درخت حوزه‌های تخصصی

تفاوت های جنسیتی در ویژگی های روانشناختی از جمله ارزش های انسانی موضوع مناقشه بسیاری از روانشناسان بوده است. هدف این مطالعه بررسی تفاوت های جنسیتی در ابعاد محتوایی و ساختاری ارزش های بنیادی انسانی در میان دانشجویان بود. در قالب طرح علی- مقایسه ای، 204 دانشجو (98 دختر، 106 پسر) از چهار دانشکده فنی- مهندسی، علوم انسانی، هنر و علوم پایه دانشگاه های تهران و شهید بهشتی شرکت کردند و به زمینه یاب ارزشی شوارتز (SVS) پاسخ دادند. یافته ها نشان داد که زنان نمرات بالاتری در ابعاد محتوایی ارزشی سنت گرایی، جهان شمول نگری و پیشرفت کسب کردند در حالی که مردان تنها در ارزش قدرت نمره بالاتری کسب کردند. زنان نمرات بالاتری در ابعاد ساختاری ارزشی تعالی خود و محافظه کاری کسب کردند. به-طور کلی نتایج نشان داد زنان برای ارزش های سنت، جهان شمول نگری، پیشرفت، محافظه کاری و تعالی خود اهمیت بیشتری قایل هستند در حالی که برای مردان ارزش قدرت اهمیت بالاتری دارد. تفاوت های مربوط به ارزش های سنت گرایی، قدرت و محافظه کاری، هم سو با فرهنگ سنتی جامعه ایران است که از طریق والدین به فرزندان منتقل شده است و از سوی دیگر، یافته های مربوط به تفاوت در ارزش های جهان شمول نگری، پیشرفت و تعالی خود با شرایط جامعه درحال توسعه ایران هماهنگ است.

مقدمه: سلامت اجتماعی از اساسی ترین معیارهای رفاه اجتماعی هر جامعه ای است و در ارتقای کیفیت زندگی هر جامعه ای مؤثر است و به نوعی بهزیستن و خوب نگریستن به زندگی و حیات جمعی را برای فرد فراهم می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سرمایه های روانشناختی و اجتماعی با سلامت اجتماعی با توجه به متغیر میانجی حمایت اجتماعی انجام شده است. روش: روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه های پیام نور حسن آباد و ورزنه در سال تحصیلی 1396-97 بودند که از میان آنها نمونه ای به حجم 150 نفر به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب و وارد تحلیل شدند. داده ها از طریق پرسشنامه های سرمایه روانشناختی لوتانز (2007)، سرمایه اجتماعی بولن و اونیکس (2005)، پرسشنامه حمایت اجتماعی فیلیپس (1986) و پرسشنامه استاندارد سلامت اجتماعی کیز (۲۰۰۴) جمع آوری گردید. به منظور ارزیابی روابط بین متغیرها از روش تحلیل مسیر در معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان داد که تنها ضرایب مسیرهای سرمایه اجتماعی به حمایت اجتماعی، سرمایه روانشناختی به سلامت اجتماعی و مسیر حمایت اجتماعی به سلامت اجتماعی مثبت و معنادار است (05/0>Ρ). همچنین نتایج نشان داد که متغیر حمایت اجتماعی نتوانسته است نقش میانجی گر در رابطه بین سرمایه روانشناختی و سرمایه اجتماعی با سلامت اجتماعی ایفا نماید(05/0<Ρ). نتیجه گیری: دانشجویانی که سرمایه روانشناختی و حمایت اجتماعی مطلوب تری داشته باشند از سلامت اجتماعی مناسبی برخوردار خواهند بود.

زمینه و هدف:متداول ترین روش ارزشیابی اساتید دانشگاه، ارزشیابی استاد توسط دانشجو است. هدف از پژوهش حاضر شناسایی مهم ترین معیارهایی است که دانشجویان بر اساس آن به ارزشیابی اساتید خود می پردازند. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی– تحلیلی به صورت مقطعی در سال تحصیلی 94-95 در بین دانشجویان تمامی رشته ها و مقاطع تحصیلی دانشگاه علوم پزشکی بابل انجام شده است. 315 دانشجو در این مطالعه مشارکت کردند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده گردید که شامل 24 پرسش در چهار حیطه ویژگی های فردی، مهارت های تدریس، قوانین آموزشی و مهارت های ارتباطی بوده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار Spss ویرایش 20 استفاده گردید. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که از بین 24 معیار بررسی شده، معیارهای تسلط استاد به موضوع درس، قدرت تفهیم مطالب درسی (هردو با میانگین 0/40  ± 4/83)، مهارت برقراری ارتباط با دانشجویان (با میانگین 0/62  ± 4/54) و رعایت تناسب مطالب با سطح علمی فراگیران با میانگین 0/61  ± 4/50 مهم ترین معیارهای مدنظر دانشجویان در ارزشیابی اساتید بوده است و از دیدگاه آن ها معیارهایی چون سن، جنس، آراستگی ظاهر و شوخ طبعی تأثیر زیادی در ارزیابی اساتید نداشته است. همچنین آزمون آماری مشخص نمود که نوع ارزیابی دانشجویان بر اساس جنسیت و مقطع تحصیلی تفاوت معناداری باهم دارد ( 0/05 P< ). نتیجه گیری: از بین چهار حیطه موردبررسی به ترتیب معیارهای مرتبط با مهارت های ارتباطی و مهارت های تدریس، نقش بیشتری در ارزیابی اساتید دارند. بنابراین توانمند نمودن اساتید درزمینهٔ روش های تدریس و ارتباط مؤثر با دانشجویان از ضروریات است.

این پژوهش با هدف بررسی مدلی درباره ی تن انگاره وتعیین روابط ساختاری عوامل جسمی و عوامل شناختی رفتاری دخیل در تن انگاره دانشجویان مونثایرانی انجام شد. به این منظورنمونه ای به حجم 497 نفراز دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد زرند به طورتصادفی انتخاب شدند و پس از اندازه گیری قد، وزن و شاخص توده بدنی با استفاده ازمقیاس حالت تن انگاره، مقیاس عزت نفس آزمون خویشتن پنداره ی مارش، پرسشنامه ی طرحواره ی ظاهر تجدید نظر شده، آزمون باورهای شخصی مربوط به ظاهر و پرسشنامه وارسی بدن مورد ارزیابی قرار گرفتند. ارزشیابی مدل با معادله ساختاری مدل سازی با استفاده از روش حداکثر احتمال برآورد دربرنامه نرم افزاری آموس ومحاسبه ی شاخصهای تناسب مدل حاکی از نیکویی برازش مدل پیشنهادی بود. اثرات مستقیم و غیر مستقیم سازه ی عوامل جسمی و سازه ی عوامل شناختی رفتاری به ترتیب با 0.417 و0.33 دراین مدل، 53٪ از تغییرپذیری تن انگاره دانشجویان مورد مطالعه را تبیین می کند. این یافته ها ضمن همخوانی با نتایج پژوهشهای مربوط به عوامل تاثیر گذار برتن انگاره و برخی از مدلهای آن، به شناخت بهتر ساختار پیچیده ی زیستی و روانشناختی تن انگاره کمک می کنند.

هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر آموزش مهارت های ارتباطی از مجموعه مهارت های زندگی بر عزت نفس بود. جامعه این پژوهش تمامی دختران 15-13 ساله ساکن در مراکز شبانه-روزی بهزیستی تهران در سال 1387 بود، که تعداد30 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و به گونه تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش جایگزین شدند.پژوهش در سه مرحله پیش آزمون، مداخله (آموزش) و پس آزمون انجام شد. در فرایند آموزش به گروه آزمایش، مهارت های ارتباطی از مجموعه آموزشی سازمان بهداشت جهانی در ده جلسه دو ساعته در ده هفته آموزش داده شد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت بود.سپس برای تحلیل داده ها از آزمون کوواریانس استفاده شد.نتایج بدست آمده از این مطالعه، نشان داد که آموزش مهارت های ارتباطی روش موثری در افزایش عزت نفس دختران 13 تا 15 ساله ساکن مراکز شبانه روزی بهزیستی است.

مقدمه: هدف این پژوهش بررسی تأثیر ذهن آگاهی بر میزان توجه و پرخاشگری کودکان زیر دوازده سال شهر تهران بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری را کلیه کودکان 8تا12 ساله شهر تهران که به دلیل پرخاشگری و مشکلات نقص توجه و توسط مدیران مدارس به مرکز مشاوره تصویر در سال 1398 ارجاع شدند، تشکیل می دادند که از بین آنها 24نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و سپس در دو گروه آزمایش و گروه گواه(12نفر گروه آزمایش و 12نفر گروه گواه) به صورت تصادفی قرار گرفتند. برنام ه ذهن آگاهی بر آزمودنی های گروه آزمایش در 8 جلسه 90 دقیقه ای به ص ورت ی کب ار در هفته اجرا شد. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های پرخاشگری کودکان واحدی و همکاران و آزمون توجه رابرتسون و همکاران استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل-کوواریانس چندمتغیری(MANCOVA) استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد ذهن آگاهی بر میزان توجه و پرخاشگری در کودکان زیر دوازده سال شهر تهران موثر بود(001/0>p). همچنین ذهن آگاهی بر توجه پایدار، توجه انتخابی، کنترل توجه و بر مولفه های پرخاشگری شامل: کلامی، فیزیکی، رابطه ای و تکانشی موثر بود(001/0>p). نتیجه گیری: براساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که بکارگیری فنون ذهن آگاهی سبب بهبود مشکلات توجه و کاهش پرخاشگری کودکان می شود. به نظر می رسد افکار و هیجانات منفی، رشد نایافتگی ها و مشکل در برقراری ارتباط با دیگران و سطوح بالای استرس در سازگاری با محیط به واسطه تمرین های ذهن آگاهی کاهش یافته و به دنبال آن مهارت صحیح مدیریت رفتارها و افکار خوشایند در کودکان افزایش می یابد.

هدف این پژوهش تعیین رابطه سبک های هویت با ارتباط همسالان در بین همسالان دبیرستان های شهرستان میاندوآب می باشد. روش تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان دبیرستان های شهرستان میاندوآب با نمونه آماری 380 نفر می باشد که با روش چند مرحله ای انتخاب گردیدند. ابزار اندازه گیری شامل پرسشنامه سبکهای هویت برزونسکی (ISI-66)، و پرسشنامه محقق ساخته ارتباط با همسالان بود. تحلیل آمارهای توصیفی و استنباطی (آزمون ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل ANOVA، آزمون t، و رگرسیون چند متغیری) با استفاده از نرم افزار SPSS صورت گرفت. نتایج نشان داد: الف- بین سبک های هویت و میزان ارتباط با همسالان رابطه معنی داری وجود دارد. ب- سبکهای هویت اطلاعاتی و سردرگم/ اجتنابی در بین دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معناداری نداشت ولی در سبک هویت هنجاری تفاوت معناداری مشاهده شد. سهم سبک های هویت در پیش بینی میزان ارتباط با همسالان با رگرسیون R=0.391، 0.153 R2 = بدست آمد که این ضریب معنی دار است.

هدف پژوهش اثربخشی معنادرمانی گروهی بر چشم انداز زمانی و رضایت از زندگی همسران شهیدان جنگ تحمیلی بود. طرح پژوهش نیمه تجربی و از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود.30 نفر از همسران شهیدان با روش در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. مداخله معنادرمانی طی ده جلسه 90 دقیقه ای و یک بار در هفته برای گروه آزمایش اجرا شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه چشم انداز زمانی و مقیاس رضایت از زندگی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد مداخله مبتنی بر معنادرمانی گروهی به افزایش رضایت از زندگی و برخی از خرده مفیاسهای چشم انداز زمانی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل منجر شد. معنادرمانی گروهی علاوه بر نقش مؤثر در افزایش رضایت از زندگی و چشم انداز زمانی همسران شهیدان تلویحات کاربردی مهمی برای متخصصان و درمانگران به منظور اهتمام ویژه به این نوع مداخله در مسیر کمک به آنها دارد.

مقدمه: قلدری در مدرسه نوعی خشونت میان فردی است که می تواند عواقب کوتاه مدت و بلندمدت نامطلوبی برای افراد قلدر و قربانیان آن ها در پی داشته باشد؛ بنابراین شناسایی عوامل زمینه ساز آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه رفتار، ترجیح و شایستگی اجتماعی با رفتارهای قلدری در دانش آموزان با توجه به نقش تعدیل کنندگی جنسیت بود. روش: روش پژوهش از نوع توصیفی با طرح همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش، دانش آموزان 13 تا 15 ساله شهر کاشان بودند که از بین آن ها نمونه ای به حجم 414 نفر (202 دختر و 212 پسر) به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده و به پرسشنامه شایستگی اجتماعی اسمارت و سان سون (2003)، مقیاس رفتار اجتماعی واردن و مکینان (2003)، پرسشنامه قلدری ایلی نویز (2001) و آزمون گروه سنجی پاسخ دادند. یافته ها: نتایج ماتریس همبستگی نشان داد که در بین دختران و پسران، قلدری با شایستگی اجتماعی و رفتار اجتماعی رابطه معکوس معنادار دارد. همچنین، اگرچه در بین دختران رابطه معناداری میان قلدری با ترجیح اجتماعی (پذیرش و طرد) مشاهده نشد، در بین پسران قلدری با طرد اجتماعی رابطه معناداری داشت. بعلاوه، نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای جنسیت (17/0=β، 11/4= t)، رفتار اجتماعی (43/0- =β، 9/0-=t) و طرد اجتماعی (11/0=β، 65/2=t) می توانند به طور معناداری 30/0 واریانس قلدری را تبیین نمایند. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که جنسیت در رابطه طرد اجتماعی و رفتار اجتماعی با قلدری نقش تعدیل کننده داشت. نتیجه گیری: نتایج، نشانگر اهمیت شایستگی، رفتار اجتماعی و ترجیح اجتماعی در بروز رفتارهای قلدری است؛ بنابراین، تدوین و اجرای برنامه هایی در جهت آموزش رفتار اجتماعی به منظور کسب جایگاه اجتماعی مطلوب در میان همسالان و به طور خاص، کاستن از طرد اجتماعی و تقویت رفتارهای اجتماعی در پسران می تواند به کاهش رفتار قلدری در دانش آموزان کمک کند.

مقدمه: مطالعات اخیر حاکی از تأثیرپذیری نحوه ی تنظیم حریم خصوصی از بافتار فرهنگی-اجتماعی است. هدف از این مطالعه بررسی ساختار معنایی حریم خصوصی در فرهنگ ایرانی بود. روش: در یک مطالعه ی مقطعی 100 نفر (40 نفر در مرحله ی یکم و 60 نفر در مرحله ی دوم) از جمعیت عمومی به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. در گام نخست از طریق تکلیف تولید واژگان تداعی شده، 9 واژه ی پرتکرار متداعی با حریم خصوصی استخراج شد. در مرحله ی دوم نیز طی تکلیف مشابهت قضاوت شده، درجه ی ارتباط دوبه دوی واژگان مزبور مورد ارزیابی شرکت کنندگان قرار گرفت. یافته ها: نتایج تحلیل تناظر حاکی از نگاشت مؤلفه ها بر روی دو بُعد است. بدین گونه که مؤلفه های مستخرج برحسب مبنای فردگرایانه و جمع گرایانه ی خود در ارتباط با حریم خصوصی قرار گرفته است. درحالی که مؤلفه های فردگرایانه بازنمود مبانی جهان شمول حریم خصوصی است، مؤلفه های جمع گرایانه بیانگر تأثیرات فرهنگی در تعریف حریم خصوصی است. نتیجه گیری: یافته های این مطالعه در قالب مبانی جهان شمول و فرهنگ بسته ی حریم خصوصی مورد بحث قرار گرفته است.