درخت حوزه‌های تخصصی

هدف از این پژوهش بررسی نقش واسطه ای کمک طلبی تحصیلی در رابطه دانش فراشناخت و بهزیستی مدرسه در قالب یک مدل علی بود. بدین منظور 456 نفر از دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهرستان لردگان به شیوه خوشه ای تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از سیاههآگاهی های فراشناختی (شرا و دنیسون، 1994)، پرسشنامهرفتار کمک طلبی (رایان و پینتریچ، 1997) و مقیاس بهزیستی مدرسه (کاپلان و ماهر، 1999) استفاده شد. مدل پیشنهادی پژوهش با روش تحلیل مسیر آزمون شد. یافته ها نشان دهنده اثر مستقیم دانش روندی و دانش بیانی بر بهزیستی مدرسه بود. همچنین، انواع دانش فراشناخت اثر مستقیم بر پذیرش کمک طلبی تحصیلی نشان دادند. انواع کمک طلبی تحصیلی نیز بهزیستی مدرسه را تحت تأثیر قرار دادند. نتایج بوت استراپ حاکی از نقش واسطه ای پذیرش کمک طلبی تحصیلی در رابطه بین انواع دانش فراشناخت و بهزیستی مدرسه و نقش واسطه ای اجتناب از کمک طلبی تحصیلی در رابطه بین دانش روندی و بهزیستی مدرسه بود. در کل، نتایج این پژوهش شواهدی را مبنی بر نقش واسطه ای کمک طلبی تحصیلی در رابطه بین دانش فراشناخت و بهزیستی مدرسه فراهم آورد.  

مقدمه: امروزه مشکلات روحی و روانی در جوامع مختلف افزایش چشمگیری یافته و انتظار می رود تا سال 2020 اختلالات روانی به  یکی از بزرگ ترین مشکل سلامتی در جهان تبدیل شود. در این زمینه، یکی از عوامل مهم در پیشگیری از مسائل و مشکلات روانی، دین و دین داری است. لذا هدف از پژوهش حاضر، فراتحلیلی برمطالعات وپژوهش های دین داری وسلامت روان درایران می باشد. روش: روش این پژوهش کمی و رویکرد اصلی آن، فراتحلیل می باشد. جامعه آماری این پژوهش، مطالعات به انجام رسیده در قالب انواع مقالات علمی حوزه علوم اجتماعی و در سال های 1380 و نیمه اول دهه نود است که از بین آن ها، 16 مورد با توجه به ملاک های غربالگری گزینش شده اند. یافته ها: بررسی های آماری این پژوهش ها نشان داد که اندازه اثر مطالعات ناهمگن بوده و سوگیری در انتشار مطالعات مورد بررسی با ضریب اطمینان 99 درصد وجود نداشته است. در بعد تحلیلی، ضریب اندازه اثر و نقش تعدیل کنندگی متغیر جنسیت با به کارگیری نسخه دوم نرم افزارCMA مورد ارزیابی قرار گرفتند، نتایج حاصله نشان دادند که اندازه اثر یا ضریب تأثیر دین داری بر سلامت روان معادل 11/. می باشد که برحسب نظام تفسیری کوهن، در حد اندکی ارزیابی می شود. همچنین این ضریب برای مردان (14/.) بالاتر از زنان (07/.) ارزیابی شد. نتیجه گیری: میزان دین داری افراد جامعه در حد کمی می تواند سطح سلامت روان آن ها را تبیین کند.

احساسات شرم و گناه از مهم ترین هیجانات اخلاقی بوده و نقش مهمی در تنظیم رفتارهای اجتماعی و اخلاقی دارند؛ ازاین رو شناسایی عوامل پیش آیند این هیجانات ضروری می نماید. بدین منظور، پژوهش حاضر در قالب یک مدل علّی به بررسی رابطه مؤلفه های دلبستگی و هیجانات شرم و گناه پرداخته است. در همین راستا، دلبستگی به والدین و همسالان، به عنوان متغیر مستقل و احساس شرم و گناه، به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شدند. شرکت کنندگان پژوهش شامل 398 نفر (218 دختر و 180 پسر) از دانش آموزان سال چهارم متوسطه شهر شیراز بودند، که به روش خوشه ای چندمرحله ای تصادفی، انتخاب شدند. برای اندازه گیری متغیرهای پژوهش، از پرسش نامه دلبستگی به والدین و همسالان آرمسدن و گرینبرگ و مقیاس آمادگی احساس شرم و گناه کوهن و همکاران استفاده شد. روایی ابزارها به روش تحلیل عامل و پایایی آن ها با استفاده از روش آلفای کرونباخ سنجیده شد. روایی و پایایی آزمون ها قابل قبول بود. نتایج پژوهش آشکار ساخت که مؤلفه های دلبستگی (والدین و همسالان) احساس شرم را به صورت منفی و احساس گناه را به صورت مثبت پیش بینی کردند. علاوه بر این، نتایج مقایسه دیاگرام دختران و پسران مؤید نقش تعدیل کنندگی جنسیت بود. نتایج روشن ساخت که در گروه دختران برخلاف یافته های مدل کلی، دلبستگی به همسالان پیش بین مثبت احساس شرم است. درمجموع، یافته ها شواهد مطلوبی در جهت تأیید نقش ارتباطات عاطفی در شکل گیری هیجانات اخلاقی اجتماعی در فرزندان فراهم کرد.

مقدمه: دشواری در تنظیم هیجان و افکار خودآیند منفی به صورت جداگانه، در چندین مدل آسیب شناسی روانی به منزله ی مولفه های کلیدی در اختلالات روانی خاص در نظر گرفته شده اند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش دشواری در تنظیم هیجان به عنوان عامل عاطفی و افکار خودآیند منفی به عنوان عامل شناختی در تاکتیک های حل تعارض نوجوان با والدین است. روش: مشارکت کنندگان شامل تعداد 128 نفر از دانش آموزان پسر متوسطه دوره اول بود که از میان مدارس مختلف شهر بوشهر به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی مرحله ای انتخاب شدند و مقیاس دشواری در تنظیم هیجان، افکار خودآیند منفی و تاکتیک-های حل تعارض نوجوان و والدین را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از روش آماری رگرسیون گام به گام تحلیل گردید. یافته ها: بر اساس نتایج پژوهش در زمینه تاکتیک حل تعارض استدلال نسبت به پدر و مادر، عدم وضوح هیجانی دارای نقشی مهم است. در تاکیتیک حل تعارض پرخاشگری کلامی نسبت به پدر، ناسازگاری شخصی دارای اهمیت است. همچنین ناسازگاری شخصی، دشواری در کنترل تکانه و فقدان آگاهی هیجانی می توانند تاکتیک حل تعارض پرخاشگری فیزیکی با پدر و مادر و پرخاشگری کلامی با مادر را تبیین نمایند. نتیجه گیری: برطبق یافته های پژوهش باید گفت هم عوامل عاطفی و هم عوامل شناختی در بروز تعارض میان والدین و نوجوانان نقش ایفا می کنند که در این میان، نقش عوامل عاطفی پررنگ تر است. نتایج در راستای مبانی نظری و پژوهش های پیشین مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

پژوهش حاضر باهدف نقش وضعیت اجتماعی- اقتصادی خانواده و مهارت های اجتماعی دبیران بر پیشرفت تحصیلی با میانجیگری درگیرهای تحصیلی دانش آموزان است. این پژوهش از نوع کاربردی و ازلحاظ اجرا، همبستگی و از نوع تحلیل مدل یابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه معلمان ریاضی به تعداد 19 نفر و دانش آموزان دختر و پسر متوسطه اول در سال تحصیلی (1399-1398) شهرستان الیگودرز به تعداد 5675 نفر بودند. از روش نمونه گیری خوشه ای تک مرحله ای تعداد یک مدرسه دخترانه (50 نفر) و یک مدرسه پسرانه (50 نفر) و 6 معلم مربوطه به عنوان نمونه انتخاب شد. از پرسشنامه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان فام و تیلور (1999)، پرسشنامه وضعیت اقتصادی اجتماعی خانواده گرما رودی و مرادی (1389)، پرسشنامه مهارت های اجتماعی معلمان ماتسون و همکاران (1983) و پرسشنامه درگیری تحصیلی شکاری (1392) ب رای گ ردآوری داده ها اس تفاده ش د. جهت تجزیه وتحلیل داده های پژوهش از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد که مهارت های اجتماعی معلمان و وضعیت اقتصادی - اجتماعی خانواده بر درگیری تحصیلی دانش آموزان اثر مستقیم و معنی دار(53/0 و 62/0) دارد؛ وضعیت اقتصادی - اجتماعی خانواده و مهارت های اجتماعی معلمان با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان اثر مستقیم و معنی دار(54/0 و 55/0) و با میانجیگری درگیری تحصیلی اثر غیرمستقیم و معنی دار(56/0 و 62/0) دارد؛ درگیری تحصیلی دانش آموزان با پیشرفت تحصیلی آن ها رابطه مستقیم و معنی دار(69/0) دارد، و مدل ساختاری پژوهش مورد تأیید قرار گرفت. می توان نتیجه گرفت که وضعیت اقتصادی - اجتماعی خانواده و مهارت های اجتماعی معلمان بر پیشرفت تحصیلی با میانجیگری درگیری تحصیلی دانش آموزان اثر معنی دار دارد.

زمینه و هدف :تنظیم هیجان، عامل مهمی در تعیین سلامتی و عملکرد موفق در تعاملات اجتماعی است و تأثیر آن بر اختلالات برون ریز به دلیل ماهیت انعطاف پذیر دوره نوجوانی و پایه ریزی الگوهای رفتار بزرگسالی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از این رو، مطالعه حاضر با هدف اثربخشی راهبردهای مدیریت فرایندی هیجان در زود انگیختگی نوجوانان دختر مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای انجام شد. مواد و روش ها:تعداد سه نفر به شیوه نمونه گیری هدفمند از بین کلیه دختران نوجوان 18-14 ساله مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای در مدارس شهرستان نجف آباد انتخاب شدند. پژوهش حاضر در چارچوب طرح های تجربی تک آزمودنی با استفاده از طرح خطوط پایه چندگانه ای پلکانی اجرا شد. بعد از موقعیت خط پایه، طی هشت جلسه مداخله انفرادی، آموزش راهبرد های مدیریت فرایندی هیجان مبتنی بر مدل Gross به آزمودنی ها ارایه گردید و یک ماه بعد، طی سه ماه متوالی مورد پیگیری قرار گرفتند. آزمودنی ها با استفاده از پرسش نامه زود انگیختگی Barratt (Barratt Impulsiveness Scale یا BIS)، 11 بار (4 بار خط پایه، 4 بار مداخله و 3 بار پیگیری) مورد ارزیابی قرار گرفتند. شاخص های تغییرات روند، شیب، اندازه اثر، شاخص Cohen و تفسیر فراز و فرود در نرم افزار SPSS ارایه گردید. یافته ها:مداخله مورد نظر موجب کاهش نمرات زود انگیختگی شد. بازبینی نمودارهای اثربخشی و اندازه ضریب تأثیر نیز بیانگر اثر معنی دار و قابل توجه شدت مداخله مورد نظر برای هر سه آزمودنی در متغیرهای مورد بررسی بود. نتیجه گیری:راهبردهای مدیریت فرایندی هیجان در زود انگیختگی نوجوانان دختر مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای مؤثر است. از این رو، تلویحات کاربردی مطلوبی در زمینه پیشگیری و درمان اختلال نافرمانی مقابله ای دارد.

هدف مطالعه حاضر ارائه مدل ساختاری گرایش به روابط فرازناشویی باکارکردهای اجرایی با میانجیگری خودکنترلی می باشد. روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی- معادلات ساختاری بوده است. تعداد 210 نفرنمونه به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. در شرایط آزمایشگاهی، ابتدا برای سنجش کارکردهای اجرایی 4 آزمون کامپیوتری ویسکانسین، برو نرو، چند محرک پیشین( ان بک ) و استروپ را انجام داده و سپس پرسشنامه های خودکنترلی تانجی و گرایش به روابط فرازناشویی واتلی را پر کردند. تحلیل مدل با روش معادلات ساختاری از نوع رگرسیونی نشان داد که مدل دارای برازش مناسبی می باشد و به طورکلی کارکردهای اجرایی و خودکنترلی 0/12 از واریانس گرایش به روابط فرازناشویی را مورد پیش بینی قرار می دهند. همچنین کارکردهای اجرایی شامل بازداری (0/13-) ، انعطاف پذیری(0/13-) و حافظه فعال(0/16-) و خودکنترلی(0/10-) اثر مستقیمی بر روابط فرازناشویی دارند. همچنین کارکردهای اجرایی بازداری (0/23-)، انعطاف پذیری(0/11-) و حافظه فعال(0/27-) با میانجیگری نقش خودکنترلی دارای اثر غیرمستقیمی بر روابط فرازناشویی می باشند.

پژوهش با هدف بررسی نقش عملکرد خانواده، دلبستگی به همسالان و عملکرد تحصیلی در پیش بینی شادکامی دختران نوجوان صورت گرفت. بدین منظور، 344 نفر از دانش آموزان دختر دبیرستان های شهرستان یزد در سال تحصیلی 1394-1393 با استفاده از نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه پژوهش در نظر گرفته شدند. ابزارهای جمع آوری داده ها شامل ابزار سنجش عملکرد خانواده، پرسشنامه شادکامی آکسفورد و پرسشنامه دلبستگی به والدین و همسالان بود و معدل دانش آموزان به عنوان شاخصی از عملکرد تحصیلی آنان در نظر گرفته شد. داده ها با استفاده از تحلیل رگرسیون مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که تمامی خرده مقیاس های دو متغیر عملکرد خانواده و دلبستگی به همسالان و همچنین عملکرد تحصیلی با شادکامی همبستگی معناداری دارند لیکن در تحلیل رگرسیون تنها مولفه های نقش ها و ارتباط از عملکرد خانواده و دلبستگی به همسالان قدرت پیش بینی نمرات شادکامی را داشتند و قویترین ضریب متعلق به دلبستگی به همسالان بود. عملکرد تحصیلی نقش معناداری در پیش بینی شادکامی دانش آموزان نداشت. هماهنگ با یافته های روانشناسی تحولی، همسالان و خانواده به عنوان دو بافت روانشناختی مهم بیشترین نقش را در پیش بینی شادکامی دختران نوجوان نشان دادند. عدم نقش عملکرد تحصیلی در پیش بینی شادکامی دانش آموزان می تواند باور عمومی جامعه و نظام آموزشی در زمینه رابطه قوی عملکرد تحصیلی با بهزیستی ذهنی و شادکامی بالاتر را به چالش بکشد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بازی های حرکتی خلاق بر رشد مهارت های اجتماعی کودکان کم توان ذهنی آموزش پذیر انجام شد. جامعه آماری پژوهش عبارت بود از کلیه دانش آموزان کم توان ذهنی آموزش پذیر 6 تا 12 ساله در شهر شیراز که در سال تحصیلی 96-1395 مشغول به تحصیل بودند. در این مطالعه ی نیمه تجربی، 58 کودک کم توان ذهنی آموزش پذیر(30 پسر و 28 دختر) با میانگین سنی 07/9 سال، به صورت هدفمند انتخاب شده و به صورت تصادفی به دو گروه تجربی و کنترل گمارده شدند. برای سنجش اولیه مهارت های اجتماعی شرکت کنندگان، از معلمان آن ها خواسته شد تا به سؤالات خرده آزمون مهارت های اجتماعی پرسشنامه مهارت های اجتماعی گرشام و الیوت(1990) پاسخ دهند. گروه تجربی 6 هفته به بازی های حرکتی خَلاق پرداختند و گروه کنترل نیز در این مدت فعالیت های عادی مرتبط با برنامه مدرسه را انجام دادند. داده ها با استفاده از آزمون لِون، آزمون کولموگروف – اسمیرنوف و تحلیل کوواریانس توسط نرم افزار spss-16 و در سطح معناداری 05/0 تحلیل گردید. نتایج نشان داد که مداخله بازی های حرکتی خَلاق بر مهارت های اجتماعی منجر به تفاوت معناداری بین دو گروه تجربی و کنترل شد(05/0 P≤ ). به نظر می رسد که بازی های حرکتی خَلاق به علت فراهم کردن فرصت های تمرینی، شرایط مطلوب و داشتن برنامه های مفرح و متنوع بر رشد مهارت های اجتماعی کودکان کم توان ذهنی آموزش پذیر مؤثر هستند.

این پژوهش به بررسی رابطه بین سخت رویی و رضایت شغلی کارکنان و اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد پرداخته است. روش مورد استفاده از نوع روش همبستگی است و جامعه آماری مورد پژوهش شامل کلیه کارکنان و اعضای هیئت علمی شاغل به کار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد هستند و جهت تبیین حجم نمونه از روش نمونه گیری تصادفی ساده که (100 نفر کارکنان و 100 نفر عضو هیئت علمی) به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. جهت گردآوری اطلاعات از دو ابزار مقیاس دیدگاهی شخصی کوباسا و آزمون رضایت شغلی دیویس، لافکوسیت وویس استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین، جدول، توزیع فراوانی و...) و آمار استنباطی (آزمون t) استفاده گردیده است. در پایان نتایج پژوهش نشان داد که: بین سخت رویی اعضای هیئت علمی و کارکنان تفاوت معنی داری وجود دارد. بین رضایت شغلی اعضای هیئت علمی و کارکنان تفاوت معنی داری وجود دارد. بین سخت رویی و رضایت شغلی کارکنان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. بین سخت رویی و رضایت شغلی اعضای هیئت علمی رابطه مثبت و معنی وجود دارد.

این پژوهش با هدف بررسی نقش میانجی گرانه سرمایه روانشناختی در تأثیر بین رهبری قابل اعتماد با خشنودی از شغل و خشنودی از زندگی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کارکنان مرد و زن سازمان مورد مطالعه در پاییز 1396 تشکیل دادند که از میان آنها 112 نفر به شیوه نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل رهبری قابل اعتماد والومبوا و همکاران، خشنودی از شغل اسمیت و همکاران، خشنودی از زندگی داینر، ایمونز، لارسن و گریفین و سرمایه روانشناختی لوپز، آمو و مارتین بودند. داده ها با روش الگوسازی معادلات ساختاری تحلیل شدند و یافته ها نشان دادند رهبری قابل اعتماد بر سرمایه روانشناختی، خشنودی از شغل و خشنودی از زندگی و همچنین، سرمایه روانشناختی بر خشنودی از شغل و خشنودی از زندگی دارای تأثیر مثبت و معنادار بود. علاوه بر این، نتایج الگوسازی معادلات ساختاری نشان دادند رهبری قابل اعتماد به طور غیرمستقیم و ازطریق سرمایه روانشناختی بر خشنودی از شغل و خشنودی از زندگی تأثیر معنادار دارد. براساس یافته های این پژوهش چنین نتیجه گیری شد که رهبری قابل اعتماد به طور مستقیم بر سرمایه روانشناختی تأثیر می گذارد و درنتیجه، سرمایه روانشناختی باعث افزایش خشنودی از شغل و زندگی می شود.

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی رابطه علی بین الگوهای ارتباطی خانواده با آمادگی برای اعتیاد، با میانجی گری روان رنجورخویی و باز بودن نسبت به تجربه در دانش آموزان بود. روش: در این مطالعه توصیفی- همبستگی، جامعه آماری را دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه دبیرستان های دولتی اهواز تشکیل می دادند که به روش خوشه ای تصادفی چند مرحله ای ۴۰۰ دانش آموز از بین نواحی دو و سه شهر اهواز به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار استفاده شده در این تحقیق مقیاس تجدید نظر شده الگوهای ارتباطی خانواده (۱۹۹۴)، پرسش نامه شخصیتی نئو- فرم کوتاه (۱۳۸۱) و مقیاس ایرانی آمادگی برای اعتیاد زرگر (۱۳۸۵) بودند. ارزیابی مدل پیشنهادی با استفاده از روش تحلیل مسیر انجام گرفت. جهت آزمون روابط غیر مستقیم از آزمون بوت استراپ در دستور کامپیوتری ماکرو پریچر و هیز استفاده شد. یافته ها: بر اساس نتایج این پژوهش، مدل پیشنهادی از برازش مطلوبی برخوردار بود. به طورکلی نتایج نشان داد تمام مسیرهای مستقیم به جز مسیر همنوایی به باز بودن نسبت به تجربه معنادار شدند. مسیرهای غیر مستقیم نیز به جز همنوایی از طریق باز بودن نسبت به تجربه با اعتیاد معنا دار بودند. نتیجه گیری: مدل ارزیابی شده از برازندگی مطلوبی برخوردار است و گام مهمی در جهت شناخت عوامل مؤثر در آمادگی به اعتیاد است. بنابراین می تواند به عنوان الگویی مناسب برای تدوین و طراحی برنامه های پیشگیری از اعتیاد مفید فایده باشد.