درخت حوزه‌های تخصصی

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی بازتوانی شناختی رایانه ای بر بهبود حافظه ی کاری و کاهش نقص توجه مستمر در کودکان با نقص توجه / بیش فعالی (ADHD)  انجام شد. روش این پژوهش نیمه آزمایشی با گزینش تصادفی گروه آزمایش و کنترل بود که با پیش آزمون – پس آزمون و پیگیری انجام گرفت. جامعه ی آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر با نقص توجه / بیش فعالی مقطع ابتدایی شهر اراک بود که 20 نفر از آن ها به روش نمونه گیری هدفمند، انتخاب و با گمارش تصادفی، به دو گروه 10 نفره ی آزمایش و کنترل تقسیم شدند. به منظور ارزیابی نقص توجه مستمر از نرم افزار فارسی عملکرد پیوسته (CPT)  و برای سنجش حافظه ی کاری، از آزمون کورنولدی استفاده شد. آزمودنی های گروه آزمایش به وسیله ی نرم افزار فارسی (WMT)  به مدت 20 جلسه (45 دقیقه ای)  تحت آموزش بازتوانی شناختی رایانه ای قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیره با اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ها: نشان داد بازتوانی شناختی رایانه ای در بهبود حافظه ی کاری و کاهش نقص توجه مستمر در کودکان با نقص توجه / بیش فعالی مؤثر است. به کارگیری روش بازتوانی شناختی رایانه ای می تواند موجب کاهش اختلال نقص توجه مستمر و بهبود حافظه کاری کودکان با اختلال (ADHD)  گردد.

هدف از پژوهش پیش بینی شادکامی زوجین بر اساس هوش معنوی و سبک های عشق ورزی با نقش واسطه ای سازگاری زناشویی بود. طرح پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، به حجم 360 دانشجوی متأهل مرد و زن از میان 840 دانشجوی ساکن در خوابگاه متأهلین دانشگاه تهران انتخاب شد. به منظور جمع آوری داده ها، پرسشنامه های عشق استرنبرگ، هوش معنوی کینگ، شادکامی آکسفورد و سازگاری زناشویی اسپانیر استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش های همبستگی پیرسون و مدلیابی معادلات ساختاری (تحلیل مسیر) استفاده شد. نتایج نشان داد که هوش معنوی، سبک های عشق ورزی و سازگاری زناشویی با شادکامی زوجین رابطه معنی داری دارند. همچنین نتایج مدل نشان داد که هوش معنوی و سبک های عشق ورزی اثر مستقیمی بر شادکامیزوجین دارند. متغیر هوش معنوی اثر غیر مستقیمی بر شادکامی زوجین ندارد در حالی که سبک های عشق ورزی به واسطه سازگاری زناشویی با شادکامی زوجین رابطه دارد. در مجموع،نتایج حاصل از این پژوهش نشان دادکه سازگاری زناشویی، نقش واسطه ای در پیش بینی شادکامی زوجین بر اساس هوش معنوی و سبک های عشق ورزی دارد.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر با هدف مقایسه روش آموزش از طریق شبکه اجتماعی و آموزش حضوری و تأثیر آن بر میزان یادگیری و یادداری دانش آموزان بزرگسال در درس علوم اجتماعی صورت گرفت. روش کار: در این پژوهش از روش شبه آزمایشی با دو گروه آزمایش استفاده شده است. طرح پژوهش پیش آزمون پس آزمون بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان مدرسه بزرگسال پسرانه غیردولتی خوارزمی شهر خرمدره می باشند که در سال تحصیلی 95-94 مشغول به تحصیل بودند. با استفاده از نمونه گیری تصادفی، یک کلاس 30 نفره از این مدرسه به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب گردید. برای تعیین میزان یادگیری و یادداری دانش آموزان از آزمون های محقق ساخته استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل یافته ها در بخش آمار توصیفی، شاخص های میانگین و انحراف استاندارد نمرات مورد بررسی قرار گرفته است و در بخش آمار استنباطی از آزمون تحلیل کوواریانس، آزمون واریانس چندمتغیره استفاده گردیده. یافته ها: یافته ها در خصوص فرضیه اول نشان داد، یادگیری دانش آموزان حاضر در دوره شبکه اجتماعی تلگرام بیشتر از آموزش حضوری بوده است (556/9 = f ، 05/0 > P ). همچنین فرضیه دوم نشان داد میزان یادداری دانش آموزان حاضر در دوره شبکه اجتماعی تلگرام بیشتر از آموزش حضوری بوده است (056/7 = f ، 05/0 > P ) . نتیجه گیری: به کارگیری شبکه های اجتماعی مجازی می تواند فرصتی برای بهبود تدریس و یادگیری باشد. با توجه به امکاناتی که شبکه های اجتماعی مجازی در اختیار آموزش قرار داده اند، معلمان و اساتید می توانند در زمینه کیفیت تدریس خود و تعمیق یادگیری، یادداری مطالب و افزایش انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان از این شبکه ها بهره گیرند.

