مهارت های اجتماعی و ارتباطی

زمینه: اختلال طیف اُتیسم ( ASD ) یکی از اختلال های عصبی رشدی که مسائل و مشکلات بسیاری در زمینه مهارت های اجتماعی و ارتباطی برای کودکان به همراه دارد. برای مقابله با مشکلات کودکان، روش های مختلف بر مبنای جهت گیری های متفاوت ابداع شده است. پژوهش مروری حاضر با هدف معرفی برنامه سان-رایز ( SRP ) برای کودکان با اختلال طیف اُتیسم انجام گرفته است. این برنامه بر مبنای تحلیل رفتار کاربردی ( ABA ) تدوین شده است، اما تفاوت های قابل ملاحظه ای با آن دارد. برنامه سان-رایز ( SRP ) جزء مداخلات فشرده به شمار می رود که 5 روز در هفته (40 ساعت) اجرا می شود. در این برنامه به والدین آموخته می شود تا به فرزند خود عشق بورزند، به او احترام بگذارند و او را «آنچنان که هست» بپذیرند، تا از طریق این پذیرش، فرزند خود را به برقراری ارتباط دو جانبه در محیط آرام بخش خانه تشویق کنند. نتیجه گیری: یافته های پژوهشی نیز ثابت کرده اند که این برنامه، مهارت های ارتباطی و اجتماعی کودکان با اختلال طیف اُتیسم را بهبود می بخشد.

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر برنامه پیرز بر افزایش مهارت های اجتماعی و ارتباطی در نوجوانان پسر با اختلال اوتیسم با عملکرد بالا است. روش: پژوهش حاضر، یک طرح مورد منفرد است که اثرات آزمایشی بر روی هر شرکت کننده، بررسی می شود. آزمودنی های پژوهش حاضر، چهار پسر با اختلال اوتیسم با عملکرد بالا هستند که به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای بررسی مهارت های اجتماعی و ارتباطی از پرسشنامه های سیستم بهبود مهارت های اجتماعی ( SSIS )، کیفیت نقش (QPQ-P &A) و آزمون دانش مهارت های اجتماعی نوجوان ) (TASSK استفاده شد. یافته ها: با توجه به مقایسه نمرات آزمودنی ها در قبل از مداخله و بعد از مداخله، نتایج نشان داد برنامه پیرز بر بهبود مهارت های اجتماعی و ارتباطی نوجوانان با اختلال اوتیسم با عملکرد بالا موثر بوده است. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت مهارت های اجتماعی در دوره نوجوانی، برنامه پیرز با ارائه محتوی ساختار یافته، گروهی و شرکت والدین در برنامه مداخله، می تواند نقش موثری در افزایش مهارت های اجتماعی و ارتباطی نوجوانان با اختلال اوتیسم با عملکرد بالا و افزایش محبوبیت آن ها در میان همسالان داشته باشد.

پژوهش حاضر مطالعه تأثیر سیستم ارتباط مبادله تصویر (پکس) بر روی رشد مهارت های ارتباطی و اجتماعی کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم بود. این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ گرد آوری داده ها کیفی بود. طرح پژوهش از نوع مطالعه مروری نظام مند بود. یافته های پژوهشی مرتبط با پکس، در افزایش مهارت های ارتباطی و اجتماعی کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم بررسی شد. در پژوهش حاضر به بررسی تأثیر سیستم ارتباط مبادله تصویر بر رشد مثبت مهارت های ارتباطی و اجتماعی کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم پرداخته شد. در این مطالعه 51 پژوهش منتشرشده بین المللی از سال 2012 تا 2024 در پایگاه های اطلاعاتی گوگل اسکولار، پاب مید و ساینس دایرکت از میان 77 مقاله انتخاب شد تا تأثیر سیستم ارتباط مبادله تصویر بر مهارت های اجتماعی و ارتباطی موردبررسی و تحلیل قرار گیرد. یافته ها حاکی از آن بود که پکس در رشد مهارت های ارتباطی و اجتماعی افراد دارای اختلال طیف اوتیسم مفید و مؤثر است. پژوهش نشان داد که پکس می تواند در افزایش مهارت های ارتباطی و مهارت های اجتماعی کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم مؤثر باشد و سبب بهبود کیفیت زندگی کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم شود و می توان از پکس در مراکز آموزشی دارای کودکان اوتیستیک برای افزایش مهارت های ارتباطی و اجتماعی استفاده کرد.