درخت حوزه‌های تخصصی

فرهنگ سازمانی سلسله مراتبی که در آن برتری سلسله مراتب یک هنجار است و سرپرستی و نظارت مستمر بر کارکنان وجود دارد، کارکنان را مجبور می سازد تسلیم دستورات مافوق شوند. در این پژوهش، نقش فرهنگ سلسله مراتبی در اثربخشی سازمانی مورد بررسی قرارگرفته است. جمعیت آماری این پژوهش، دانشجویان سال آخر دانشگاه افسری امام علی(ع) در سال 1386 است. حجم نمونه 340 نفر و نمونه ها به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده است. برای داوری در باب فرضیات، از روش جدول متقاطع سه بُعدی و روش تحلیل رگرسیون (با استفاده از نرم افزار SPSS) استفاده شده است. یافته های تجربی نشان می دهد که راهبردهای آموزش نظامی، اثربخشی سازمانی را به میزان 4% و راهبردهای آموزش علمی، آن را تا 2% افزایش می دهد و فرهنگ سلسله مراتبی می تواند در صورت همسو بودن با راهبردهای آموزش علمی و نظامی منجر به افزایش اثربخشی شود.

   امروزه بسیاری از سامانه های نظامی و تجاری از سیستم های [1]GPS برای مکان یابی استفاده می کنند. یکی از تهدیدهایی که به سیستم های GPS آسیب وارد می کند، گمراه سازی[2] است. در گمراه سازی، سیگنالی شبیه سیگنال GPS تولید می شود که حاوی اطلاعات غلط است و گیرنده GPS به اشتباه سیگنال آن را آشکار سازی کرده و موقعیت مکانی خود را از روی آن بدست می آورد و به این ترتیب مکان خود را به اشتباه محاسبه می کند و گمراه می شود. در این مقاله موضوع گمراه سازی بررسی و برای نخستین بار یک روش جدید برای گمراه سازی مطرح می گردد و با بررسی نحوه پیاده سازی و چالش های اصلی آن، صحت عملکرد آن با ارائه نتایج شبیه سازی بررسی می شود. این روش جدید گمراه سازی امکان پیاده سازی ارزان قیمت گمراه ساز را فراهم می آورد به طوری که گمراه سازهای مبتنی بر روش ارائه شده، از گمراه سازهای متداولی که امروزه استفاده می شوند، بسیار ارزان تر خواهند بود

 فرماندهی که تسلط و احاطه کاملی بر وضعیت های پیش رو نداشته باشد، اخبار و اطلاعات مؤثر دریافت نکند، یا در انبوهی از اطلاعات غرق شود، توانایی تفکیک اخبار از اطلاعات را نداشته باشد و فاقد توانایی لازم برای برقراری ارتباط سریع با فرماندهان زیردست، همتراز و بالادست باشد، حتی اگر با کوله باری از تجربه، دانش و اعتقاد، تجهیزات و سلاح لازم را نیز در اختیار داشته باشد؛ برای هدایت، فرماندهی و کنترل صحنه نبرد، ضعیف و شکننده خواهد بود. در یک سامانه فرماندهی و کنترل، می بایست چرخه مداومی از جریان اطلاعات وجود داشته باشد و با توجه به حجم زیاد اخبار و اطلاعات، بدون ترکیب سامانه های گوناگون، استفاده از آن ممکن نخواهد بود. اتخاذ برترین تصمیم در صحنه های تقابل نظامی، بهره برداری خوب ازفرصت ها و از بین رفتن تهدیدات، استفاده بهینه از امکانات، منابع موجود و توانایی هدایت و کنترل را فراهم آورده و در نهایت سبب غلبه بر دشمن می گردد. اما همه اینها نیازمند زیرساخت هایی است که از این میان می توان به زیرساخت های ملی، شبکه ارتباطی، آموزش های تخصصی، ایجاد مراکز فرماندهی و کنترل متعدد، بانک اطلاعاتی، منابع تأمین اطلاعات و تجهیزات فنی اشاره کرد، لذا با ترکیب مناسب عامل انسانی و چنین ابزار کمکی، یک ارتش می تواند سامانه های فرماندهی و کنترل را به طور مؤثر به فعالیت واداشته و در میادین نبرد آینده صاحب برتری آشکار گردد.