زمینه: زندگی زنان سرپرست خانوار از جنبه های مختلف اجتماعی و روانشناختی غالباً با مشکلات فراوانی مواجه است. بررسی ها نشان از وجود مسائل روانشناختی در زمینه توانمندی زنان سرپرست خانوار دارد؛ بررسی عوامل جمعیت شناختی و روانشناختی و همچنین توانمندسازی اینگونه از زنان یک شکاف پژوهشی است. هدف: این پژوهش با هدف بررسی عوامل جمعیت شناختی و روانشناختی مؤثر بر اشتغال موفقیت آمیز زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی و ارائه مدل توانمندسازی برای این زنان انجام شد. روش: روش این پژوهش از نوع کمی و پیمایشی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی در استان های تهران و البرز در سال های 1394 لغایت 1397 بود. تعداد 266 نفر از طریق روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه جمعیت شناختی، پرسشنامه شخصیتی نئو مک کری و کاستا (1985)، خلاقیت عابدی (1372)، هوش کتل (1994)، راهبردهای کنارآمدن رضاخانی (1390) و پرسشنامه محقق ساخته نقش تربیتی والدین بودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها بر حسب مورد از روش های آماری مجذور خی، آزمون t ، تحلیل واریانس و رگرسیون لجستیک استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان دادکه مؤلفه های خلاقیت 0/427 نقش تربیتی والدین 0/313، تحصیلات 0/287، وجدانی بودن 0/340 - و راهبرد هیجان محور 0/014 - موفقیت شغلی زنان سرپرست خانوار را تبیین کردند (0/001≥ p ). همچنین یافته های این پژوهش به یک مدل ریاضی در توانمندسازی زنان سرپرست خانوار منتهی شد. نتیجه گیری: می توان در اتخاذ تدابیر مناسب در جهت ارتقای توانمندی زنان سرپرست خانوارتحت پوشش سازمان بهزیستی از خلاقیت، نقش تربیتی والدین، تحصیلات وجدانی بودن و راهبرد هیجان محور بهره جست.

تصور از خود آن تصویر کلی است که یک فرد از خویشتن دارد. هدف از این پژوهش، تعیین ویژگی های روانسنجی مقیاس وضوح تصور از خود در جامعه ایرانی است. مطالعه حاضر تحلیلی-توصیفی از نوع همبستگی است. 577 نفر از دانشجویان به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. جهت بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس وضوح تصور از خود، ابتدا مقیاس به فارسی ترجمه شد، بعد نسخه فارسی به انگلیسی برگردان گردید. سپس نسخه برگردان شده از فارسی با نسخه اصلی مقایسه شدند. شباهت ها و اختلاف ها بررسی و اصلاح شدند. بعد از آماده شدن مقیاس، برای تعیین اعتبار از روش های بازآزمایی، دونیمه کردن و آلفای کرونباخ استفاده شد. برای تعیین روایی از روش های روایی سازه (روش تحلیل عاملی اکتشافی و تائیدی)، روایی همگرا و واگرا استفاده شد. داده های به دست آمده با روش های آماری تحلیل عاملی و ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های تحلیل عاملی اکتشافی نشان دادند که این مقیاس در نمونه ایرانی دارای یک عامل می باشد. نتایج تحلیل عاملی تائیدی، موید ساختار به دست آمده در تحلیل عاملی اکتشافی بود و با مدل اصلی پیشنهاد شده پرسشنامه تفاوت نداشت. ضرایب اعتبار همسانی درونی ( آلفای کرونباخ)، دونیمه کردن و بازآزمایی، به ترتیب برابر با83 /0 ، 67 /0 و 85 /0 به دست آمد. همبستگی این مقیاس با مقیاس تصور از خود راجرز و زیر مقیاس ناراحتی فیزیولوژیکی پرسشنامه هراس اجتماعی، به ترتیب برابر با 62 /0 - ، 13/ 0 - بوده است. نتایج نشان می دهد، نسخه فارسی مقیاس وضوح تصور از خود ابزاری معتبر و روا است.

هدف : هدف پژوهش حاضر تعیین تاثیر ارائه مطالب آموزشی در دو وجه حسی از طریق متن گفتاری و متن نوشتاری و کنترل سرعت ارائه ی مطالب از طریق یادگیرنده سرعت در برابر سیستم سرعت، بر میزان یادگیری و عملکرد دانش آموزان در محیط یادگیری چندرسانه ای بود. روش : روش پژوهش آزمایشی با طرح عاملی 2×2 و جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر پایه دوم متوسطه ی شهر تهران در سال تحصیلی 90-1389 بود که 100 دانش آموز به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شد. ابزار پژوهش آزمون های دانش قبلی، یادسپاری و انتقال و قطعه های معنی دار شکل گیری صاعقه بود که طی 16 مرحله در قالب تصاویر متحرک آموزشی به آزمودنی ها در قالب 4 گروه آزمایشی ارائه شد. یافته ها : نتایج نشان داد در شرایط یادگیرنده-سرعت گروه نوشتاری به طور معنی دار زمان بیشتری را برای مطالعه تصاویر نسبت به گروه گفتاری صرف کردند. نتیجه گیری : در طراحی محیط های یادگیری چندرسانه ای باید اصول طراحی آموزشی و توانایی های شناختی و فراشناختی یادگیرنده ها مدنظر قرار گیرد. زیرا کنترل سرعت ارائه ی مطلب توسط یادگیرنده در صورتی که محتوی متناسب با سطح دانش قبلی یادگیرنده باشد، با کاهش میزان اطلاعاتی که در حافظه ی کاری پردازش می شود بار شناختی را کاهش می دهد و ساماندهی و یکپارچه سازی مطالب ارائه شده را بهبود می بخشد.

زوج درمانی متمرکز بر هیجان و برنامه غنی سازی ازجمله مداخله هایی هستند که به علت تمرکز آن ها بر بهبود روابط زوج در دهه های اخیر موردتوجه مشاورین و درمانگران خانواده و زوج واقع شده اند. هدف پژوهش حاضر هم سنجی اثربخشی زوج درمانی متمرکز بر هیجان و برنامه غنی سازی زناشویی بر رضایت زناشویی زوجین بود. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری، مراجعین مراکز مشاوره «کیمیا»، «بشارت»، «تماشا» و «توحید» در سال 1396-1395 بودند که به دلیل مشکلات ارتباطی و زناشویی به این مراکز مراجعه نموده بودند. از میان آن ها شمار 45 زوج (90 نفر) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند؛ سپس به گونه تصادفی شمار 15 زوج در سه گروه گمارده شدند و زوجین گروه های آزمایش به صورت زوجی هر هفته در مداخله های جداگانه زوج درمانی متمرکز بر هیجان (9 هفته) و برنامه غنی سازی (6 هفته) شرکت کردند. داده های آزمودنی ها به وسیله پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ 1989 جمع آوری شد. برآیند تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که در همه متغیرهای موردبررسی به جز نقش های مساوات طلبی (41/0P˂،92/0F=). تفاوت معنی داری (01/0P˂). میان سه گروه موردبررسی وجود دارد. برآیندهای آزمون پیگیری بنفرونی نشان داد در متغیر رضایت کلی زناشویی میان گروه زوج درمانی متمرکز بر هیجان و گروه گواه (01/0P˂، 05/20F=)؛ و همچنین میان گروه برنامه غنی سازی زناشویی و گروه گواه (01/0P˂، 18/17F=). تفاوت معنی داری وجود دارد، به عبارت دیگر، زوج درمانی متمرکز بر هیجان و برنامه غنی سازی منجر به افزایش رضایت زناشویی شدند. این در حالی بود که برنامه غنی سازی زناشویی در هم سنجی با زوج درمانی متمرکز بر هیجان در افزایش اکثر مؤلفه های رضایت زناشویی زوجین کارآمدتر بوده است. یافته های پژوهش روشنگر این است که زوج درمانی متمرکز بر هیجان با جایگزین کردن چرخه های مثبت به جای چرخه های منفی تعارض و برنامه غنی سازی با کمک به زوجین برای بهبود ارتباط مؤثر، می توانند مایه افزایش تراز رضایت زناشویی زوجین گردد.

با توجه به حساسیت دوران کودکی و نوجوانی، بررسی عوامل زمینه ای برای پیشگیری از آسیب های روانی و اجتماعی مانند آزار جنسی کودکان و نوجوانان ضروری است. این مطالعه باهدف بررسی تجربیات زیسته کودکان و نوجوانان در مورد عوامل فردی و خانوادگی زمینه ساز آزار جنسی انجام شد. رویکرد پژوهش حاضر کیفی بود. استراتژی آن پدیدارشناسانه بود. نمونه گیری هدفمند از موارد بحرانی، 15 کودک و نوجوان قربانی که مورد آزار و اذیت و آزار جنسی قرارگرفته بودند و به مرکز پزشکی قانونی شهر تهران مراجعه کرده بودند، بر اساس اشباع نظری تکمیل شد. فرایند جمع آوری داده ها در طول سال 1398 انجام شد ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. صدا ضبط شد و محتوا به متن تبدیل شد. سپس داده ها به صورت مفاهیم و مقوله ها بودند. گروه تحقیق شامل اساتید راهنما و مشاور، اعتبار ابزار مصاحبه را تائید کردند. همچنین، شرکت کنندگان صحت فرآیند کدگذاری را تائید نمودند. یافته های پژوهش نشان داد که عوامل اصلی بروز آزار (1) عوامل فردی (اعتماد نابجا، رابطه با غریبه ها، سادگی، استرس، تنهایی، پوشش نامناسب، بی توجهی به توصیه های والدین و وابستگی عاطفی) بوده است؛ و (2) عوامل خانوادگی (رابطه ضعیف با والدین، جدایی والدین، سختگیری والدین، مشغله مادر، بی توجهی والدین، نظارت ضعیف والدین، فرار از خانه و ترس از والدین). در مقایسه نتایج با پیشینه تحقیق، مقوله های فردی و خانوادگی برای پیشگیری از عوامل زمینه ای آزار جنسی. شناسایی شد.

هدف: هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی مشاوره ی ازدواج خبره محور بر تصویر ایده آل از همسر آینده و کمال گرایی دختران مجرد بود. روش پژوهش: روش پژوهش نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری دختران مجرد شهر اصفهان در سال 1398 بود که پس از غربالگری 40 دختر به شکل در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش (20 دختر) و گروه گواه (20 دختر) کاربندی شدند. گروه آزمایش نه جلسه نود دقیقه ای تحت مداخله آموزش های پیش از ازدواج خبره محور محقق ساخته قرار گرفتند و در این مدت گروه گواه در لیست انتظار بود؛ در این پژوهش هر دو گروه در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با پرسشنامه های کمال گرایی ازدواج هیل و کارن (2016) و تصویر ذهنی از همسر ایده آل یوسفی (1390) مورد سنجش قرار گرفتند؛ داده های جمع آوری شده با استفاده از واریانس اندازه های مکرر تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد آموزش پیش از ازدواج خبره محور بر کمال گرایی ازدواج (0.001=F= 19.15،P) و تصویر ذهنی ایده آل از همسر ایده آل (0.006=F=5.25،P) مؤثر است و این تأثیر در مرحله پیگیری پایدار بود. نتیجه گیری: با توجه به این نتایج می توان گفت آموزش های ازدواج خبره محور برای اصلاح متغیرهای کمال گرایی و تصویر ذهنی از همسر ایده آل در بین دختران مجرد روش مناسب است.

هدف : هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین پنج صفت بزرگ شخصیت با نشانه های افسردگی و نقش میانجی گر عزت نفس و خودکارآمدی در دانشجویان بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. به منظور انتخاب نمونه 400 نفر از دانشجویان مشغول به تحصیل دانشگاه آزاد و دولتی شهرستان گنبدکاووس به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه های افسردگی، پنج عاملی شخصیت، عزت نفس و خودکارآمدی بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون و روش تحلیل مسیر استفاده شد. یافته ها: نتایج حاکی از آن بود که روان آزردگی به عنوان قوی ترین پیش بین افسردگی، اثر مثبت معناداری بر آن داشت. درحالی که برونگرایی، توافق گرایی، عزت نفس، خودکارآمدی اثر منفی معناداری بر افسردگی داشتند. هم چنین نتایج تحلیل مسیر حاکی از این بوده که متغیرهای عزت نفس و خودکارآمدی به طور همزمان در پیش بینی افسردگی براساس صفات شخصیت (برون گرایی، توافق گرایی و روان آزردگی) نقش واسطه را ایفا می کنند. نتیجه گیری: باتوجه به نتایج پژوهش و نقش واسطه ای عزت نفس و خودکارآمدی در ارتباط صفات شخصیت و افسردگی، برنامه ریزی جهت ارتقای سطح عزت نفس و خودکارآمدی می تواند نقش مهمی در کاهش افسردگی به واسطه تقویت صفات شخصیتی برون گرایی و توافق گرایی و کاهش روان آزردگی داشته باشد.

طلاق یکی از پدیده های مهم اجتماعی است که افزایش آن در هر جامعه ای موجب بروز برخی از آسیب های اجتماعی دیگر می شود. این پژوهش باهدف بررسی رابطه بین گرایش به طلاق و نقش نماز در کاهش آن انجام شد. طرح پژوهش توصیفی-همبستگی و کاربردی است. جامعه آماری کلیه دانشجویان متأهل دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه بیرجند مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 96-1395 در مقاطع تحصیلی کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکترا است. نمونه 100 نفری با روش تصادفی ساده انتخاب شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه میل به طلاق روزلت، جانسون و مورو (1986) با آلفای کرونباخ (91/0) و پرسشنامه تمایل نگرش و التزام عملی به نماز انیسی، نویدی و حسینی نژاد نصرآباد (1388) با آلفای کرونباخ (92/0) جمع آوری شد. داده ها با آزمون های t تک نمونه ای، همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون تحلیل شد. نتایج نشان داد که میانگین نمره آزمودنی ها در گرایش به طلاق کمتر از میانگین آزمون بود. میانگین نمره آزمودنی ها در تمایل به نماز بیشتر از میانگین آزمون بود. بین تمایل به نماز و گرایش به طلاق رابطه معنادار منفی وجود دارد. مؤلفه ی اهتمام و التزام جدی فرد برای انجام نماز می تواند به شکل معناداری گرایش به طلاق را پیش بینی کند. زمانی که افراد به دنبال انجام اعمال مذهبی مانند نماز، به احساس لذت ناشی از برقراری ارتباط با منبع کمال و تعالی دست می یابند، خود برای رسیدن به کمال نیز دارای انگیزه می باشند؛ انگیزه ای که آنان را ترغیب به شایسته زیستن و دوری از منکرات می کند.