درخت حوزه‌های تخصصی

سابقه و هدف: پیشرفت تحصیلی پیامدی رفتاری است که اهمیت زیادی برای دانش آموزان دارد و شاخصی مهم برای ارزیابی نظام های آموزشی در نظر گرفته می شود که شناسایی عوامل مؤثر بر آن ضروری است. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه هوش معنوی و وجدان تحصیلی با عملکرد تحصیلی و تعیین نقش واسطه ای سرسختی تحصیلی در دانش آموزان پایه نهم شهر زنجان انجام گرفته است. روش کار: مطالعه حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری تمامی دانش آموزان پسر پایه نهم ناحیه دو شهر زنجان در سال تحصیلی 98-1397 بود. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 317 نفر تعیین شد و شرکت کنندگان به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای وارد مطالعه شدند. داده ها با استفاده از پرسش نامه وجدان تحصیلی مک ایلروی و بانتیگ، پرسش نامه سرسختی تحصیلی بنیشک و همکاران و پرسش نامه هوش معنوی کینگ جمع آوری شد. همچنین برای بررسی عملکرد تحصیلی از معدل کل دانش آموزان و جهت تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون گام به گام و برای تعیین نقش میانجی از روش بارون و کنی استفاده شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج نشان داد که بین وجدان تحصیلی با پیشرفت تحصیلی (05/0P<) و همچنین بین سرسختی تحصیلی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ارتباط مثبت و معناداری وجود داشت (05/0P<). رابطه بین هوش معنوی با پیشرفت تحصیلی نیز معنادار بود (05/0P<). علاوه براین، با توجه به مراحل تعیین نقش میانجی بارون و کنی، سرسختی تحصیلی نقش میانجی در رابطه بین وجدان تحصیلی و پیشرفت تحصیلی داشت؛ اما این نقش برای هوش معنوی تأیید نشد. درمجموع، نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نشان داد که وجدان تحصیلی و هوش معنوی در دو گام توانستند 15درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی را تبیین کنند. نتیجه گیری: هوش معنوی یکی از عوامل مؤثر در پیشرفت تحصیلی است و با تأثیرگذاری بر سرسختی تحصیلی می تواند به پیشرفت تحصیلی دانش آموزان منجر گردد.

مقدمه: کودکان عقب مانده ذهنی نسبت به افراد عادی کمتر به درمانهای رایج جواب می دهند، لذا هنر درمانی به این نوع کودکان اجازه می دهد تا هیجانات خود را به وسیله ی یک واسطه بیان کنند که باعث افزایش سازگاری و عزت نفس آن ها نیز می شود . هدف: هدف از این تحقیق تعیین اثر بخشی هنر رنگ آمیزی با استفاده از نقاشی های مرحله ای بر عزت نفس کودکان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر بود. روش : تحقیق از نوع آزمایشی، با طرح پیش از آزمون- پس از آزمون با گروه گواه انجام شده است. جامعه آماری تحقیق، شامل عقب مانده ذهنی آموزش پذیر که در سال تحصیلی 1393-1392 در مدارس استثنایی شهر تهران مشغول به تحصیل بودند می باشد. روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای است.که از تعداد 20 دانش آموز در دسترس به صورت تصادفی 10 نفر در گروه آزمایش و 10 نفر در گروه کنترل جای گرفتند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش مقیاس عزت نفس کوپر اسمیت و نقاشی های رنگ آمیزی مرحله ای محقق ساخته بود. داده ها با استفاده از آزمون t استیودنت و به کمک نرم افزار SPSS نسخه 21 تحلیل شد. نتایج : نتایج نشان داد که رنگ آمیزی مرحله ای بر روی عزت نفس کودکان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر تاثیر دارد. نتیجه گیری : عقب مانده ذهنی به ویژه عقب ماندگان خفیف و متوسط از تفاوت های خود با دیگران آگاهی دارند و فراموشی در زمینه های کلامی بیشتر از زمینه های عملی در آنها مشهود است . از ویژگیهای مشترک دیگر آنان، اختلال در توانمندی های ارتباطی است لذا این افراد نسبت به درمانهای رایج کمتر جواب می دهند وهمین ضرورت استفاده از هنر را آشکارتر می کند. کلید واژه ها: رنگ آمیزی، نقاشی های مرحله ای، عزت نفس، کودکان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر

مقدمه: هدف پژوهش تعیین اثربخشی طرحواره درمانی در کاهش پرخاشگری و اضطراب اجتماعی نوجوانان پسر 17 تا 18 سال شهرستان همدان بود . روش : این پژوهش یک مطالعه نیمه آزمایشی با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای است. جامعه آماری شامل 3000 نفر از دانش آموزان پسر دوره ی متوسطه ناحیه ی یک آموزش و پرورش شهر همدان بود. در نمونه گیری این پژوهش از بین دو ناحیه آموزش و پرورش یک ناحیه به صورت تصادفی انتخاب شد. در مرحله بعد از بین مدارس متوسطه این ناحیه یک مدرسه به صورت تصادفی انتخاب و از بین دانش آموزان این مدرسه 32 نفر انتخاب شدند. مقیاس پرخاشگری باس و پری [1] و مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان [2] بر روی دانش آموزان اجرا شد. در گروه آزمایش و گواه هر گروه 16 نفر جایگزین شدند و متغیر مستقل (طرحواره درمانی) طی 10 جلسه ی 60 دقیقه ای به گروه آزمایش ارائه گردید. یافته ها : بررسی میانگین های تعدیل شده نشان از اثر بخشی طرح واره درمانی بر روی پرخاشگری بدنی(3/20= F ، 05/0= P )، پرخاشگری کلامی(6/16= F ، 05/0= P )، خشم (5/104= F ، 05/0= P )، خصومت(2/7= F ، 05/0= P ) و اضطراب اجتماعی(9/8= F ، 05/0= P )، بود. نتیجه گیری : نتایج نشان داد که طرحواره درمانی بر کاهش پرخاشگری و اضطراب اجتماعی نوجوانان پسر 17 تا 18 ساله شهرستان همدان موثر است.

مقدمه: تحمل درد میگرن، پیامدهای روانشناختی متنوعی دارد که در چارچوب کاربست های روان درمانی باید مورد توجه قرار گیرد. هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر انعطاف پذیری شناختی، نشخوار فکری و تحمل آشفتگی در افراد دارای سردرد میگرنی بود. روش: این پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. ۳۲ نفر مبتلا به سردرد میگرنی از دانشجویان دختر دانشگاه گیلان در نیمسال دوم تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸، با شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (۱۴ n= ) و کنترل (۱۸= n ) جایدهی شدند. گروه آزمایش، هشت جلسه ۶۰ دقیقه ای و به صورت هفتگی، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد گروهی دریافت کرد. قبل و پس از اتمام جلسات، هر دو گروه به پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی دنیس و وندروال (۲۰۱۰)، مقیاس پاسخ های نشخواری نولن هکسما و دیویس (۱۹۹۹) و مقیاس تحمل آشفتگی سیمونز و گاهر (۲۰۰۵) به صورت داوطلبانه پاسخ دادند. داده ها با استفاده از آزمون U مان-ویتنی تحلیل شدند. یافته ها : نتایج آشکار ساخت گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل بعد از پایان مداخله، نمرات معنادار کمتری در نشخوار فکری (۰/۰۰۵ P= ، ۶۲/۰۰ = U ) و نمرات معنادار بیشتری را در تحمل آشفتگی (۰/۰۱ P< ، ۶۹/۵۰ = U ) نشان دادند. اجرای مداخله بر انعطاف پذیری شناختی افراد با سردرد در گروه آزمایش تفاوت معنادار نسبت به گروه کنترل ایجاد نکرده است (۰/۷۰= P ، ۱۳۳/۰۰ = U ). نتیجه گیری : نتایج حاصل از پژوهش نشان داد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، راهکار مناسبی برای کاهش نشخوار فکری در افراد با سردرد میگرنی و افزایش تحمل آشفتگی در افراد با دردهای مزمن است.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش مدیریت جامع استرس بر علایم افسردگی و علایم عمومی اختلالات روان تنی کارکنان انجام شد. مواد و روش: طرح پژوهش، تجربی میدانی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان شرکت ملی حفاری ایران بودند. نمونه تحقیق نیز شامل 30 نفر از کارکنان بودند که بعد از غربال گری اولیه به صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. جهت اندازه گیری متغیر ها از پرسشنامه افسردگی بک(1988)فرم بلند و پرسشنامه علایم عمومی اختلالات روان تنی موهر(2000) استفاده شد. ابتدا هر دو گروه مورد پیش آزمون قرار گرفتند و سپس مداخله آزمایشی بر روی گروه آزمایش به صورت 11 جلسه 60 دقیقه ای مدیریت جامع استرس اجرا شد. و در پایان پس آزمون اجرا شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوورایانس نشان داد که بین گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون متغیرهای پژوهش تفاوت معناداری وجود دارد(0001/0 > p). بنابراین آموزش مدیریت جامع استرس باعث کاهش علایم افسردگی و علایم عمومی اختلالات روان تنی در کارکنان شده است. نتیجه گیری: می توان از آموزش مدیریت جامع استرس به عنوان یک مداخله موثر به منظور کاهش علایم افسردگی و علایم عمومی اختلالات روان تنی در کارکنان استفاده کرد.

هدف از پژوهش حاضر تبیین نقش واسطه گری سلامت روانی در رابطه بین تعهد مذهبی با عملکرد شغلی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد می باشد. جامعه ی آماری پژوهش شامل 94 نفر از کارکنان و اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد بود که در این بین نمونه گیری با استفاده از روش سرشماری انجام گردید و در نهایت91 پرسشنامه عودت داده شده مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش توصیفی- همبستگی و ابزار پژوهش شامل سه پرسشنامه استاندارد سلامت روان گلدبرگ و هیلر(1979)، پرسشنامه تعهد مذهبی وارتینگتون و همکاران(2003) و پرسشنامه عملکرد شغلی پاترسون(1990) بود که پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ به ترتیب 88/0، 91/0 و 94/0 محاسبه گردید. نتایج حاصل از تحلیل سوالات با استفاده از تحلیل مسیر انجام شد که نشان داد تعهد مذهبی پیش بینی کننده مثبت و معنادار عملکرد شغلی و سلامت روانی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد می باشد و همچنین سلامت روانی در رابطه ی بین تعهد مذهبی و عملکرد شغلی نقش واسطه گری دارد.

این پژوهش با هدف بررسی رابطه «نقش جنسیتی» و «تیپ های شخصیتی» A و B زوجین با «کارآمدی خانواده» انجام شد. روش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری طلاب پایه های 5 تا 7 شهر قم در سال تحصیلی 1394−1395 و همسران آنها بودند. 240 نفر شامل 120 زوج با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و به سه پرسشنامه «نقش جنسیتی بم» BSRI، «تیپ شخصیتی A و B روزنمن و فریدمن» و «کارآمدی خانواده صفورایی» S.FEQI پاسخ دادند. تحلیل داده ها با آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که «نقش جنسیتی آندروژنی» و «کارآمدی خانواده» رابطه معنادار مثبت دارند؛ «نقش جنسیتی نامتمایز» و «کارآمدی خانواده» رابطه معنادار منفی دارند؛ «نقش های جنسیتی متمایز» اعم از مردانه و زنانه با «کارآمدی خانواده» رابطه معناداری ندارند؛ بین «تیپ شخصیتی B» و «کارآمدی خانواده» رابطه معنادار مثبت وجود دارد و بین «تیپ شخصیتی A» و «کارآمدی خانواده»، رابطه منفی معنادار وجود دارد.

اهداف: جهت برنامه ریزی متناسب با نیاز های بیماران روان پزشکی این نیاز وجود دارد که ابعاد مختلف پدیده انگ اجتماعی در ایران در گروه های هدف مورد بررسی قرار گیرد. از آنجا که دسترسی به پرسش نامه های سنجش انگ به زبان فارسی در حال حاضر محدود است، ما در این مطالعه که بر اساس یک مرور مفهومی است، بر آن شدیم پرسش نامه های طراحی یا ترجمه شده به زبان فارسی جهت سنجش انگ را مورد بررسی قرار دهیم. مواد و روش ها: نوع مطالعه مرور مفهومی است و هدف تحقیق، جمع آوری پرسش نامه های طراحی یا ترجمه شده به زبان فارسی جهت سنجش انگ است. به منظور یافتن مطالعات و منابع مرتبط با انگ اجتماعی در نظام سلامت، پس از مرور گسترده منابع، مقالات و پایان نامه های مرتبط با مفهوم، وارد مطالعه شدند. جامع آماری در این منابع شامل کارکنان نظام سلامت و دانشجویان، مراقبت کنندگان یا خانواده های بیماران، بیماران روان پزشکی، مادران دارای فرزند مبتلا به اُتیسم، مادران دارای فرزند مبتلا به سندرم داون و جمعیت عمومی بود که با روش نمونه گیری تصادفی یا نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. بر این اساس اطلاعات و ساختار پرسش نامه های فارسی مورد استفاده در مقالات استخراج شد و طی تماس و ارسال نامه الکترونیک به نویسندگان مقالات مورد نظر، اطلاعات تکمیلی و متن کامل پرسش نامه ها جمع آوری شد. یافته ها: بر اساس یافته های مطالعه حاضر، 21 پرسش نامه برای سنجش انگ به زبان فارسی مورد استفاده قرار گرفته اند که امکان دسترسی و تحلیل متن کامل 19 پرسش نامه فراهم شد. بیشتر پرسش نامه های در دسترس به زبان فارسی برای سنجش انگ اجتماعی، ترجمه پرسش نامه هایی به زبان دیگر هستند و تنها چهار پرسش نامه توسط محققین فارسی زبان به وجود آمده و اعتباریابی شده اند. نتیجه گیری: برخلاف آنچه در سایر زبان ها و مطالعات کشورهای مختلف یافت شد (مبنی بر اینکه بیشتر پرسش نامه های انگ اجتماعی برای ارزیابی این پدیده در جمعیت عمومی و سپس بیماران به وجود آمده و به کار برده می شوند) در ایران و به زبان فارسی، عمده پرسش نامه ها جهت استفاده در ارائه دهندگان خدمت و دانشجویان و سپس مراقبت کنندگان یا خانواده های بیماران تهیه شده و مورد استفاده قرار گرفته است و پرسش نامه های سنجش انگ اجتماعی استفاده شده در جمعیت عمومی و بیماران محدود است. همچنین پرسش نامه ای برای سنجش انگ در کودکان و نوجوانان به زبان فارسی یافت نشد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین کمک طلبی تحصیلی و سازگاری تحصیلی دانش آموزان با نقش واسطه ای اشتیاق تحصیلی انجام شد. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و تحلیل مسیر بود . جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه نظری شهر کرج در سال تحصیلی۱۳۹۶-۹۷ به تعداد حدود 1600 نفر بودند. به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، حجم نمونه 250 نفر با استفاده از جدول مورگان و کرجسی انتخاب شدند . به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های کمک طلبی تحصیلی ریان و پنتریچ، سازگاری تحصیلی سینها و سینگ؛ و اشتیاق تحصیلی پینتریچ و همکاران استفاده شد. از آزمون تحلیل مسیر به منظور تجزیه وتحلیل داده ها استفاده شد . نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که اشتیاق تحصیلی نقش واسطه گری بین کمک طلبی تحصیلی و سازگاری تحصیلی دارد. همچنین، 40 درصد از تغییرات واریانس نمرات سازگاری تحصیلی با واسطه گری اشتیاق تحصیلی توسط کمک طلبی تحصیلی در بین دانش آموزان قابل تبیین است. علاوه براین، با توجه به یافته های پژوهش، میزان 30/0 واریانس اشتیاق تحصیلی و 62/0 از واریانس سازگاری تحصیلی توسط کمک طلبی تحصیلی در بین دانش آموزان تبیین شد. در مجموع می توان گفت که برنامه ریزی جهت ارتقای اشتیاق تحصیلی دانش آموزان می تواند نقش مهمی در افزایش کمک طلبی و سازگاری تحصیلی دانش آموزان داشته باشد.

هدف :این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر حل مساله دانش آموزان دختر پایه پنجم دبستان اجرا شد. روش : نوع مطالعه پژوهش نیمه آزمایشی (دو گروهی با پیش آزمون و پس آزمون) و جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر پایه پنجم دبستان های منطقه 6 آموزش و پرورش شهر تهران بودند که از میان آن ها 24 نفر به شیوه نمونه گیری دردسترس انتخاب و سپس به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (12 نفر) و گواه (12 نفر) قرار گرفتند. از همه دانش آموزان دو گروه آزمون برج لندن (نگاشت کامپیوتری) گرفته شد. سپس گروه آزمایش در 12 جلسه آموزش ذهن آگاهی، تلفیقی از آموزش های عمومی ذهن آگاهی برای کودکان آلیدینا (2010)، و برنامه اجرایی آموزش ذهن آگاهی در مدارس ابتدایی آمریکا متعلق به کیسر-گرینلند ( 2010)، که بر اساس پروتکل درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی- نسخه کودکان بایر (2006) مدلسازی شده بود در 8 هفته شرکت کرد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس در نرم افزار SPSS ویرایش 18 تحلیل گردید. نتایج : نتایج این پژوهش نشان داد که بین گروه آزمایش و گروه گواه در حل مساله تفاوت معناداری وجود دارد (05/0 p<).

هدف: همسران افراد معتاد به علت مشکلاتی که در زندگی شان تجربه می کنند در معرض آسیب های روانی بسیاری قرار دارند، لذا نیازمند آموزش هایی در جهت مقابله با این شرایط می باشند؛ بنابراین هدف از پژوهش حاضر اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد درانعطاف پذیری روانی و سرمایه های روان شناختی همسران افراد تحت درمان متادون بود. روش: روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون-پیگیری همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی همسران افراد تحت درمان متادون در کلینیک های ترک اعتیاد شهر سمنان بود که ۳۰ نفر از آن ها به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. در مرحله پیش آزمون هر دو گروه به پرسش نامه های تاب آوری، امید، خوش بینی، خودکارآمدی و انعطاف پذیری روانی پاسخ دادند، سپس گروه آزمایش تحت هشت جلسه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد قرارگرفته و درنهایت از شرکت کنندگان پس آزمون و یک پیگیری 2 ماهه گرفته شد. یافته ها: نتایج به دست آمده از تحلیل کواریانس حاکی از اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر انعطاف پذیری روانی و سرمایه های روان شناختی (امید، خوش بینی، تاب آوری و خودکارآمدی) در گروه آزمایش در هر دو مرحله پس آزمون و پیگیری بود ( p <0/05 ). نتیجه گیری: نتایج فوق نشان می دهد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد می تواند منجر به بهبود قابلیت های روان شناختی همسران افراد معتاد شده و می توان از این شیوه درمانی در کنار سایر درمان ها استفاده نمود.

برای بررسی تأثیر آموزش آموزه های دینی (مبتنی بر دعای مکارم الاخلاق)، بر هوش اخلاقی دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز این پژوهش انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز بود که با روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای از بین دانشکده های مختلف دانشگاه شهید چمران اهواز 40 نفر انتخاب و به دو گروه 20 نفره گواه و آزمایش تقسیم شدند. به دلیل اُفت آزمودنی های ناشی از تداخل کلاسی، گروه آزمایش به 15 نفر و گروه گواه به 19 نفر تقلیل یافت. ابزار مورد استفاده پرسش نامه شایستگی های اخلاقی لنیک و کی یل بود. گروه آزمایش، 10 جلسه تحت آموزش آموزه های دینی مبتنی بر دعای مکارم الاخلاق قرار گرفتند. داده های حاصل از این پژوهش، به روش تحلیل واریانس بر روی تفاضل نمرات پیش آزمون پس آزمون در سطح معنا داری 05/0>p مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که آموزش آموزه های دینی مبتنی بر دعای مکارم الاخلاق موجب افزایش معنادار مؤلفه های هوش اخلاقی در گروه آزمایش شد، اما در مؤلفه راستگویی تفاوت معناداری بین دو گروه مشاهده نشد.