بخش عمده ی جنگ های آینده از انسان محوری به سمت تجهیزات محوری و به ویژه تجهیزات هوایی مهم و حیاتی پیش خواهد رفت. جنگ در آینده در هر منطقه از جهان که واقع شود بدون تردید از لحاظ انگیزه ی شروع، ماهیت، شدت و دامنه ی آن و نیز از لحاظ مدت و به کارگیری فناوری های تسلیحاتی و تجهیزات جنگی با جنگ های گذشته متفاوت خواهد بود؛ در نتیجه تجهیزات، روش جنگیدن و راه و رسم به کاربردن نیروهای مسلح برای رسیدن به اهداف مورد نظر نیز نسبت به گذشته تغییر خواهد کرد؛ یکی از این تجهیزات، هواپیماهای بدون سرنشین است که توانستند قابلیت های بالقوه خود را به فعل تبدیل نمایند و توانمندی های خود را به رخ هم قطاران سرنشین دار خود بکشند. هواپیماهای باسرنشین با وجود امکانات وتوانایی های خود، در مأموریت های پرخطر همیشه بانگرانی هایی از قبیل سقوط، انهدام پرنده و در نتیجه صدمات نیروی انسانی و تجهیزاتی مواجه هستند. از طرفی جثه بزرگ، کشف شدن پرنده ها با رادار و از بین رفتن اصل غافلگیری، محققان و پژوهشگران نظامی و صنایع دفاعی دنیا را بر آن داشته که از ابزار و تجهیزات پیشرفته و راهبردی جدیدی استفاده و این مشکل را برطرف نمایند. هواپیماهای بدون سرنشین در مقایسه با هواپیماهای جنگنده سرنشین دار، دارای ابعاد کوچک تر و خاصیت پنهان کاری (رادارگریزی) بیشتر بوده و قادر به انجام مأموریت های متنوعی هستند. به کارگیری پهپادها در جنگ های آینده زمینه ساز اقتدار هر چه بیشتر نیروهای درگیر خواهد بود. پهپادها در حال و آینده برترین سلاح و سامانه ای خواهند بود که در خدمت نیروهای مسلح جهان بخصوص نیروهای مسلح کشور ایران قرار می گیرد؛ همچنین یکی از سناریوهای برخی از کشورهای دنیا در جنگ های آینده، جمع آوری اطلاعات با استفاده از پهپادها است، زیرا با    به کارگیری آسان و کمترین هزینه و تلفات جانی، می توانند اطلاعات با ارزشی را در حداقل زمان ممکن از مناطق عملیاتی به دست آورند.

به طور کلی نظریه های تکاملی یا فَرگشتی در خصوص جنگ آینده دارای یک وجه مشترک هستند و آن این که تغییر شکل جنگ را طی یک فرایند تکوینی و براساس نقاط عطف مهم در تاریخ و تمدن بشری مورد بررسی قرار می دهند. اما همان طور که در پی خواهد آمد، هر یک از این نظریه ها دارای مبنای خاصی برای مرحله بندی سیر تکامل جنگ هستند که همین امر توصیف آنها را از جنگ آینده تا حدی از یکدیگر متمایز می سازد. اساساً در ادبیات نظامی امروز سه نظریه تکاملی اصلی در خصوص جنگ آینده مطرح است[1] که عبارتند از: جنگ نسل چهارم،[2] جنگ موج سوم،[3] و جنگ دوره چهارم.[4]

وقوع حادثه 11 سپتامبر و اثرات شگرف آن بر سیاست خارجی و هژمونی قدرت ایالات متحده نقش غیر قابل انکاری در ترسیم تفکرات نظامی و استفاده از نیروهای مسلح جهت حفظ امنیت و منافع جهان غرب و به ویژه ایالات متحده در منطقه خاورمیانه داشته است، این امکان وجود دارد که میان ایران و ایالات متحده درگیری نظامی به وقوع بپیوندد. مقاله حاضر تلاش می نماید با بررسی برخی وقایع تاریخی به تحلیل نقش فرهنگ نظامی ایران در ایجاد اعتبار در بازدارندگی از تهاجم نظامی ایالات متحده بپردازد. 

