درخت حوزه‌های تخصصی

ارزیابی یک برنامه آموزشی از این جهت مهم است که می تواند به بهبود برنامه و در نتیجه موفقیت آن در دست یابی به اهدافش کمک کند. هدف از انجام این مطالعه، ارزیابی برنامه های آموزش های علمی در بافت سازمان های نظامی با تأکید بر ارزیابی برنامه آموزش زبان انگلیسی عمومی در دانشگاه افسری امام علی(ع) به عنوان مصداقی از برنامه های علمی در جریان آموزش است تا از این طریق با پیدا کردن نقاط ضعف و قوت آن، بتوان به بهبود آن کمک نمود و نتایج حاصل را اعتبار بیرونی داده و تعمیم پذیر نمود. این مطالعه در دو مرحله ی کیفی و کمی انجام گرفت؛ به طوری که داده های مرحله کیفی گردآوری شده با استفاده از پرسش نامه، مصاحبه و مشاهده نشان دهنده هماهنگی نسبتاً ضعیف بین سه عامل اصلی تشکیل دهنده یک برنامه آموزشی یعنی هدف گذاری، نحوه آموزش و نیازهای داوطلبان است. داده های کمی که به عبارتی مکمل مرحله کیفی می باشد؛ موید نتایج به دست آمده از مرحله کیفی است. در واقع مرحله کمی که به وسیله پیش آزمون و پس آزمونی که بر اساس اهداف برنامه آموزش زبان طراحی و عملیاتی شده، نشان دهنده عدم پیشرفت قابل توجه و معنادار دانشجویان در طول نیم سال تحصیلی است. این موضوع می تواند موید نبود هماهنگی کامل و همه جانبه بین اجزای تشکیل دهنده برنامه آموزش زبان انگلیسی در دانشگاه باشد که نه تنها ضرورت مطالعه در سایر حوزه های آموزشی را اجتناب ناپذیر می نماید، بلکه مستلزم ضرورت برقراری تطابق و توازن بین سه عامل اهداف، آموزش و نیازها در برنامه های آموزش های علمی از یک طرف و برنامه آموزش زبان انگلیسی عمومی در دانشگاه افسری امام علی(ع) از طرف دیگر می باشد.

از جمله محورهای اساسی که در قانون برنامه چهارم بر آن تأکید شده، موضوع امنیت ملی و توسعه پدافند غیرعامل است. این موضوع در تعیین منطقه دفاع عامل و غیرعامل یگان های نظامی به عنوان یکی از مهم ترین مراحل تصمیم گیری و طرح ریزی فرماندهان در یک منطقه محسوب می شود. به طوری که این انتخاب می تواند امنیت، تهدیدات، توان رزم نیروها را تحت تأثیر قرار دهد. علم ژئومورفولوژی در قلمرو علوم نظامی با بررسی شیب زمین، خاک شناسی، زمین شناسی، ژئومورفولوژی و شبکه زهکشی در این طرح ریزی دخالت می نماید. هدف از این تحقیق مکان یابی مناطق پدافندی نیروهای نظامی و شناسایی قابلیت های بالقوه منطقه به منظور تعمیم به سایر مناطق کشور با شناخت محدودیت ها و چالش های که این عوامل برای نیروها به وجود می آورند است. روش تحقیق پهنه بندی دشت مسیله و محدوده آن با اتکا به کار میدانی، داده های تجربی و تصاویر ماهواره ایGoogle earth, Aster، نقشه های توپوگرافی1:50000، زمین شناسی و خاک شناسی 1:250000 و استفاده از مدل پهنه بندی و نرم افزار Arc/GISانجام شده است. نتایج حاکی از این است که با بررسی عوامل ژئومورفولوژیکی مناطق و با به کارگیری راهبردهای تاکتیکی و تکنیکی، انتخاب مناطق پدافندی یگان ها و تأمین امنیت آن ها در محدوده های پایکوهی و سطوح نیمه مرتفع محدوده مطالعاتی با دقت قابل اجرا است.

هدف آماد و پشتیبانی در جنگ ناهمتراز، پشتیبانی همه جانبه نیروهای مسلح در کلیه حالات و در هر شرایط و هر نوع عملیات نظامی با هر نوع ابزار و روش، متناسب با حالات، شرایط و انواع عملیات به منظور کاهش آسیب­پذیری و ارتقای پایداری می باشد. عواملی همچون چالاکی، بدیع بودن، دقت و پاسخگویی با حداکثر سرعت مبنای شکل گیری و نقش آماد و پشتیبانی در پشتیبانی عملیات ناهمتراز هستند. با توجه به این که استقرار آمادگاه های فعلی به بیش از سه دهه باز می گردد و محورهای تهدید جدیدی به وجود آمده است؛ در این مطالعه سعی شده است با بررسی آسیب پذیری آمادگاهای موجود پراکنش مناسبی برای آمادگاه ها پیشنهاد گردد. در این پژوهش، نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق موردی-زمینه ای با هدف ارائه الگوی مناسب پراکنش آمادگاه های نزاجا با توجه به جنگ ناهمتراز با تأکید بر اصول پدافند غیرعامل می باشد. نتایج حاصله با استفاده از تهیه پرسش نامه و همچنین مصاحبه با تعدادی از کارشناسان و خبرگان و انجام فرآیند تحقیق نشان می دهد که در برخی مناطق طبق الگوی ارائه شده نیاز به باز نگری و احداث آمادگاه وجود دارد.

درک جایگاه فناوری اطلاعات در تصمیم گیری فرماندهان می تواند به افزایش کیفیت تصمیمات مورد نظر کمک شایانی نماید. هدف این پژوهش تعیین نقش فناوری اطلاعات در افزایش کیفیت تصمیم گیری فرماندهان و ارائه راهکارهایی برای حل مشکلات و موانع موجود می باشد. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و از روشهای مطالعه کتابخانه ای و مراجعه به اسناد و مدارک در سطح آجا بوده و از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. جامعه آماری مورد تحقیق فرماندهان نیروهای 3 گانه ارتش بوده که از بین آنها و بر اساس روش نمونه گیری تصادفی تعداد 118 نفر به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شده است. برای بررسی رابطه تاثیر متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته تصمیم گیری فرماندهان از آزمون  Tو ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. بعد از انجام آزمون T و در سطح معنی داری 05/0 صحت فرضیه های پژوهش مورد تایید قرار گرفت و مشخص شد که متغیرهای فناوری اطلاعات بر تصمیم گیری فرماندهان تاثیر مستقیم دارد. از دیگر نتایج پژوهش آن است که مشخص شد که استفاده فناوری اطلاعات در داخل یگان های نظامی در مراحل اولیه بوده و رشد آن به کندی صورت می گیرد. در این مرحله طرح برنامه ریزی سیستم های اطلاعاتی کماکان در مراحل مقدماتی است و فقدان یکپارچگی در سیستم های بخش های مختلف مشاهده می شود. توسعه و تجهیز و نظارت و کنترل بر اجرای برنامه های توسعه سیستم های اطلاعات و همچنین رعایت استانداردهای پیاده سازی این سیستم ها می توانند از جمله عواملی باشد که در توسعه کاربری این فناوری در آجا نقش قابل توجهی دارند.

در این مقاله، ابتدا مقدمه ای در خصوص اهمیت تصمیم گیری و نقش آن در پیروزی و شکست فرماندهان، تغییر فن آوری و روش های جمع آوری و پردازش اطلاعات جهت تصمیم گیری بیان شده و در ادامه مطالبی در زمینه ی تصمیم گیری در سازمان ها و سازمان های نظامی، طرح ریزی، برآورد اطلاعاتی و جنگ ناهمتراز عنوان شده است و در پایان، در نقش افسر اطلاعات نیروی خودی، اطلاعات یک وضعیت فرضی مربوط به مشخصات منطقه عملیات، وضعیت دشمن و خودی با استفاده از چهار روش (لکسیکوگراف، تخصیص خطی، حذف و تاپسیس) از روش های مختلف تصمیم گیری چند شاخصه مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته و محور یا محورهای احتمالی تک دشمن و همچنین ترتیب تقدم آن ها مشخص شده است.

استفاده از دانش یک راهبرد جدید و مؤثر بر روندهای کاری سازمان ها به خصوص سازمان های نظامی می باشد. دانش سازمانی یکی از سرچشمه های قدرت سازمانی بوده و برای رشد کمی و کیفی سازمان و دستیابی به اهداف استراتژیک باید امکان به اشتراک گذاری آن بین کارکنان و مدیران فراهم گردد. بعلاوه، دانش نظامی از جمله مواردی است که بدست آوردن آن به طور معمول هزینه زیادی در پی دارد بنابراین وجود راه کارهایی برای حفظ و مدیریت آن ضروری است. در این مقاله ضمن بررسی ویژگی ها و اهداف مدیریت دانش و سامانه های مربوطه، پس از معرفی مدل های مدیریت دانش در سازمان ها، برخی موارد مطالعاتی که عمدتاً سازمان های امنیتی و نظامی بوده اند به تفصیل مورد بحث قرار گرفته است. نتایج کمی و کیفی مطالعات انجام شده نشان می دهد که در اثر استفاده از سامانه مدیریت دانش کارایی این قبیل سازمان ها در حوزه های مختلف از جمله تصمیم گیری، رویه ها و فرآیندهای کاری به صورت عملیاتی تغییر می یابد.

 دو موضوع نظامی گری و نظامی سازی در سال های اخیر به طور کلی جایگاه برجسته ای در جغرافیا و علوم اجتماعی کسب کرده اند. این مقاله با مرور و بررسی اجمالی برخی از بهره بخشی های مهم به مطالعه جنگ، صلح، نظامی گری و نظامی سازی آغاز می شود. متعاقبا سه جریان عمده در پیشینه پژوهشی مربوط به جغرافیا و حوز ه های مربوطه مورد بحث قرار می گیرند، که عبارتند از پیشینه های پژوهشی مربوط به نظریه مکان سلطه فرهنگی و محتوای ایدئولوژیک نظامی گری. روابط متقابل میان این پیشینه های پژوهشی متفاوت نیز در طول مقاله مورد بررسی قرار گرفته اند. به طور خلاصه، معتقدیم که ایدئولوژی نظامی گری به بهترین نحو به عنوان شکلی از سلطه فرهنگی یا ایدئولوژیک که تولید آن به ساخت اجتماعی مکان وابسته است، مفهوم سازی می شود. برای تحلیل فرآیندهای متقابل نظامی سازی و ساخت مکان معتقدیم باید در این حوزه پژوهش های مستقل نظامی گری و نظامی سازی انجام شود و به این منظور و چارچوبی مقایسه ای و مکان- محور برای آن ارائه می کنیم. 

دانش بواسطه نزدیکی به تصمیم ها، بیش از داده ها و اطلاعات می تواند باعث بهبود عملکرد و کیفیت خدمات سازمانها شود. از طرفی دیگر، مدیریت دانش موضوعی سیستماتیک است؛ مقوله ای که اجرای موفقیت آمیز آن نیازمند شناسایی و اولویت بندی عوامل مختلف سازمانی است. در این مقاله، سعی شده است تا بر اساس روش های تصمیم گیری گروهی، شناسایی و اولویت بندی شاخص های تاثیرگذار بر اجرای مدیریت دانش در ارتش جمهوری اسلامی ایران در حوزه استراتژی انجام شود. تحقیق حاضر از حیث روش، یک روش پیمایشی مبتنی بر خروجی های کمی و از نظر هدف، تحقیقی کاربردی است. سئوال اصلی این مقاله این است که مهمترین شاخص های تاثیرگذار بر اجرای مدیریت دانش در حوزه استراتژی در آجا، کدامند؟ هدف از انجام این مقاله شناسایی و اولویت بندی شاخص های تاثیرگذار بر اجرای سیستم مدیریت دانش در حوزه استراتژی در آجاست. در ابتدا با مطالعه ادبیات موضوع، شاخص های تاثیرگذار بر اجرای مدیریت دانش در سازمان های مختلف شناسایی شده و پس از غربال آنها با استفاده از تحلیل های آماری، شاخص های تاثیرگذار در حوزه استراتژی در آجا، دسته بندی گردیده است. سپس، با استفاده از روش دیماتل، اولویت بندی شاخص های تاثیرگذار بر اجرای مدیریت دانش در این حوزه در آجا انجام شده است.

با توجه به پیچیدگی ها، ابعاد، تعداد زیاد مؤلفه های د رگیر و حوزة تأثیر جنگ اطلاعات، معماری این حوزة با هدف کاهش پیچیدگی ها و افزایش توانمندی به کار گیری و گسترش این مفهوم، می تواند امری کارساز باشد. یکی از مهم ترین بخش های اجرای پروژه های معماری سازمانی، برنامه ریزی اولیه، انتخاب چارچوب، انتخاب متدولوژی و تدوین طرح اجرای پروژهاست. در این راستا و طی این مقاله، نخست ادبیات حاکم بر معماری سازمانی و جنگ اطلاعات مورد بحث و بررسی قرار گرفته و سپس مدل عملیاتی جنگ اطلاعات معرفی می گردد. طرح معماری جنگ اطلاعات شامل حوزة های توانمند ساز در جنگ اطلاعات، چارچوب پایة پیشنهادی، متدولوژی پایة پیشنهادی و مراحل اجرایی متدولوژی پایة پیشنهادی، بخش بعدی مقاله را شامل می شود. در ادامه همین بخش، طرح کلان پیشنهادی اجرای معماری جنگ اطلاعات مطرح می شود و مدلی در همین راستا ارائه می گردد که ابعاد آن دقیقاً مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. ارزیابی طرح پیشنهادی، نظر سنجی های انجام شده و نتیجه گیری پایان بخش این مقاله است.

به دنبال بروز تحولات گسترده در سطح جهان و افزایش هزینه های مادی و معنوی به کارگیری جنگ سخت، امروزه گرایش به بهره گیری از جنگ نرم، در دایرة توجهات قرار گرفته است. لذا پرداختن به موضوع جنگ نرم از اهمیت بالایی برخوردار است. در واقع یکی از عوامل مهم در رسیدن به اقتدار و امنیت و حفظ و استمرار آن، به میزان آگاهی و بهره مندی از دانشجویان (به عنوان افسران عصر جنگ نرم) نسبت به ماهیت و ابعاد مختلف جنگ نرم بستگی دارد؛ چرا که مشکل عدم آگاهی، از مشکلات خطر آفرینی است که سبب تهاجم افکار بیگانگان و دشمنان به حوزة اندیشه، باور و ایمان نیروهای مسلح می گردد. لذا این پژوهش که با هدف بررسی میزان آگاهی و باور دانشجویان دانشگاه افسری امام علی(ع) نسبت به ماهیت و ابعاد مختلف جنگ نرم صورت گرفته است از نظر ماهیت، اهداف و روش جمع آوری داده ها، جزء تحقیقات «توصیفی ـ پیمایشی» محسوب می شود؛ و برای گرد آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای و پرسشنامه ای استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در وضعیت کلّی «میزان آگاهی و باور دانشجویان دانشگاه افسری امام علی(ع) نسبت به ماهیت و ابعاد مختلف جنگ نرم» در حد خوبی است. به نحوی که 6/60 درصد از پاسخ دهندگان در حد زیاد و خیلی زیاد با ماهیت و ابعاد جنگ نرم آشنایی دارند. «الگوگیری از قرآن و سیرة ائمه»، «ولایت مداری و تبعیت از ولایت فقیه»، « بصیرت دهی وبصیرت یابی» و «ایمان و اخلاق» بیشترین تأثیر را در مقابله با جنگ نرم دشمن به خود اختصاص می دهند. تلویزیون بیشرین تأثیر و کتابخانه و بهره برداری از منابع نوشتاری و مراکز اطلاع رسانی دانشگاه، کمترین نقش را در آگاهی دهی به پاسخ دهندگان، به خود اختصاص داده اند. در این رابطه، مهم ترین رفتاری که از دانشجویان دانشگاه افسری امام علی(ع) انتظار می رود آن است که با استمرار بخشی و بهره گیری هر چه بیشتراز اصول اساسی اسلام و قرآن و الگو قرار دادن پیامبر و ائمة اطهار و تبعیّت از ولایت فقیه و همچنین با افزایش سطح دانش، بصیرت، ایمان و اخلاق در جهت مقابله با جنگ نرم و خنثی کردن تلاش های دشمن، همواره تلاش نموده و سطح آگاهی و باور خود را افزایش دهند.

هدف آماد و پشتیبانی در جنگ ناهمتراز، پشتیبانی همه جانبه نیروهای مسلح در کلیه حالت ها و در هر شرایط و هر نوع عملیات نظامی با هر نوع ابزار و روش، متناسب با شرایط و انواع عملیات به منظور کاهش آسیب پذیری و ارتقای پایداری است. عواملی همچون چالاکی، بدیع بودن، دقت و پاسخگویی با حداکثر سرعت مبنای شکل گیری و نقش آماد و پشتیبانی در پشتیبانی عملیات ناهمتراز هستند. با توجه به اینکه استقرار آمادگاه های فعلی به بیش از سه دهه باز می گردد و محورهای تهدید جدیدی به وجود آمده است؛ در این مطالعه سعی شده است با بررسی آسیب پذیری آمادگاهای موجود، پراکنش مناسبی برای آمادگاه ها پیشنهاد شود. در این پژوهش، نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق موردی- زمینه ای با هدف پراکنش آمادگاه های نزاجا با توجه به جنگ ناهمتراز با تأکید بر اصول پدافند غیرعامل می باشد. نتایج حاصل با استفاده از تهیه پرسش نامه و همچنین مصاحبه با تعدادی از کارشناسان و خبرگان این امر نشان می دهد که در نواحی شرقی کشور نیاز به احداث آمادگاه وجود دارد.

از زمانی که ایده ساخت زیردریایی در ذهن بشر جرقه زد، این تفکر نیز با آن همراه بود که چگونه می توان این وسیله را برای مدت بیشتری زیر آب نگه داشت. بعد از اینکه در جنگ جهانی دوم اهمیت و قدرت زیردریایی در عملیات دریایی به اثبات رسید، تمام تفکرات صاحبان صنعت زیردریایی به این سمت سوق پیدا کرد که راه حلی را پیدا کنند تا بتوانند بنیادی ترین نقطه ضعف زیردریایی را که نیاز آمدن به سطح آب برای شارژ باطری ها می باشد، از بین ببرند. پیدایش سامانه رانش مستقل از هوا انقلاب دیگری در تجهیزات دریایی بود که اهمیتش از انقلاب اول یعنی ساخت زیردریایی کمتر نبوده است. هر چند در مسیر پژوهش و آزمایشات، به دلیل پیدایش انرژی هسته ای، کشورهایی مانند انگلیس، آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی به سمت نیروی محرکه هسته ای روی آوردند ولی دیگر کشورهای صنعتی و توسعه یافته و در حال توسعه دارای نیروی دریایی که امکان استفاده از انرژی هسته ای را به دلایل مختلف نداشتند با رویکرد استفاده از سامانه رانش مستقل از هوا در زیردریایی های متعارف خود قدرت ماندگاری این زیردریایی را در زیر آب تا حد زیادی افزایش دادند. این مقاله در نظر دارد ضمن بررسی روند پیدایش و توسعه سامانه رانش مستقل از هوا در زیردریایی های غیرهسته ایی، اهمیت این تحول را در عملیات های دریایی (زیرسطحی و ضدزیرسطحی) مورد بررسی قرار دهد.

در میان پیچیدگی شبکه فراگیر خدمات (GI&SG)، مسائل زیادی در حوزه امنیت نمایان می شود که عملکرد فعلی امنیت گرید نمی تواند نیازهای آن شبکه را تامین نماید. در نتیجه، مطالعه مسائل امنیتی شبکه مذکور را مهم، پیچیده و دشوار می سازد. در این تحقیق، ما جهت پوشش دادن نیازمندی های امنیتی شبکه فراگیر خدمات چارچوبی برای معماری امنیت ارائه کرده و مزایای آن را توضیح داده ایم. چارچوب ارائه شده برمبنای مدل مرجع معماری باز سرویس گرید بوده و دارای 2 بخش اصلی می باشد: مدیریت جامعیت امنیت و پیاده سازی سیاست امنیتی.   مدیریت امنیت رویدادها، سیاست امنیتی، تضمین نرم افزار، سامانه و سرویس، اعمال قواعد امنیتی، مدیریت چرخه حیات دسترسی و شناسه، مدیریت تهدید و آسیب پذیری، الگوریتم های امنیتی، امنیت داده، زیرساخت گواهی، نظارت، و جامعیت امنیت از جمله خصوصیات کلان چارچوب معماری امنیت شبکه فراگیر خدمات به شمار می روند.عدم وجود چارچوبی که به طور کامل با نیازهای مشخص شده در طرح جامع فاوا منطبق باشد، سبب توجه به موضوع و بررسی آن در این مقاله شده است.

جغرافیای نظامی با پیوند زدن عوامل موجود در طبیعت با اصول نظامی باعث می شود تا طراحان و مجریان نظامی از مزایای سرشار آنها استفاده برده و برتری خود نسبت به دشمن را القاء نمایند. در طول تاریخ نقش زمین، آب، هوا و اقلیم به عنوان یکی از مهم ترین و تأثیر گذارترین عوامل بر راهبردها، نبرد و پشتیبانی نبردها بوده است. کالینز پیروزی در جنگ ها را بدون توجه و بهره گیری علمی از جغرافیای نظامی یک امر اتفاقی دانسته و بدین ترتیب بر ارزش این عوامل صحه گذارده است. در بین ویژگی های جغرافیایی هر منطقه، ارتفاعات عمده ترین نقش را در عملیات ایفاء کرده و به عنوان یک مانع عمده طبیعی و یا برعکس به عنوان یک عامل تقویت کننده در جنگ می توانند مؤفقیت نیروها در صحنه نبرد را تأمین نمایند. علاوه بر نقش مهم ارتفاعات در جنگ های کلاسیک به عنوان یک عامل تقویت کننده در اختفاء و پوشش، دید و تیر، کنترل معابر و آمادگذاری های مخفی در جنگ ناهمتراز هم نقش بسیار عمده و مهمی را در جهت مقابله با توانمندی های دشمنان فرامنطقه ای ایفاء می نمایند. فرسایشی نمودن جنگ، ضربه زدن به دشمن در جهت برهم زدن آرامش و ثبات آنها با استفاده از این عامل مهم طبیعی می تواند نقطه اتکایی برای رزمندگان مدافع صحنه نبرد باشد. یکی دیگر از مهم ترین عواملی که بایستی به آن توجه ویژه شود استفاده تاکتیکی از جاده ها و معابر به عنوان عاملی برای تحرک نیروهای خودی و استفاده از گلوگاه ها و کمین گاه ها به عنوان یک عامل محدود کننده و ضد تحرک برای دشمن مدنظر بوده و می بایست در طرح ریزی ها توجه ویژه ای به آن مبذول گردد.

اکثر عوامل مرتبط دکترین به خوبی شناخته شده اند، زیرا شبیه عوامل تاثیرگذار بر تصمیمات سیاسی هستند. این مقاله به تأثیر ویژه دکترین بر تصمیمات استراتژیک امنیت ملی می پردازد. بررسی دقیق دکترین دست کم به دو دلیل صورت می گیرد؛ نخست آنکه دکترین تاثیر فوق العاده ای بر فرایند تدوین استراتژی دارد و دیگر اینکه دکترین مقوله ای مبهم بوده که علیرغم اهمیت قابل توجه اش تا کنون به خوبی تعریف نشده است. عوامل اثرگذار بر فرایند استراتژی هم بسیار مهم هستند و هم بسیار زیاد.