درخت حوزه‌های تخصصی

در این پژوهش 85 وبلاگ فردی و 31 وبلاگ گروهی فارسی در موضوع کتابداری و اطلاع رسانی با استفاده از روش تحلیل محتوا با هدف بررسی محتوای یادداشت های ارسالی و نظرات، مورد بررسی قرار گرفته اند. بررسی ها نشان داد که میانگین تعداد یادداشت های ارسالی ماهانه در وبلاگ های گروهی بیش از وبلاگ های فردی و میانگین تعداد نظرات در وبلاگ های فردی بیش از وبلاگ های گروهی است. بیشترین تعداد یادداشت های ارسالی در هر دو گروه وبلاگ های فردی و گروهی تالیفی و کمترین یادداشتهای ارسالی در وبلاگ های فردی یادداشتهای ارسالی ترجمه ای بوده و در وبلاگ های گروهی مربوط به یادداشت هایی است که دارای تصویر می باشند. بیشترین یادداشت های ارسالی در وبلاگ های فردی مربوط به موضوعات متفرقه و در وبلاگ های گروهی مربوط به موضوع چاپ و نشر است. بیشترین نظرات در وبلاگ های فردی به ترتیب در ارتباط با موضوع های متفرقه و وبلاگ ها و در وبلاگ های گروهی بعد از موضوعات متفرقه مربوط به موضوع فناوری های اطلاعاتی و نظام های اطلاعاتی می باشد.

زنان به عنوان نیمی از افراد جامعه (42/48% از کل جمعیت ایران) می توانند از عوامل مؤثر در پیشبرد توسعه به شمار آیند. آنان علاوه بر نقش عمده خود در رشد خانواده و جامعه، امروزه در عرصه های علمی و پژوهشی نیز نقشی کاملاً مشهود دارند. برای بیان موقعیت و شرایط واقعی زنان در جامعه باید پیرامون مسائل آنان بررسی و تحقیقاتی صورت گیرد. یکی از مواردی که می توان بر روی آن تامل کرد، مجموعه آثار نوشته شده توسط زنان است. بدین منظور پژوهش حاضر که از نوع پیمایشی بوده با هدف بررسی سهم زنان در تولید مقالات مندرج در 7 عنوان مجله فارسی کتابداری و اطلاع رسانی در طی سال های 1347 تا 1378 صورت گرفته است. یافته ها نشان داد مجموع مقالات تولید شده توسط زنان، 495 عنوان (83/34%) از کل مقالات مورد بررسی است. از مجموع 958 مقاله تالیفی، 32/31% و از مجموع 463 مقاله ترجمه شده، 12/42% را زنان پدید آورده اند. بالاترین میزان مشارکت زنان در تهیه مقالات در سال 1376 با 56 عنوان بوده است. در مجموع، 224 زن در تولید مقالات مورد بررسی مشارکت داشته اند که 108 نفر از آنان (21/48%) در تالیف، 64 نفر (57/28) در ترجمه و 52 نفر (22/23%) هم در تالیف و هم ترجمه مقالات مشارکت داشته اند. پرکارترین نویسندگان زن مقالات در طی دوره مورد بررسی، نیز مشخص گردیدند. در مجموع می توان نتیجه گرفت که مشارکت زنان در تولید مقالات حوزه کتابداری و اطلاع رسانی از سال 1347 تا 1378 نیز همانند سایر حوزه ها دارای سیر صعودی بوده است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی زیرساخت خدمات کتابخانه ای آموزش از راه دور در کتابخانه های دانشگاه پیام نور و در پیوند با ساختار آموزشی، به روش مشاهده اسنادی(مربوط به دوره پنج ساله 1384-1380)و نیز روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری شامل10 مرکز بزرگ که بصورت انتخابی و 10 مرکز کوچک که به صورت تصادفی مشخص شده بود، میباشد. این مراکز در 10 منطقه، بر اساس تقسیم بندی دانشگاه پیام نور در سطح کشور، قرار داشت. اعضای هیئت علمی در مراکز بیست گانه مورد بررسی در سال1385، 220 نفر بودند که 176 نفر (80%) به پرسشنامه پاسخ دادند. جامعه آماری مسئولان کتابخانه (کتابداران) در مراکز مورد بررسی 20 نفر بودند که همگی (100%) به پرسشنامه پاسخ دادند. جامعه آماری دانشجویان نیز در 20 مرکز مورد پژوهش شامل 962/100 دانشجو بود. حجم نمونه دانشجویان بر اساس فرمولهای آماری، حداقل 1064 نفر تعیین شد تا با شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انجام پذیرد. در کل1400 پرسشنامه میان دانشجویان مراکز بیست گانه (با تخصیص متناسب در هر مرکز) توزیع گردید که 1112 نفر به آن پاسخ دادند. یافته های پژوهش نشان داد: 1.     بین هر یک از عوامل زیرساختی (امکانات، مدیریت، کارکنان، مستندسازی، امور مالی، منابع و خدمات) کتابخانه های «مراکز» دانشگاه پیام نور مستقر در شهرهای بزرگ و کتابخانه های «مراکز» مستقر در شهرهای کوچک از دیدگاه کتابداران، تفاوتی معنادار وجود ندارد. 2.     در بیشتر موارد بین میزان رشد کمّی ساختار آموزشی دانشگاه پیام نور ( دانشجو، عضو هیئت علمی، رشته تحصیلی، کارمند، بودجه و هزینه های آموزشی) و میزان رشد کمّی امکانات کتابخانه ها (کتابدار، منابع چاپی و دیجیتالی، منابع دیداری – شنیداری، مساحت و سایر امکانات)، رابطه ای معنادار وجود ندارد. 3.     بین میزان استفاده دانشجویان دانشگاه پیام نور از کتابخانه و شیوه های رسمی آموزشی(تک کتاب و بدون منبع، خودخوان و بدون منبع، عملی و بدون منبع) تفاوت معنادار وجود دارد. 4.     بین نگرش اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور درباره تناسب امکانات، منابع و خدمات موجود در کتابخانه های این دانشگاه، تفاوتی معنادار وجود ندارد. 5.     بین میزان دسترس پذیری منابع اطلاعاتی دیجیتالی و منابع اطلاعاتی چاپی کتابخانه های دانشگاه پیام نور از دیدگاه اعضای هیئت علمی، تفاوتی معنادار وجود دارد.6.     بین میزان دسترس پذیری منابع اطلاعاتی دیجیتالی و منابع اطلاعاتی چاپی کتابخانه های دانشگاه پیام نور از دیدگاه دانشجویان، تفاوتی معنادار وجود دارد. 7.       بین نگرش اعضای هیئت علمی، کتابداران و دانشجویان درباره جایگزینی منابع دیجیتالی بجای منابع چاپی، تفاوتی معنادار وجود دارد