خلیج فارس به لحاظ موقعیت  ژئوپولتیکی و راهبردی از حساس ترین و با اهمیت ترین مناطق جهان است. در سال 1979 دولت کارتر براین عقیده بود ((که خلیج فارس یکی از سه مانع اساسی و حساسی است که گذشتن نیروهای بلوک شرق (اتحاد جماهیر شوروی سابق و اقمارش) از آن می تواند موجب آغاز جنگ جهانی سوّم گردد)).از آن زمان به بعد چهار حادثه مهم و اساسی در مقیاس بین المللی منطقه را تکان داد و دستخوش تحولات ساخت. نخستین رویداد بزرگ، انقلاب اسلامی بود که در یازدهم فوریه 1979 به رهبری حضرت امام خمینی (ره) به پیروزی رسید. نظام جدید ایران از پیمان سنتو که ایران را با غرب مرتبط می ساخت خارج شد. با دکترین جدید ایران، آمریکا به عنوان شیطان بزرگ در برابر نظام جمهوری اسلامی قرار گرفت و این کشور به عنوان دشمن شماره یک ایران در آمد. دوّمین رویداد بزرگ جنگ عراق بر علیه ایران بود که در تاریخ 22 سپتامبر 1980 با تهاجم عظیم نظامی عراق به ایران آغاز گردید. این جنگ که یکی از ویران گر ترین جنگ های نیمه دوم قرن بیستم شناخته شد، بیش از هشت سال طول کشید و موجب بسیج ملت ایران از یک سو و اتحاد کشورهای عرب منطقه خاورمیانه از سوی دیگر در دو طرف مرزها گردید. سوّمین حادثه دگرگون کننده در روز دوّم اوت 1990 با تجاوز عراق به کویت پدید آمد که منجر به یک جنگ شگفت انگیز شد. این جنگ نتیجه به هم خوردن موازنه قدرت ناشی از جنگ عراق بر علیه ایران در منطقه خلیج فارس بود که کشور عراق با بهره برداری از ائتلاف و همبستگی بین المللی و با ذخیره سازی جنگ افزارهای ساخت آمریکا و سایر کشورها، خود را مسلح ساخت. چهارمین حادثه مهم حمله تروریستی یازدهم سپتامبر 2001 در آمریکا بود. در پی این حادثه، آمریکا با حمله نظامی به عراق در 20 مارس 2003 و سرنگونی رژیم صدام، حاکمیت یک جانبه گرایی خود در نظام بین الملل را تثبیت کرد و در واقع شرایط مساعدی را برای ایفای نقش سلطه جویانه (مداخله گرایانه) خود به بهانه مبارزه با تروریسم در نظام بین الملل و منطقه خلیج فارس فراهم ساخت.  

