشی- رفتاری معلمان و دبیران ؛ نوآوری آموزشی، کنترل و نظارت و ارزشیابی است.
۱۰۵۶.

بررسی اهمیت فضایل فکری در آموزش و چگونگی اکتساب آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تأملات اخلاقی دوره دوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 62 - 78

کلیدواژه‌ها: آموزش فضایل فکری دانشجویان معرفت شناسی فضیلت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۹ تعداد دانلود : ۲۴۴
مسئولیت آموزشی اساتید، علاوه بر راهنمایی دانشجویان به سوی زندگی موفق، شامل آماده کردن آنها برای پذیرش و پرورش فضیلت در زندگی شخصی و دانشگاهی خودشان نیز است. معرفت شناسی فضیلت یکی از رویکردهای نوین در فلسفه تحلیلی معاصر است که با توجه و تمرکز بر فضایل فکری و تأکید بر نقش آن ها در کسب و انتقال دانش و معرفت، مجموعه ای غنی از ابزارها را برای نظریه های آموزشی فراهم می آورد تا روش درست اندیشیدن را به دانشجویان یاد دهد. فضایل فکری همچون کنجکاوی، گشوده ذهنی، شجاعت فکری، بخشش فکری، استقلال فکری، فروتنی فکری، همدلی فکری و ... می توانند به اساتید و دانشجویان کمک کنند تا اهداف آموزشی بهتر تحقق یابند. در این پژوهش تحلیلی با استفاده از داده های معرفت شناسیِ فضیلت مسئولیت گرا، فضایل فکری استخراج و مهارت های چهارگانه برای پرورش آنها تبیین گردید. سپس انتقادات اصلی که به نقش و اهمیت فضایل فکری در امر آموزش وارد شد، مورد بحث و ارزیابی قرار گرفت. نتیجه این مطالعه نشان داد که آموزش فضایل فکری به دانشجویان یکی از مهم ترین وظایف اساتید است و جایگاه آن در کمک به دانشجویان برای خودکفایی و کسب آمادگی برای دوران بزرگسالی و نقش مهم آن در زندگی سیاسی و اجتماعی بدون جایگزین است.
۱۰۵۷.

بررسی حقیقت علم در وجود شناسیِ معرفتِ حکمت متعالیه و استنباط مدلول های تربیتی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و نهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۰ 5 - 32

کلیدواژه‌ها: علم وجودشناسی معرفت حکمت متعالیه تعلیم وتربیت اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۳ تعداد دانلود : ۵۳۵
هدف پژوهش حاضر، بررسی چیستی حقیقتِ علم در وجودشناسیِ معرفتِ حکمت متعالیه و استنباط مدلول های تربیتی آن بوده است. در بخش اول پژوهش که به تدوین نظام مند گزاره های هستی شناسی معرفت در حکمت متعالیه درخصوص حقیقت علم، اختصاص داشته است، از روش توصیفِ تحلیلی و در بخش دوم آن، با هدف استنباط مدلول های تربیتی گزاره های مذکور، از روش استنتاجی (قیاس عملی) بهره برداری شده است. در بخش اول، چهار گزاره مبنایی از مباحث صدرالمتألهین در هستی شناسی معرفت درخصوص حقیقت علم، استخراج و به صورت نظام مند ذیل سرفصل های از سنخ وجودبودنِ علم، تعریف ناپذیربودنِ علم و مجرّدبودنِ علم، تبویب و تدوین شده است. پس ازآن، مدلول های تربیتی گزاره های مذکور با رعایت ملاحظات روش شناختی، به تفکیک گزاره های مبنایی هر سرفصل، استنباط شده و دو هدف، هشت اصل تربیتی و دو روش تربیتی، ارائه شده است.
۱۰۵۸.

واکاوی مؤلفه های هویت یابی در نظریه انسان به منزله عامل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و نهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۵۲ 185 - 214

کلیدواژه‌ها: هویت هویت یابی نظریه انسان به منزله عامل شناخت میل اراده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۸ تعداد دانلود : ۳۷۳
هدف از پژوهش حاضر، واکاوی مؤلفه های هویت یابی در نظریه «انسان به منزله عامل» است. این پژوهش با رویکرد کیفی و روش تحلیلی استنتاجی انجام شد. این نظریه در انسان شناسی، تصویر انسان در قرآن را به عنوان سخت هسته توصیف نموده است. طبق این نظریه ، اعمال فرد هویت او را می سازد. هر فرد به تناسب عمل خویش و تعامل با محیط پیرامونش، هویت معینی را در وجود خویش می آفریند. با توجه به کوشش فلسفی نظریه انسان به منزله عامل، در جهت تبیین ماهیت آدمی و استنتاج مبادی عمل از آیات قرآن، در این نظریه به واکاوی مؤلفه های هویت یابی پرداخته شد. طی این واکاوی، از مبادی شناخت، میل و اراده، عمل و آثار عمل، چهار مؤلفه خودآگاهی، ارزشمندی، وحدت و اقتدار استخراج گردید. از مؤلفه خودآگاهی، دو شاخص «معرفی خود و توصیف احساسات، هیجانات، نیازها، علاقه مندی ها، توانمندی ها» و «خودارزیابی» استنتاج شد. مؤلفه ارزشمندی نیز، از طریق «دیگر ارزیابی» و پی بردن فرد به «شباهت و تفاوت با دیگران» ارزش هویتی را محقق می سازد. با توجه به مواجهه فرد با تکثر و تنوع موقعیت هایی زندگی، «اولویت بندی امور» موجب وحدت و انسجام درونی می شود. از طرفی هویت فردی اجتماعی در جریان «مشارکت در فعالیت جمعی» به عنوان یکی از شاخص های مؤلفه وحدت، شکل می گیرد. علاوه براین سه مؤلفه، اقتدار هویتی با «انتخاب و تصمیم گیری» و درنظرگرفتن «اثر و نتیجه عمل» ظهور پیدا می کند.
۱۰۵۹.

مدل نظری مدیریت جهادی در اسناد تحولی نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال نهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۷ 135 - 166

کلیدواژه‌ها: مدیریت جهادی تربیت جهادی اسناد تحولی نظام آموزش وپرورش مدیریت آموزشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۲۸۰
هدف از انجام دادن این پژوهش، شناسایی مدل نظری مدیریت جهادی براساس اسناد تحولی نظام آموزش وپرورش جمهوری اسلامی ایران بوده است. این پژوهش ازنوع کیفی است و برای انجام دادن آن از رویکرد نظریه زمینه ای و الگوی اشتراوس و کوربین (1990) استفاده کرده ایم. جامعه آماری پژوهش در بخش مدیریت جهادی، شامل کلیه اسناد معتبر مربوط به حوزه مدیریت جهادی و در قسمت مرتبط با اسناد تحولی، مشتمل بر مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم وتربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران (1390)، سند برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران (1391) و سند تحول بنیادین آموزش وپرورش (1390) است. روش نمونه گیری در این پژوهش ازنوع نظری بوده است و یافته ها درقالب شش محور مدل مذکور طبقه بندی شدند. مقوله تربیت جهادی (محور مرکزی) از مقوله های اهداف تربیت جهادی، اصول تربیت جهادی، ویژگی های نسل تربیت یافته جهادی و باور جهادی؛ محور شرایط علّی از مقوله های ایمان به مبدأ و معاد، حقایق هستی و حاکمیت قطعی سنن الهی؛ محور شرایط مداخله گر از مقوله های درمقابل مانع و دشمن بودن؛ و محور زمینه مدیریت جهادی از مقوله های ساخت جهادی، روابط جهادی و ارکان تربیت جهادی تشکیل شده است. در محور راهبردها، به مقوله های تعالی مجدّانه مرتبتی، موقعیت محوری، شایستگی محوری، علم محوریِ اسلامی، انعطاف پذیریِ معیارمدار، رصد و پایش مداوم و جامع، و رویکردهای ترکیبی، مرتبه ای، تمدن سازی، تربیتی- فرهنگی، مشارکتی و راهبردی اشاره شده است. محور پیامد، مقوله های تربیت فرد صالح، تربیت جامعه صالح، تأسیس تمدن نوین اسلامی و تحقق یافتن حیات طیبه را شامل می شود. مؤلفه های مدیریت جهادی درقالب مدل پارادایمی مدیریت جهادی در اسناد تحولی عرضه شده اند و از این مدل می توان در مدیریت سطوح مختلف نظام آموزش وپرورش استفاده کرد.
۱۰۶۰.

بررسی انتقادی «نظریه قلمروی اجتماعی۔شناختی» در باب رشد اخلاقی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق پژوهی سال ۴ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۲) 23 - 48

کلیدواژه‌ها: رشد اخلاقی نظریه قلمروی روان شناسی اخلاق نظریه قلمروی اجتماعی۔ شناختی عوامل رشد اخلاقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳ تعداد دانلود : ۱۲۲
بخش قابل توجهی از مطالعات روان شناسی به مطالعه پدیده های اخلاقی (قضاوت اخلاقی، رفتار اخلاقی و ...) اختصاص دارند. از جمله نظریه های متأخر در این حوزه، «نظریه قلمروی اجتماعی۔ شناختی» است. این نظریه که از نگاه انتقادی به دیدگاه های لارنس کلبرگ شکل گرفته، امروزه با طیف وسیعی از مطالعات تجربی حمایت می شود. در این پژوهش، پس از مرور اصلی ترین ادعاهای این نظریه، در خصوص شناخت اخلاقی و رشد اخلاقی، به نقاط ابهام یا کاستی های آن - بر اساس دیدگاه های تجربی و ملاحظات نظری - پرداخته شده است . ادعای اصلی این نظریه این است که سه قلمرو «اخلاق، قراردادی و شخصی» از سنین پایین کودکی متمایز می شوند و هر کدام مسیر رشد خود را طی می کنند. در این نظریه بر تجربه های زیسته کودکان برای رشد اخلاقی تأکید می شود و به عواملی همچون تعامل با همسالان، تعامل با والدین، تعاملات میان قلمروی اشاره می شود. فرایند تعامل کودک با محیط (از جمله والدین) به شکل دیالکتیک دیده می شود. این نظریه به رغم نقاط قوّتی که دارد، از کاستی های نظری رنج می برد که از جمله آنها، می توان به «برداشت عقلی از اخلاق و قضاوت اخلاقی»، «نابسندگی معیارهای تمایز میان قلمروها»، «تلقی ناکافی از هنجارهای دینی» اشاره کرد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان