درخت حوزه‌های تخصصی

هنرهای زیبا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
تاریخ هنر جنبش ها/سبک ها/مکاتب گروه های ویژه منابع و کلیات نقد و بررسی کتاب هنرهای زیبا هنرهای کاربردی
هنرهای تجسمی هنرهای نمایشی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۶۱ تا ۸۸۰ مورد از کل ۱۲٬۸۸۳ مورد.
۸۶۱.

تأثیر مشاوره ی گروهی به شیوه عقلانی-عاطفی الیس، بر اضطراب اجرایی نوازندگان نوآموز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای نمایشی و موسیقی سال ۲۳ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ 29 - 36

کلیدواژه‌ها: اضطراب اجرایی نوازندگان نو آموز مشاوره گروهی شیوه ی عقلانی - عاطفی الیس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۴ تعداد دانلود : ۱۹۳
هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان اثربخشی مشاوره ی گروهی به شیوه عقلانی-عاطفی الیس، بر اضطراب اجرایی نوازندگان نوآموز موسیقی جهانی در اجرای صحنه ای است که مبتنی بر روش تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل انجام می پذیرد. جامعه آماری مشتمل بر 60 نفر از نوازندگان آموزشگاه های موسیقی شهر کرج است که بصورت غیر تصادفی انتخاب و به طور تصادفی به دوگروه مطالعه و گواه تقسیم شدند. در گام نخست، برای هر دو گروه، پیش آزمون بصورت برگزاری اجرای اول در یک بافت عمومی صورت پذیرفت و در مرحله بعد آزمودنی ها، پرسشنامه اضطراب صفت-حالت اسپیلبرگر تکمیل کردند. در گام بعد گروه مورد مطالعه به مدت هشت جلسه تحت آموزش های عقلانی-عاطفی به صورت گروهی قرار گرفته و در پایان آموزش، پس آزمون برای هر دو گروه انجام می شود. تحلیل داده ها با بهره گیری از نرم افزار spss و با آزمون t-مستقل و دیگر شاخص های آمار توصیفی صورت پذیرفته است. نتایج تحلیل داده ها نشان می دهد تفاوت میانگین نمرات اضطراب حالتی در گروه آزمایش نسبت به گروه گواه به طور معنی داری کاهش یافته (p <0.05) و مشاوره ی گروهی به شیوه عقلانی-عاطفی برکاهش اضطراب اجرایی نوازندگان اثر معنی دار مثبتی دارد. با توجه به یافته های این پژوهش، می توان نتیجه گرفت گنجاندن آموزش های عقلانی-عاطفی در فرآیند آموزش نوازندگی راهگشا است.
۸۶۲.

کشف اندیشه انیمیشن هزار و پانصد ساله ایرانی در تابلو سنگی شکار گراز- تاق بستان کرمانشاه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای نمایشی و موسیقی سال ۲۳ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 15 - 22

کلیدواژه‌ها: ایران باستان انیمیشن تاق بستان سنگ نگاره ساسانیان انسان شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۲۵۶
پژوهش حاضر می کوشد به بررسی تابلو سنگی هزار و پانصد ساله ایرانی" شکار گراز" در منطقه ی کرمانشاه ایران بپردازد. این تابلو به طول 5 متر و عرض 4 متر در بدنه کوهی در ناحیه ی تاق بستان کرمانشاه ایران کنده کاری شده که متعلق به دوره امپراتوری ساسانیان است. یافته ها نشان می دهد که این تابلو سنگی، نمونه ای از ایده انیمیشن(پویا نمایی) ایرانی است که تاکنون از نگاه ژرف پژوهشگران ایران و جهان غافل مانده است. اگر چه گیرشمن، کریستین سن و شین جی فوکای اشاراتی به نوع سنگ نگاری آن داشته اند. اما به اندیشه انیمیشن در آن اشاره نکرده اند. سابقه هنر انیمیشن در جهان به سال 1892 پاریس بر می گردد. پیش از این در هیچ مقاله، کتاب و یا دایره المعارفی از وجود انیمیشن باستانی اشاره ای مستند نشده است. تنها سند ماندگاری که سابقه انیمیشن پنج هزار ساله ایرانی را مطرح کرده و بی هیچ بازتاب جهانی مسکوت مانده، نقاشی متحرک درخت آسوریک در شهر سوخته زابل است. این مقاله با تکیه بر روش اسنادی، کتابخانه ای، مطالعات میدانی و استفاده از فن آزمایشگاهی در کارگاه انیمیشن و عکاسی دانشگاه به کشف ایده انیمیشن 1500 ساله ایرانی اهتمام ورزیده است.
۸۶۳.

آیکونوگرافی پیکره ی سفالین سلطان طغرل سلجوقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی دوره ۲۳ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 93 - 102

کلیدواژه‌ها: مجسمه های سلجوقی سلطان طغرل پیکره های سفالین پیکرک های کاشان مظالم سماع

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵ تعداد دانلود : ۲۶۹
هنر پیکره تراشی و خاصه پیکره های انسانی که در دوران پس از اسلام مورد احتیاط قرار گرفته بود-اگر نگوییم دچار حرمان شده بود- در دوران سلجوقیان مورد توجه واقع شده و پیکره های انسانی با موضوعات مختلف ساخته شدند. از جمله این پیکره ها که احتمالاً ساخته ی کاشان است، پیکره مردی ست که به حالت دوزانو روی زمین نشسته و کلاهی بر سر دارد که نام سلطان طغرل و تاریخ 538 ه . ق. بر روی آن مرقوم شده است. در صورتی که در سال مذکور هیچکدام از سه سلطان طغرل سلجوقی حکومت نمی کردند. از طرفی پیکره مورد بحث از سوی برخی کارشناسان به عنوان مهره شطرنج به مخاطبان معرفی شده است. هدف این مقاله تبیین کارکرد و دلیل شکل گیری پیکره مذکور و در پی آن اشتباه زدایی از اثری ایرانی است که دگرگونه به جهانیان معرفی شده است. سؤال اصلی مقاله چیستی مفهوم پیکره بوده و سعی بر آن است تا با استفاده از روش آیکونوگرافی و توجه به متون مکتوب و یافتن معنای ثانویه تصاویر، به سؤال مقاله پاسخ داده شود. نتیجه مقاله نشان می دهد که نشانگان موجود در پیکره هیچ گونه ارتباطی با شطرنج نداشته و به احتمال قریب به یقین یادمان مظالم نشینی و یا حضور سلطان در مراسم سماع است.
۸۶۴.

آستانگی در مناسک حج (مقایسه تحلیلی مناسک حج با مفهوم آستانگی و ویژگی های تئاتر گردشیافتی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای نمایشی و موسیقی سال ۲۳ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ 47 - 56

کلیدواژه‌ها: مناسک حج آستانگی تئاتر اکسپدیشن آیین آرنولد ون گنپ ویکتور ترنر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹ تعداد دانلود : ۱۸۷
این پژوهش کوشیده است مناسک حج ابراهیمی را، با تمرکز بر مفهوم «آستانگی» نزد ویکتور ترنر و الگوی تئاتر اکسپدیشن یا گردشیافتی تحلیل کند. برای انجام این کار، نخست مفاهیم کلیدی-آستانگی، تئاتر اکسپدیشن، مناسک حج- را تعریف کرده، سپس با تمرکز بر الگوی ترسیمی ترنر از ویژگی های سه گانه هر آیین –تجویزی بودن، ریخت مندی، باوری بودن- اعمال و ساختار مناسک حج را-به عنوان یک آیین و از منظری نمایشی- مورد بررسی قرار داده است. همچنین، با دسته بندی و بررسی شرایطِ امکانِ «آستانگی» در مناسک یاد شده و به دست آمدن چهار شاخص(فردی، اندیشگانی، تبلیغی، انتقادی) به عنوان شیوه های تاثیرگذاریِ مفهوم آستانگی، الگوی تئاتر اکسپدیشن یا گردشیافتی با الگوی ساختاری اعمالِ حج مقایسه شده. برآیند و دستاورد نهایی، بیانگرِ تایید فرضیه پژوهش_مبنی بر انطباق، مشابهت و یا همسویی نظریه(آراء ترنر- الگوی تئاتر اکسپدیشن) و متن(مناسک حج)- در دو سویه مشابهت و همسویی، و ردِ آن در سویه انطباقی بوده است. نیز، برآیندِ قیاس پدیدارشناساختیِ الگوی گردشیافت و مناسک حج، در سطح قالب(اجرا) همسان و در سطح محتوا(انگیزش و هدف گذاری) ناهمسان دانسته شده. انتظار می رود برآیندِ این پژوهش، گام کوچکی باشد در راستای شناخت هرچه بیشترِ داشته های آیینی، نمایشی و فرهنگی و نیز، روشنگر نقش مفهوم آستانگی و تئاتر گردشیافتی به عنوان یک ریختار نوین نمایشی.
۸۶۵.

تحلیل در نقاشی لاکی دوره ی قاجار (براساس آثار موجود در کاخ موزه ی گلستان)

نویسنده:
منبع: رهپویه هنر/ هنرهای تجسمی دوره اول زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱ 69 - 79

کلیدواژه‌ها: نقاشی لاکی نقاشی قاجار قاب آیینه ی لاکی کاخ گلستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱۳ تعداد دانلود : ۶۴۷
نقاشی لاکی از اواخر دوره ی تیموری برای تزیین جلدها به کار برده شد. این هنر در دوران صفوی و زند رواج بیشتری پیدا کرد و در دوره ی قاجار به اوج خود رسید. کاخ موزه ی گلستان با مجموعه ی غنی از آثار لاکی به عنوان نمونه ی مطالعاتی انتخاب شده است. پژوهش حاضر درصدد پاسخ به دو سؤال زیر بود: اینکه آثار لاکی موجود در کاخ موزه ی گلستان از چه ویژگی های فنی و بصری برخوردار است؟ و آیا می توان بر اساس آثار موجود در کاخ موزه ی گلستان مجموعه ای از ویژگی های آثار لاکی دوره ی قاجار را برشمرد؟ روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای بود. به همین دلیل مشاهده و مطالعه آثار لاکی کاخ موزه ی گلستان انگیزه ی اصلی این پژوهش بنیادی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که نقاشی لاکی قاجار در نیمه ی دوم قرن 13ه.ق از رونق مناسبی برخوردار و تذهیب، گل و مرغ سازی، منظره پردازی، پیکره سازی و شکار اصلی ترین موضوعات به کار رفته در این آثار بوده است. همچنین تأثیرات نقاشی اروپایی از لحاظ موضوع، سبک نقاشی و ترکیب بندی در بیشتر آثار وجود داشت. تصویرسازی انسان به ویژه شخص پادشاه کاملاً مورد توجه، و در ارائه تصاویر، نشان دادن عظمت و قدرت دربار قاجار هدف اصلی بود.
۸۶۶.