اﮔﺮ ﺣﻤﻠﻪ ﻧﻈﺎﻣی ﺑﺮ ﻋﻠیﻪ ایﺮان در آیﻨﺪه ﺻﻮرت ﭘﺬیﺮد، ﻣﺎ ﺑﺪون ﺷک وارد یک ﻧﺒﺮد ﻧ ﺎﻫﻤﺘﺮاز ﺧ ﻮاﻫیﻢ ﺷ ﺪ. در ایﻦ ﺟﻨﮓ دﺷﻤﻦ در ﻣﻮج اول ﺣﻤﻼت ﺧﻮد اﻫﺪاف ﻧﻈﺎﻣی و ﻏیﺮ ﻧﻈﺎﻣی را ﺑ ﻪ ﺷ ﺪت ﺑﻤﺒ ﺎران ﺧﻮاﻫ ﺪ ک ﺮد. ﺑﻨ ﺎﺑﺮایﻦ  ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻧﺠﺎم اﻗﺪاﻣﺎت ﭘﺪاﻓﻨﺪی کﻪ ﺧﻮد ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﻋﺎﻣﻞ و ﻏیﺮﻋﺎﻣﻞ  ﻣیﺷﻮد، ﭘ ﺲ از ﺗﺤمل ای ﻦ ﺣﻤ ﻼت ﺑﺎی ﺪ اﻗﺪاﻣﺎت آﻓﻨﺪی ﻧیﺰ از ﻃﺮیﻖ راهکﺎرﻫﺎی ﻣﻮﺛﺮ اﻧﺠﺎم ﭘﺬیﺮد.  ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﻣﺄﻣﻮریﺖﻫﺎی آﻓﻨﺪی " ﺣﻤﻠﻪ ﻫﻮایی ﻋﻠیﻪ ﻧیﺮوی ﻫ ﻮایی دﺷ ﻤﻦ، ﺟﺪاﺳ ﺎزی ﻣﻨﻄﻘ ﻪ ﻧﺒ ﺮد و ﭘﺸ ﺘیﺒﺎﻧی ﻫﻮایی ﻧﺰدیک " ﻣیﺗﻮان از ﭘﻬﭙﺎدﻫﺎی رزﻣی ﺳﺎﺧﺖ کﺸﻮرﻣﺎن ﺑﻪ وﻓﻮر اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد.  در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ دﻟیﻞ ﺑﻌﻀ ی ﻣﺤ ﺪودیﺖﻫ ﺎ ﺗﻨﻬ ﺎ ﺗکﻨی ک ﺑک ﺎرﮔیﺮی ﭘﻬﭙﺎدﻫ ﺎی داﺧﻠ ی، ﺑﻤﺒ ﺎران ﺳ یﻨﻤﺎیی و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗک ﻓﺮوﻧﺪی اﺳﺖ و ایﻦ ﺑﺮای ﻧﺒﺮدﻫﺎی آیﻨﺪه یک ﺿﻌﻒ ﻣﺤﺴﻮب ﻣیﺷﻮد و ﭼﻨﺪان کﺎرآﻣﺪ ﻧیﺴﺖ. در ﺗﻨﻬﺎ ﺗکﻨیک ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده، ﻫﻮاﭘیﻤﺎی ﺑﺪون ﺳﺮﻧﺸیﻦ ﺧﻮدی ﻫﻤﻮاره ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻋﺒ ﻮر از ﺧ ﻂ ﭘﺪاﻓﻨ ﺪی دﺷ ﻤﻦ اﺳﺖ و ایﻦ روش ﻓﻘﻂ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺻﻞ ﻏﺎﻓﻠﮕیﺮی ﻧﺘیﺠﻪﺑﺨﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. در ﺣﺎﻟیکﻪ روشﻫﺎ و ﺗکﻨیکﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ زیﺎدی در ﭘﺮوازﻫﺎی آﻓﻨﺪی وﺟﻮد دارد کﻪ ﺧﻠﺒﺎن را ایﻤﻦﺗﺮ روی ﻫﺪف ﻗﺮار ﻣیدﻫﺪ.  در ایﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺳﻌی ﺷﺪه اﺳﺖ، ﺑﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕی اﻧﺠﺎم ایﻦ ﻣﺄﻣﻮری ﺖﻫ ﺎ ﺑ ﺎ ﺗکﻨیکﻫ ﺎی ﭘ ﺮوازی ﻣﻨﺎﺳ ﺐ در ﺷ ﺮایﻂ ﺑﺤﺮان و ﻧﺒﺮدﻫﺎی ﻧﺎﻫﻤﺘﺮاز و ﻫﻤﭽﻨیﻦ ﻧﻮع و ﻣﻘﺪار ﻣﻬﻤﺎت ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ ﺗﻮﺳﻂ یک ﭘﻬﭙﺎد ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﻮد