درخت حوزه‌های تخصصی

زمینه: بررسی پیشینه نشان می دهد که آموزش نظم جویی هیجانی و ذهن آگاهی هر یک منجر به ارتقاء انعطاف پذیری شناختی و تعامل والد - فرزند شده اند؛ اما هنوز مشخص نیست کدام یک از این مداخلات می توانند در طول زمان اثربخشی بیشتری داشته باشند. هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی آموزش نظم جویی هیجانی و ذهن آگاهی بر انعطاف پذیری شناختی و تعامل والد - فرزند در مادران دارای کودکان مبتلا به کم توانی ذهنی خفیف انجام شد. روش: پژوهش از نوع شبه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی مادران دارای کودکان مبتلا به کم توانی ذهنی خفیف مراجعه کننده به مدارس استثنایی شهر رشت در سال تحصیلی 99-1398 بودند. 36 نفر به روش در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه 12 نفری قرارگرفتند. گروه های آزمایش تحت آموزش نظم جویی هیجانی (8 جلسه 90 دقیقه ای) و ذهن آگاهی (8 جلسه 90 دقیقه ای) قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی (دنیس و وندروال، ۲۰۱۰) و مقیاس رابطه والد - فرزند (پیانتا، 1994) بودند. تحلیل داده ها با روش تحلیل واریانس مختلط انجام شد. یافته ها: آموزش نظم جویی هیجانی و ذهن آگاهی بر بهبود انعطاف پذیری شناختی و تعامل والد - فرزند و مؤلفه های آن ها در مراحل پس آزمون و پیگیری مؤثر بودند؛ همچنین در مرحله پیگیری تفاوت معناداری بین دو مداخله در این متغیرها مشاهده نشد (0/01 >P). نتیجه گیری: با توجه به نتایج می توان گفت آموزش نظم جویی هیجانی و ذهن آگاهی با ارتقای بازسازی هیجانی، کاهش پردازش خود ارجاعی منفی و افزایش توانایی انجام رفتارهای هدفمند، آگاهی از تجربیات لحظه حاضر و برگرداندن توجه بر سیستم شناختی و پردازش کارآمدتر اطلاعات، در نهایت باعث بهبود انعطاف پذیری شناختی و تعامل والد - فرزند مادران دارای کودکان مبتلا به کم توانی ذهنی خفیف شدند.

توجه به ارتقای کیفیت زندگی اصلی مهم در سلامت و بهداشت فرد، خانواده و جامعه است. پژوهش حاضر با هدف ترکیب نتایج مطالعات انجام شده درباره مؤلفه های کیفیت زندگی زناشویی زوجین انجام شد، بدین منظور از رویکرد کیفی و رویکرد فراترکیب استفاده شد. اسناد مورد مطالعه با استفاده از جستجوی کلیدواژه های در پیوند با کیفیت زندگی و کیفیت زندگی زناشویی در بازه زمانی میان ساله ای 1383 تا 1398 در پایگاه های داده از جمله پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، بانک اطلاعات نشریات کشور و سیویلیکا گردآوری شد. یافته ها نشان داد که  با بررسی 50 مقاله از 2069 مقاله اولیه 10 بعد  اعم از فردی، خانوادگی و محیطی و 46 مؤلفه را همچون عوامل مؤثر روی کیفیت زندگی زناشویی که در پژوهش های گوناگون داخلی  شناسایی کرده اند. نتیجه گیری می شود که بر پایه پژوهش های گوناگون عوامل ناهمسان و فراوانی در کیفیت زندگی زوجین نقش دارد که با شناسایی این عوامل می توان زمینه بالا بردن کیفیت زندگی را فراهم نمود و همچنین می توان کارآموزان مشاوره خانواده را آموزش داد که در امر بالا بردن کیفیت زندگی به شیوه علمی اقدام نمایند.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تبیین مدل الگوهای مرضی خوردن بر اساس روابط موضوعی اولیه، سازمان یافتگی شخصیت و مکانیزم های دفاعی انجام شد. روش: این پژوهش از نوع توصیفی بود که به روش همبستگی انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور و آزاد اسلامی شهر قم در نیمسال دوم سال تحصیلی 96-1395 بود، که 888 نفر از آنها با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. شرکت کنندگان پرسشنامه های روابط موضوعی، سازمان یافتگی شخصیت کرنبرگ، فرم ایرانی سبک های دفاعی و پرسشنامه نگرش های خوردن را تکمیل نمودند. مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از داده های بدست آمده از پرسشنامه ها انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که روابط موضوعی به طور مستقیم  81/16 درصد و به واسطه مکانیزم های دفاعی 6 درصد از الگوهای مرضی خوردن را تبیین می کند. بعلاوه، سازمان یافتگی شخصیت به طور مستقیم 01/24 درصد و به واسطه مکانیزم های دفاعی 02/1 درصد از الگوهای مرضی خوردن را تبیین نمود. در مجموع، برآورد مدل ساختاری که در آن روابط موضوعی و سازمان شخصیت به عنوان متغیر پیش بین و سازوکارهای دفاعی به عنوان متغیر میانجی وارد مدل شدند، نشان داد که این مدل 07/41 درصد از الگو های مرضی خوردن را تبیین می کند. نتیجه گیری: بنابراین می توان چنین نتیجه گیری نمود که الگوهای مرضی خوردن هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیرمستقیم و از طریق سازوکار های دفاعی از طریق روابط موضوعی اولیه و سازمان یافتگی شخصیت به صورت مثبت تبیین می گردد.

هدف پژوهش حاضر پیش بینی کیفیت زندگی براساس خوش بینی در بیماران هموفیلی بود. روش این پژوهش با توجه به ماهیت موضوع، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه پژوهش حاضر شامل کلیه بیماران مبتلا به بیماری هموفیلی بود که در نیمه اول سال 1395 عضو انجمن هموفیلی ایران بودند که از این میان تعداد 290 نفر به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. داده های پژوهش به وسیله فرم کوتاه پرسشنامة کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت و پرسشنامه سبک های اسنادی جمع آوری شدند. داده های جمع آوری شده به وسیله آزمون همبستگی و رگرسیون چندمتغیره و با استفاده ازSPSS-20 تجزیه و تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان داد که سبک کلی، سبک ثابت کیفیت زندگی را پیش بینی نمودند. همچنین به ترتیب سبک کلی (233/0-= β) و سبک ثابت (133/0-= β) بیشترین قابلیت پیش بینی کیفیت زندگی را دارند. با توجه به یافته های پژوهش می توان بیان داشت که خوش بینی در کیفیت زندگی بیماران هموفیلی نقش دارد.

تفاوت های جنسیتی در ویژگی های روانشناختی از جمله ارزش های انسانی موضوع مناقشه بسیاری از روانشناسان بوده است. هدف این مطالعه بررسی تفاوت های جنسیتی در ابعاد محتوایی و ساختاری ارزش های بنیادی انسانی در میان دانشجویان بود. در قالب طرح علی- مقایسه ای، 204 دانشجو (98 دختر، 106 پسر) از چهار دانشکده فنی- مهندسی، علوم انسانی، هنر و علوم پایه دانشگاه های تهران و شهید بهشتی شرکت کردند و به زمینه یاب ارزشی شوارتز (SVS) پاسخ دادند. یافته ها نشان داد که زنان نمرات بالاتری در ابعاد محتوایی ارزشی سنت گرایی، جهان شمول نگری و پیشرفت کسب کردند در حالی که مردان تنها در ارزش قدرت نمره بالاتری کسب کردند. زنان نمرات بالاتری در ابعاد ساختاری ارزشی تعالی خود و محافظه کاری کسب کردند. به-طور کلی نتایج نشان داد زنان برای ارزش های سنت، جهان شمول نگری، پیشرفت، محافظه کاری و تعالی خود اهمیت بیشتری قایل هستند در حالی که برای مردان ارزش قدرت اهمیت بالاتری دارد. تفاوت های مربوط به ارزش های سنت گرایی، قدرت و محافظه کاری، هم سو با فرهنگ سنتی جامعه ایران است که از طریق والدین به فرزندان منتقل شده است و از سوی دیگر، یافته های مربوط به تفاوت در ارزش های جهان شمول نگری، پیشرفت و تعالی خود با شرایط جامعه درحال توسعه ایران هماهنگ است.

طی سال های اخیر علاقه به استفاده از تکنیک ذهن آگاهی جهت کاهش آسیب پذیری به استرس در غیاب تعریف عملیاتی هماهنگ رشد کرده و این تمرین در رویکرد های درمانی مختلف، ادغام شده و در مراکز درمان طبی و روان شناختی در دسترس است، اما سوال مهمی که وجود دارد این است که آیا ذهن آگاهی سازه ای واحد است یا اجزای متمایزی دارد و اگر دارای ابعادی است این ابعاد کدامند؟ مطالعه حاضر با هدف بررسی ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی مقیاس پنج عاملی ذهن آگاهی (بائر، اسمیت، هاپکینز، کریتمیر و تونی، 2006) در ایران انجام شد. 247 (دختر: 188، پسر: 53، نامشخص: 6) دانشجوی دانشگاه های استان تهران به مقیاس های پنج عاملی ذهن آگاهی(بائر، اسمیت، هاپکینز، کریتمیر و تونی، 2006)، خودشناسی انسجامی(قربانی، واتسون و هارگیس، 2008)، فرم کوتاه مقیاس خود مهارگری (تانجنی و همکاران،2004)، مقیاس نشخوار ذهنی(تراپنل و کامپ بل، 1999)، مقیاس حالت نگرانی(می یر، میلر، متزگر و برکوک، 1990)، مقیاس احساس سرزندگی(ریان و فردریک، 1997)، چک لیست علائم جسمانی(بارتون، 1995)، استرس ادراک شده(کوهن. کاماراک و مرمل اشتاین، 1983) و مقیاس اضطراب و افسردگی(کاستلو و کمری، 1967) پاسخ دادند. یافته های تحلیل عامل تأییدی مرتبه دوم نشان داد مدل پنج عامل مرتبه اول و یک عامل سطح دوم با داده ها برازش ندارد. تحلیل عامل اکتشافی پنج عامل مرتبه اول مشابه عوامل به دست آمده در نمونه خارجی و دو عامل مرتبه دوم را آشکار کرد. نتایج بر تمایز اجزای ذهن آگاهی تاکید کرد. همبستگی های این عوامل با متغییر های پژوهش روایی همگرا و واگرای این ابعاد را نشان داد. یافته ها حاکی است مفهوم سازی چند وجهی ذهن آگاهی به فهم این سازه و ارتباط آن با سایر متغییر ها کمک می کند و بر لزوم بازنگری نظریه ها و پژوهش در وجوه مختلف ذهن آگاهی صحه گذاشت.

زمینه و هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی کیفیت زندگی درمانی بر اعتیاد به اینترنت، اهمال کاری وکم رویی دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم شهر کاشان بود. مواد و روش ها: این مطالعه به روش نیمه آزمایشی همراه با مراحل پیش آزمون، پس آزمون، پیگیری و گروه شاهد انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق را دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم شهر کاشان تشکیل داد که از بین آن ها، 50 نفر به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (25 نفر) و شاهد (25 نفر) قرار گرفتند. آزمودنی ها در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری (یک ماه بعد) به ابزارهای مطالعه شامل پرسش نامه اعتیاد به اینترنت Young (Internet Addiction Test یا IAT)، مقیاس اهمال کاری Solomon و Rothblum و مقیاس کم رویی Check و Boss پاسخ دادند. درمان مبتنی بر کیفیت زندگی، طی هشت جلسه به صورت گروهی و به مدت دو ماه برای گروه آزمایش برگزار شد. در این مدت، گروه شاهد هیچ مداخله ای را دریافت نکرد. داده ها با استفاده از روش تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: آموزش کیفیت زندگی درمانی بر اعتیاد به اینترنت، اهمال کاری و کم رویی در مرحله پس آزمون و پیگری مؤثر بود (050/0 > P). نتيجه گيري: با توجه به نتایج حاصل شده، می توان دریافت که کیفیت زندگی درمانی بر کاهش اعتیاد به اینترنت، اهمال کاری و کم رویی دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم تأثیرگذار می باشد.

اهداف قوانین بهداشت روان در کشورها برای حفظ حقوق انسانی و مدنی افراد مبتلا به اختلال روانی تدوین شده اند. در ایران در مجموعه قوانین موجود به صورت پراکنده قوانینی وجود دارد ، اما قانون بهداشت روانی مستقلی وجود ندارد. هدف از این طرح تدوین پیش نویس قانون بهداشت روان در ایران است. مواد و روش   ها پیش نویس قانون بهداشت روان طی سه مرحله تدوین شد. در مرحله اول تدوین کنندگان، منابع موجود درباره قوانین مدون داخلی و خارجی را مرور کردند و از بین قوانین بهداشت روان کشورهای دیگر، یکی را که به نظر از همه کامل تر بود، به عنوان نمونه و راهنما انتخاب کردند. پس از آن درباره موضوعات مختلف در جلسات گروهی از جنبه های مختلف بحث و تبادل نظر انجام شد و درنهایت با رعایت وجوه فرهنگی، پیش نویس اولیه تدوین شد. این پیش نویس برای تعداد زیادی از کارشناسان بهداشت روان کشور، سازمان ها و نهادهای دولتی و غیردولتی ارسال و نظر آنان جمع آوری و طبقه بندی شد. سپس موضوعاتی که بر سر آن ها اختلاف نظر بود، در یک کارگاه کشوری با حضور صاحب نظران مطرح و نظر آنان جمع بندی و پیش نویس اولیه ویرایش نهایی شد. در مرحله دوم در مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی با حضور چند نفر از حقوق دانان، پیش نویس تدوین شده به مواد قانونی تبدیل شد و مجدداً همچون مرحله اول، نظر کارشناسی صاحب نظران حقوقی و مراجع قضایی و تعداد زیادی از مراکز دانشگاهی، سازمان های دولتی و غیردولتی جمع آوری شد. برای تصمیم گیری نهایی، نظرات مغایر در کارگاه دوم کشوری مطرح و آخرین اصلاحات لازم انجام و پیش نویس در 10 فصل و 112 ماده نهایی شد. در مرحله سوم بر اساس پیشنهاد دفتر حقوقی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی متن تهیه شده بازنگری و پیش نویس در 6 فصل و 50 ماده خلاصه شد. نتیجه   گیری پیش نویس قانون بهداشت روان طی 8 سال در 6 فصل و 50 ماده تدوین شد. فصل های پیش نویس شامل تعاریف، بستری و درمان اجباری، روش های خاص درمانی، بیمار کیفری، گروه های ویژه و مقررات دیگر است .