ظرفیت های زبان جنسیتی در دراماتیک کردن نمایش های رادیویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای نمایشی و موسیقی سال ۲۳ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ 57 - 66

کلیدواژه‌ها: زبان زبان جنسیتی نمایش رادیویی دیالوگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹ تعداد دانلود : ۲۳۱
درام رادیویی بازتابی از زندگی حقیقی انسان ها و دیالوگ های نمایشی وجه دراماتیزه شده مکالمات انسانی است. اما در علم زبانشناسی بین زبان زنانه و مردانه تفاوت هایی اثبات شده وجود دارد که هریک حاصل هویت اجتماعی متفاوت آنهاست که به آن زبان جنسیتی می گویند . زبان جنسیتی تحت تاثیر فرهنگ و اجتماع ویژگی های متفاوتی را خلق می کند. لذا همین ویژگی ها در دیالوگ های نمایشی نیز سرایت کرده و هویدا می شود. در پژوهش حاضر هدف براین است که تاثیر حضور زبان جنسیتی در یک درام رادیویی در موقعیت های نمایشی را کشف کرده ونشان دهد چطور دیالوگ های مردانه و زنانه با توجه به جنس گوینده و موضع او می تواند بر میزان دراماتیک شدن یک اثر، بیافزایند. چنانچه با توجه به مبانی نظری تحقیق (نظریه تفاوت) و بعد از تحلیل محتوای کیفی ده نمایش پخش شده از شبکه رادیویی جوان در دهه هشتاد مشخص شد که استفاده از زبان جنسیتی در دیالوگ ها منجر به خلق دونیروی برابرو متضاد کلامی می شود که تعادل دراماتیک اثر را تضمین می کند. این دو نیرو لازم و ملزوم یکدیگرند از برآیند آمیزش آنها می توان شاهد پیشبرد فضای دراماتیک اثر و خلق موقعیت های نمایشی بود.
۸۶۷.

مقام نوازندگان در عصر صفوی برپایه نگاره مستی لاهوتی و ناسوتی اثر سلطان محمد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای نمایشی و موسیقی سال ۲۳ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 23 - 34

کلیدواژه‌ها: نوازندگان عصر صفوی نگارگری مکتب تبریز سلطان محمد نگاره مستی لاهوتی و مستی ناسوتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳ تعداد دانلود : ۲۳۵
نگاره های دوره صفویه، افزون بر تفاسیر ادبی مرسوم، خوانشی برپایه مستندات تاریخی و جزییات مردم شناختی عصر نگارگر را نیز در خود دارد. ازاین رو، به نظر می رسد اختلاف های دیداری میان نوازندگان نگاره مستی لاهوتی و مستی ناسوتی (به رقم سلطان محمد) بیش از امری استحسانی در کار هنری است. جامه ها و چهره آرایی های متفاوت، سازهای گوناگون و اندازه های نامساوی پیکره ها، این پرسش را پیش می کشد که این گروه ها، هریک نماینده کدام طیف از نواندگان در عصر نگارگرند؟ تحقیق حاضر به هدف بازشناسی گروه های نوازندگان در عصر سلطان محمد (اوایل دوره صفویه) با استناد به نگاره ای هم زمان شکل گرفته است و می کوشد جایگاه و منزلت اجتماعی این نوازندگان را در زمانه خود روشن سازد. گروه های نوازنده در این نگاره، بازنمایی نوازندگان درباری؛ نوازندگان حلقه سماع و نوازندگان دوره گرد باشند؛ هم چنین نگارگر به موسیقی صوفیان، مقامی خاص بخشیده و مطربان دوره گرد را در جایگاهی فرومایه بازنموده است. شیوه تحقیق در این پژوهشِ بنیادین، توصیفی تحلیلی و متکی بر تحلیل محتواست. روش گردآوری داده های تاریخی (سفرنامه ها، تاریخ نگاری های هم زمان) و مستندات دیداری (نگاره های برجای مانده) اسنادی بوده و تحلیل آن ها، کیفی است. این بررسی به شکلی موردی، تنها بر شناخت نوازندگان متمرکز است و بررسی سایر چهره ها را به مجالی دیگر وامی نهد.
۸۶۸.

تحلیل تبارشناسانه دیوارنگاره «صف سلام» عبدالله خان در کاخ نگارستان تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی دوره ۲۳ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 53 - 60

کلیدواژه‌ها: صف سلام عبدالله خان فتحعلی شاه دیوارنگاری نقاشی قاجار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۴ تعداد دانلود : ۲۹۹
دیوارنگاره «صف سلام» که عبدالله خان، نقاش باشی عهد فتحعلی شاه در سال 1228 ه به سفارش حامی خود بر دیوارهای کاخ نگارستان ترسیم کرد از معدود آثار برگزیده هنر قاجار است که به عنوان یک سرمشق توسط هنرمند و دیگران در عمارات و کاخ های متعدد، رونگاشت های از آن اجرا شده است. فرضیه پژوهش این است که ارزش های نهفته یا آشکار، که باعث شهرت فوق العاده این اثر و سپس اجرای رونگاشت های فراوان از آن شد کدام است؟ گمان می رود این نقاشی پاسخ های مناسبی برای نیازهای تصویری آن روز جامعه داشته است که چنان مورد توجه قرار گرفت که حتی پس از مرگ هنرمند نیز تولید می شد.نوشتار حاضر با رویکردی تبارشناسانه، روشن می سازد که برای پدید آمدن یک شاهکار هنری، علاوه بر رعایت بنیان های زیبایی شناسی،تعامل با گفتمان قدرت و پشتوانه های تبلیغی نیز ضروریست. برای مثال حضور ایلچیان فرنگ از جمله سرگور اوزلی انگلیسی و آمده ژوبر فرانسوی در این نقاشی، جهت فراتر رفتن شهرت آن به خارج از مرزهای ایران بی تاثیر نبوده است. نمونه آماری اصلی دراین پژوهش دیوارنگاره صف سلام عبدالله خان است اما جامعه آماری مورد مطالعه تمامی آثار تصویری را که مضمون آنها صف سلام باشد در برمی گیرد. گستره مکانی و زمانی تحقیق، جغرافیای ایران عهد قاجار و روش تحقیق،توصیفی– تحلیلی است.
۸۶۹.

مفهوم حقیقت در عکاسی  از دیدگاه سه نظریه پرداز عکاسی در مقایسه با مفهوم حقیقت در هنر از منظر افلاطون

نویسنده:
منبع: رهپویه هنر/ هنرهای تجسمی دوره اول زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱ 33 - 43

کلیدواژه‌ها: عکاسی حقیقت افلاطون رساله جمهور جان سارکوفسکی سوزان سانتاگ رولان بارت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۶ تعداد دانلود : ۶۰۳
ظهور طغیانگر عکاسی و مباحث نظری و انتقادی که به دنبال آن در جهان شکل گرفت، بی تردید رویکردها و نگاه های جدیدی را در مورد مفهوم هنر، چیستی آن، رابطه اش با جهان پیرامون و مباحث فلسفی دیگر مطرح نمود. این مقاله در صدد است تا ضمن توصیف و تفسیر سه رویکرد نو و البته غالب در دوران معاصر در مورد عکاسی و ماهیت آن، به مقایسه آنها با مفهوم حقیقت نزد افلاطون بپردازد. ازاین رو، ابتدا آراء صاحب نظران این تفکرات جدید یعنی «جان سارکوفسکی»، «سوزان سانتاگ» و «رولان بارت» را درباره عکاسی و رابطه آن با حقیقت و واقعیت بررسی کرده و نظریات هر یک را با توجه به زمینه فکری شان تحلیل می کند؛ سپس دیدگاه افلاطون درباره هنر و ارتباطش با حقیقت معقول که در رساله «جمهور» بدان پرداخته را بیان کرده و در آخر با مقایسه نگرش این سه نظریه پرداز با آراء افلاطون به روش توصیفی-تحلیلی نسبت عکاسی و حقیقت مثالی را روشن می سازد. در این مقاله سعی شده است که خود عکاسی به عنوان یک پدیده مستقل با استناد به نظریات سارکوفسکی، بارت و سانتاگ تعریف و تأویل شود. چرا که در عین یکسانی موضوع، آنچه که سه منتقد بدان می پردازند در سه بستر مختلف مطرح گشته که در عصر حاضر، جامع تمامی نظریات بیان شده است.
۸۷۰.

بررسی تاریخی و کارکردی تولیدات روشنایی شاخص باوهاوس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی دوره ۲۳ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 103 - 114

کلیدواژه‌ها: کارکردهای اصلی طراحی صنعتی تولیدات روشنایی مدرسه باوهاوس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶ تعداد دانلود : ۲۲۲
مدرسه باوهاوس از تاثیرگذارترین مراکز معماری و هنرهای کاربردی بود که در دهه های آغازین قرن بیستم در آلمان فعالیت نمود.امروزه آثار باوهاوس از جمله تولیدات روشنایی آن از نمادهای طراحی قرن بیستم شناخته می شوند.این مقاله با بررسی تولیدات روشنایی شاخص باوهاوس، ارزشهای کارکردی طراحی صنعتی در آنها را تحلیل می نماید.در این راستا ابتدا مسائل مرتبط با حیطه روشنایی چون جایگاه نور و روشنایی در باوهاوس، نمونه های شاخص این تولیدات در باوهاوس، کاربرد آنها در فضای داخلی و طراحان آنها مطرح می گردند. سپس سه ارزش اصلی طراحی صنعتی شامل کارکردهای عملکردی، زیبایی شناختی و سمبولیک به طور کلی در این محصولات بررسی شده و ویژگی های دقیق تر در چهار نمونه از این روشناییها ارایه شده است.ویژگی هایی چون تبعیت فرم از عملکرد، استفاده از اشکال پایه و هندسی، رنگهای اصلی، جنس فلز و شیشه و تاثیر از سبکهای دی استیل و ساختارگرایی در این محصولات مشخص می شوند.در ادامه نقشه مفهومی برای هر یک از سه کارکرد اصلی بیان و ترسیم شده است.در این پژوهش با استفاده از روش تحقیق تاریخی اطلاعات از منابع معتبر تاریخ هنر و طراحی درخصوص تولیدات روشنایی که یک قرن پیش در مدرسه باوهاوس طراحی شده اند، جمع آوری گردیده و به روش تحلیلی توصیفی مورد بررسی قرار گرفته است.
۸۷۱.

مقایسه انگاره های شهریاری در چند نگاره از شاهنامه عمادالکتاب از منظر رودلف آرنهایم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی دوره ۲۳ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 31 - 40

کلیدواژه‌ها: قاجار شاهنامه عمادالکتاب گشتالت رودلف آرنهایم مشابهت تمایزیابی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۹ تعداد دانلود : ۲۴۴
براساس نظریه گشتالت، در لحظه مشاهده هر نوع تصویر توسط مخاطب، ترکیب آن در ذهن؛ به سوی ساده ترین و آشناترین ساختار ممکن، سوق پیدا می کند. در این رخداد، اصل هم گونی، مشتمل بر مشابهت اندازه، رنگ، شکل، جای گیری و جهتمندی فضایی، عمده ترین نقش را دارد اما بنا به نظر رودلف آرنهایم، برقراری مشابهت به تنهایی منجر به خوانش درست تصویر نمی شود. او پیش شرط دیگری را تحت عنوان تمایزیابی مطرح می کند و مدعی می شود تشابه در حضور تفاوت، معنی پیدا می کند. برای آزمون این منظر، مقاله پیش رو به دنبال این پرسش است: «مطابق با اصل تمایزیابی رودلف آرنهایم، شباهت بسیار انگاره های شهریاری در تصاویر شاهنامه عمادالکتاب، چگونه ارزیابی می شود؟» به این منظور، شش تصویر از نسخه عمادالکتاب، به شیوه تطبیقی تحلیلی و با بهره گیری از مطالعات اسنادی مورد مداقه قرار گرفت. نتیجه بررسی ها نشان داد در این تصاویر به دلیل جایگزینی معنی به عوض مصداق؛ تشابه بر تفاوت پیشی دارد پس تمایزیابی به اختلال دچار می شود. درحقیقت چون نقاش این نسخه، پادشاهان را متعهد به زیبایی شناسی فتحعلی شاهی و عاری از ویژگی های شخصی به تصویر درمی آورد؛ مفهوم شهریاری به عوض فردیت هر پادشاه می نشیند. گویی همه حاکمان اساطیری این متن ادبی در قالب شخصیت واحدی تحت عنوان فرمانروا تعریف می شوند به گونه ای که برقراری تمایز میان آنها به سادگی ممکن نیست.
۸۷۲.

تحلیل و بررسی نقش رویکرد احساس گرا در طراحی تایپ فیس فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی دوره ۲۳ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 115 - 124

کلیدواژه‌ها: طراحی احساس گرا تایپ دیزاین تایپفیس قلم فارسی نستعلیق نسخ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۱ تعداد دانلود : ۲۴۶
تایپفیس ها ابزاری کاربردی و فراگیر هستند. کارکرد اصلی تایپفیس ارتقای خوانش و بهبود روند انتقال اطلاعات است. ظهور سیستم فونت سربی و دیجیتال سبب ایجاد شکاف عمیقی میان زیبایی شناسی حروف فارسی در خوشنویسی کلاسیک و تایپفیس مدرن فارسی شده است. با این وجود حقیقت غیرقابل انکار این است که حتی جنبه های زیباشناسانه تایپفیس مدرن فارسی نیز باید الهام گرفته از هویت نوشتاری خط فارسی باشد تا همسویی بیشتری با زیبایی شناختی مخاطب ایرانی داشته باشد. طراحی احساس گرا با تأمین نیاز احساسی خوانندگان، تجربه بصری مطلوب تری از خواندن را برای آنها فراهم می سازد. در این مقاله تحلیل مختصری از نقش دوطرفه خط و احساس و تاثیر آن بر طراحی قلم فارسی ارائه شده و همچنین به ارزش های بصری نستعلیق و نسخ ایرانی و کارکرد آن در طراحی تایپفیس فارسی پرداخته می شود. بعلاوه نقش میانجی تایپفیس در خلق ارتباط احساسی مثبت میان متن و خواننده بصورت جزئی تر مورد مطالعه قرار می گیرد. و سرانجام با بررسی شباهت های ساختاری عناصر بصری که تداعی گر احساسات مثبت در طبیعت هستند و با بهره گیری از ارزش های ساختاری و بصری مثبت در خط نستعلیق، تجربه مطلوب تری از خوانش متون معاصر فارسی منطبق بر هویت خوانندگان ایرانی ارائه کنیم.
۸۷۳.

تفسیر نشانه شناختی رنگ از منظر حکمی در نگارگری ایرانی- اسلامی

نویسنده:
منبع: رهپویه هنر/ هنرهای تجسمی دوره اول زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱ 5 - 21

کلیدواژه‌ها: عالم مثال نشانه شناسی رنگ نور فرهی نماد مراتب سلوک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲۲ تعداد دانلود : ۳۴۸۱
در هنر نگارگری ایرانی- اسلامی، رنگ نشانه ای از جهان قدسی و ملکوتی است، که در آن نور الهی نقش اصلی را ایفا می کند. حضور رنگ در این نقاشی ها پیامد باز شدن چشم دل هنرمند و دیدار او از عالم مثال و خیال می باشد. عنوان مقاله ی حاضر تفسیر نشانه شناختی رنگ از منظر حکمی در نگارگری ایرانی- اسلامی است، و هدف از آن تأویل معنا شناسانه ی رنگ به عنوان نشانه ی نمادین (بنابر تلقی پیرس) در این هنر است. نشانه شناسی علمی است که هدف خود را شناخت و تحلیل نشانه ها و نمادها می داند. بنابر تعریف پیرس نشانه چیزی است که جای چیزی دیگری می نشیند و بر معنا و مفهومی دلالت دارد. پیوند نشانه با معنامندی اصطلاح متن را پیش می کشد. بنابر تعریف متن عبارت از پیامی ثبت شده است و هر متن را می توان نظامی از نشانه ها دانست. در مقاله حاضر نگارگری ایرانی - اسلامی به منزله ی متنی فرهنگی منظور نظر قرار گرفته است، که در آن رنگ ها نظامی از نشانه هایی با معنا و دلالت های معنوی و حکمی برگرفته از عرفان ایرانی - اسلامی و رمز و نمادی از عالم مثال می باشند. روش پژوهش توصیفی و با استفاده از اسناد  و مدارک کتابخانه ای است. نتیجه مقاله روشن می نماید که تأثیر بینش معنوی عارفان اسلامی و حکمت فرهی در ایران باستان، نگارگران را بر آن داشته تا از مفاهیم مینوی رنگ به عنوان نشانه هایی از عالم مثال در آثار خود بهره بگیرند. رنگ در نگارگری ایرانی - اسلامی نماد و رمزی برای محاکات حقیقت عالم مثال است. فرضیه ی مقاله این است که از طریق نشانه شناسی «پیرس» و تعریف او از نشانه های نمادین می توان به تاویل دلالت های نشانه شناسانه ی رنگ در نگارگری ایرانی - اسلامی با  توجه به مفاهیم حکمی و عرفانی پرداخت.
۸۷۴.

تأثیر گوستاو مالر بر آهنگسازان مکتب دوم وین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای نمایشی و موسیقی سال ۲۳ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ 5 - 16

کلیدواژه‌ها: گوستاو مالر مکتب دوم وین اکسپرسیونیسم ارکستراسیون هارمونی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۶ تعداد دانلود : ۲۴۵
هدف از نوشتار این مقاله بررسی آثار و زندگی موسیقایی گوستاو مالر آهنگساز اتریشی اواخر رومانتیک و تأثیر آن بر آهنگسازانی همچون آرنولد شوئنبرگ، آنتون وِبِرن و آلبان بِرگ است. در تاریخ موسیقی، پس از بزرگانی نظیر هایدن، موتسارت و بتهوون که در دوره کلاسیک در شهر وین مشغول بکار بوده و به آهنگسازان مکتب وین معروف شدند، در اوایل قرن بیستم نیز این شهر شاهد تجمع و ظهور آهنگسازان مهمی همچون شوئنبرگ به همراه دو شاگردش - وبرن و برگ- بود که به سبب نفوذ آثار و عقاید هنری شان در مجامع موسیقی به آهنگسازان مکتب دوم وین شهرت یافتند. مکتب دوم وین، مانند سایر مکاتب هنری، در شاخصه های پیشرفت به یک زنجیره تاریخی قبل از خود متصل می شود. این مقاله در کارکردی مقایسه ای و انطباقی نشان خواهد دادکه آهنگسازان این مکتب در برخورد با عناصری نظیر بافت موسیقی، هارمونی، ارکستراسیون و سایر عوامل موسیقایی پیرو تفکر مالر بوده اند. البته در این رهگذر، مشخص می شود که مالر هم در آثار متأخر خود به نوعی متأثر از فعالیت های این مکتب و خصوصاً شوئنبرگ بوده است؛ اما در رویکرد کلی این مقاله نشان می دهد که مکتب دوم وین و منسوبین آن ها همگی در فراشد موسیقی به مالر و تفکر هنری او ارتباط می یابند.
۸۷۵.

مطالعه تطبیقی فونت تاهوما و اصول ساختاری خوشنویسی فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی دوره ۲۳ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 65 - 74

کلیدواژه‌ها: طراحی حروف رسانه دیجیتال وبفونت فونت تاهوما فضای مجازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۲ تعداد دانلود : ۲۸۰
طراحی حروف، در سیر تاریخی خود، همگام با قابلیت های فناوری، اقدام به بهینهسازی خوشنویسی سنتی کرده است. عصر حاضر، عصر تکامل فناوری رسانههای دیجیتال است. در آغاز رونق رسانه های دیجیتال، طراحان وب برای نمایش متون مورد نظر خود در عموم وب سایت های فارسی زبان، از فونت «تاهوما» به عنوان فونت استاندارد استفاده میکردند. با ظهور وبفونتها، امکان استفاده از فونتهای گوناگون برای چیدمان صفحات وب به وجود آمد. با این حال، همچنان فونت تاهوما بیشترین کاربرد را در میان فارسیزبانان دارد. به نظر می رسد این فونت فاصله زیادی با اصول نوشتاری خط فارسی داشته و تنها به دلیل هماهنگی فراوان با ساختار فضای وب، مورد استفاده قرار گرفته باشد. در همین راستا، این مقاله با هدف بررسی میزان هماهنگی فونت تاهوما با ساختار فرمی حروف فارسی، به بررسی تشابهات و تفاوت ها، بر مبنای مطالعه تطبیقی ساختار این فونت و چهار اصل مهم در خط نسخ فارسی که شامل: اصول، نسبت، ترکیب و کرسی هستند، می پردازد. نتایج نشان می دهد، بسیاری از تغییرات اعمال شده بر روی فونت تاهوما، ارتباطی با حفظ خوانایی حروف در فضای پیکسلی نداشته و تنها محصول شناخت ناکافی طراحِ آن از خط فارسی است. همچنین دلیل استفاده فراوان کاربران از این فونت را می توان حمایت اغلب مرورگر ها و نیز میزان هماهنگی این فونت با صفحات نمایش دانست.
۸۷۶.

پارچه بافی سیسیل در دوره اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی دوره ۲۳ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 75 - 82

کلیدواژه‌ها: منسوجات سیسیل منسوجات فاطمیون طراز مواد اولیه نقوش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۵ تعداد دانلود : ۲۲۳
در سال212 هجری قمری/837 میلادی، سیسیل توسط اغلبیون مسلمان فتح گردید و به امارتی نیمه مستقل تبدیل شد. تاریخ سیسیل از زمان فتح مسلمانان تا فروپاشی آنان و آغاز تسلط نورمان ها به سه دوره تقسیم می شود: دوره اغلبیدی، فاطمی و کلبی. با ورود مسلمانان به سیسیل، صنایع آن رو به توسعه نهاد و از جمله پارچه بافی رونق گرفت. کارگاه های پارچه بافی با الگوبرداری از منسوجات اسلامی احداث گردید و در نتیجه اعراب مهاجم توانستند صنعت پارچه بافی پیشرفته ای را در آنجا پایه گذاری کنند. پژوهش حاضر بر این اصل شکل گرفته است که منسوجات سیسیل در دوره اسلامی از منسوجات فاطمیون مصر تاثیر پذیرفته است. لذا از طریق بررسی تاریخی و مقایسه نقوش منسوجات با موضوع مشترک، پارچه های این دو منطقه بررسی گردید. بر اساس نتایج به دست آمده حضور بافندگان مسلمان در کارگاه های پارچه بافی سیسیل و نیز تجارت پارچه نقش مهمی در انتقال نقوش پارچه های فاطمیون به سیسیل داشته است. در این زمان نقوش اسلامی و خط نوشته های عربی در تزئین منسوجات به کار می رفت. تداوم نقوش منسوجات فاطمی، مخصوصا خط نوشته، از شیوه های متداول بافندگان مسلمانان بوده است که حتی بعد از حاکمیت نورمان ها در سیسیل ادامه می یابد و میزان زیادی از این منسوجات به کشورهای مسیحی غربی صادر می شود.
۸۷۷.

بررسی تنوع نقوش اسلیمی در طراحی سرلوح های کتب مصور دوره صفوی، مطالعه موردی: پنج نمونه از سرلوح های دوران صفوی

نویسنده:
منبع: دانش هنرهای تجسمی دوره ۵ بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۶)

کلیدواژه‌ها: اسلیمی سرلوح دوره صفوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۵ تعداد دانلود : ۲۹۶
مقاله حاضر به روش توصیفی تحلیلی به بررسی تنوع نقوش اسلیمی در یکی از درخشانترین دوران هنر تذهیب یعنی دوره صفوی پرداخته است. در این دوران شاهد بیشترین تنوع اسلیمی در نگارهها هستیم. در این مطالعه، پنج نمونه از سرلوح های کتب دوره صفوی (که در زیبایی و ظرافت شهره هستند) انتخاب شده و از نظر نقوش اسلیمی و همچنین چگونگی طراحی و ترکیببندی بررسی شده اند. تصاویر منتخب عبارتند از: دو سرلوح مذهب از مرقع گلشن، سرلوح شاهنامه رشیدا، سرلوح دیوان امیرشاهی سبزواری و سرلوح سلسهالذهب جامی  نتایج پژوهش نشان میدهد که اسلیمیهای توپر، توخالی و تخمکدار، عناصر اصلی تذهیب دوره صفوی هستند. اسلیمیهای دهان اژدری، ابری و گلدار نیز در آثار نفیسو باشکوه استفاده می شوند.
۸۷۸.

ژرفای موسیقایی باله پرستش بهار نسخه ۱۹۴۷ اثر ایگور استراوینسکی با تاکید بر عنصر ریتم درشماره تمرینی ۱ تا ۵۵(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای نمایشی و موسیقی سال ۲۳ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 41 - 48

کلیدواژه‌ها: ایگور استراوینسکی باله پرستش بهار پارتیتور ریتم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۲۰۵
در مقاله حاضر عنصر ریتم و برخی ظرایف اجرایی باله پرستش بهار مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. این بررسی با مطالعه تطبیقی رسالات و کتب مربوطه و پارتیتور اثر و نیز با استفاده از تجربیات چندین ساله نگارنده در زمینه رهبری ارکستر، خصوصاً تجربه تمرینات این قطعه با ارکسترهای مختلف انجام پذیرفته است. تمرکز اصلی این مقاله بر یافتن عوامل موثر در پیچیدگی های ریتمیک این باله با استناد به شواهد موجود است و در این راستا پارتیتور اثر به عنوان نزدیک ترین منبع به ذهن آهنگساز مورد استفاده قرار گرفته است. به منظور درک عمیق تر ریتم در کنار تحلیل و بررسی موردی عنصر یاد شده در بخش هایی از این اثر، بطور ضمنی به برخی ابعاد شخصیتی و هنری استراوینسکی بعنوان آهنگساز- که بر نگاه وی به عنصر ریتم موثر است - پرداخته و به صورت دقیق تر تاثیر آن در باله پرستش بهار نسخه ۱۹۴۷ مورد بررسی قرار می گیرد. در این مقاله سعی شده تا تصویری قابل درک از نحوه برخورد با محتوای اثر از زاویه ای معین ارائه گردد و با توجه به پیچیدگی های فراوان اثر نکات مطرح شده در این راستا تنها بخش بسیار کوچکی از مطالعه پارتیتور را شامل می شود که برای نزدیک شدن به اجرایی صحیح از این باله ضروری است.
۸۷۹.

خوانش چیدمان تعاملی تایپوگرافی "به منظور کنترل" از منظر اصول ادراک بصری گشتالت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی دوره ۲۳ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 87 - 98

کلیدواژه‌ها: هنر تعاملی چیدمان تایپوگرافی تعاملی اصول ادراک بصری گشتالت مخاطب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۱ تعداد دانلود : ۲۵۹
"به منظور کنترل"،عنوان چیدمانی تعاملی مبتنی بر نوشتار و حرکت،کاری از گروه هنری "نوتا بن" است که در سال های 2011 الی 2015 در جشنواره ها و نمایشگاه های متعدد بین المللی ارائه شده است.این چیدمان چندرسانه ای با بهره مندی از فناوری های نوین دیجیتالی در تلفیق با بدن انسان،به بازدیدکنندگان خود،امکان کنکاش در فضایی تایپوگرافیک و مواجهه باتجربه ای منحصربه فرد را عرضه کرده است. جستار پیش رو با روش توصیفی، تحلیلی و شیوه ای استقرایی این اثر تعاملی را بر اساس قوانین ادراک دیداری گشتالت مطالعه می کند.آنچه در اصول بصری گشتالت اهمیت دارد پی بردن به ادراک ارتباط است که موجب رفتار معنادار می شود،بر این اساس کشف کیفیت تأثیرگذاری قوانین ادراک بصری گشتالت بر چیدمانی تعامل گرا جهت شناسایی قابلیت های آن در ایجاد ارتباطی سودمند،هدف پژوهش حاضر بوده است.دستاوردهای حاصل از تطابق اصول این نظریه با چیدمان "به منظور کنترل" نشان داد که استفاده از آن ها، سازمان دهی بهتر اجزا و دریافت آسان تر و منطقی تر اثر را رقم می زند؛ که همین امر موجب مشارکت فعالانه مخاطب در چیدمان و تعامل بیشتر با سایر بازدیدکنندگان بوده،به برقراری ارتباط و تبادل دانش و تجربه منجر می گردد. علاوه بر آن باوجود نقش تأثیرگذار طراحان چیدمان تعاملی در پیاده سازی اصول گشتالت در ساختار،نباید از پراگنانس های متنوع و متفاوت ایجادشده توسط کنش های تصادفی و حرکات مخاطبین نیز مغفول ماند.
۸۸۰.

ترکیب ابزارهای پرسونا و نقشه سفر کاربر در فرایند طراحی خدمات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی دوره ۲۳ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 115 - 125

کلیدواژه‌ها: طراحی خدمات پرسونا نقشه سفر کاربر دوچرخه شهری اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹ تعداد دانلود : ۲۳۵
مطالعات داخلی حوزه طراحی صنعتی، کمتر به طراحی کاربرمحورِ خدمات پرداخته اند. این مقاله با تمرکز بر این فقدان کوشیده است ضمن معرفی دو ابزار معتبر پرسونا و نقشه سفر کاربر، جایگاه این دو را در طراحی خدمات و در قالب پروژه بهبود ایستگاه های دوچرخه شهر اصفهان، مورد بررسی قرار دهد. بر همین اساس در این مقاله با رویکردی توصیفی و پس از بررسی کتابخانه ای ادبیات زمینه ای موضوع و دست یابی به تعاریف مشترک از مفاهیم تحقیق به شیوه تحلیل محتوا، بررسی میدانی کاربست ابزارها در قالب طراحی موردی تحت بررسی قرار گرفت. به این ترتیب، به کمک بازنمایی یکی از پرسوناهای پروژه بهبود خدمات ایستگاه های دوچرخه، به همراه طرح نقشه سفر مربوطه، شرح نقاط قوت و ضعف کاربرد میدانی دو ابزار، مورد بحث قرار گرفت. جمع بندی نتایج نشان می دهد، ترکیب دو ابزار پرسونا و نقشه سفر کاربر در جریان فرایند طراحی خدمات، ضمن ایجاد تصویری روشن از تجربه کاربر، زنجیره معنی داری از هم افزایی سلسله اطلاعات مربوط به تجربه کاربرانِ منحصر به فرد را به ارمغان می آورد، که تفسیر و درک چرایی بسیاری خواست ها و تصمیمات ایشان را برای تیم طراحی و کارفرمایان امکان پذیر و ساده تر می گرداند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان