منابع متقدم

بر اساس پژوهش های انجام شده و هم چنین دیدگاه های پژوهشگران در زمینه رباعیات فارسی اثبات شده است که رباعیات فراوانی از منابع متقدم در میان رباعیات منسوب به عرفای شاعر، از جمله در رباعیات منسوب به مولانا راه یافته است. روشن است که انجام هر گونه تحقیقی در مورد رباعیات هر یک از شاعران، پیش از مشخص شدن رباعیات دخیل، ممکن است با نتایجی نادرست همراه باشد؛ چنان که اغلب پژوهش های انجام شده درباره رباعیات مولانا، به دلیل رباعیات دخیلی که به طور قطع در آنها وجود دارد، از درجه اعتبار علمی ساقط است. از این رو، به دنبال پژوهش های قبلی در ردیابی رباعیات دیگران در رباعیات منسوب به مولانا، در این تحقیق نیز، با بررسی نسخ خطی و منابع چاپی رباعیات دخیل دیگری را نیز، در میان رباعیات دیوان کبیر پیدا کرده ایم که به شعرای متقدم تعلّق دارد، از میان این شعرا اوحدالدین کرمانی، عطار نیشابوری و افضل الدین کاشانی، بیشترین تعداد رباعیات دخیل دیوان کبیر را به خود اختصاص داده اند.

در نوشته ها و مقالات مختلف، درباره اهمیت کتاب های منسوب به سلیم بن قیس، مطالبی ذکر شده است. برخی عناوین اهمیت زا برای این اثر عبارت اند از: الف. قدمت تاریخی کتاب؛ ب. صحابی خاص بودن شخص سلیم؛ ج. بی واسطه بودن برخی از احادیث سلیم؛ د. تأییدیه امامان معصوم(ع) بر نسخه هایی از کتاب های سلیم؛ ه . دربرداشتن مطالب ویژه، منحصربه فرد و شاذ. بنابراین، ازآن جاکه کتاب منسوب به سلیم بن قیس، یک کتاب حدیثی متقدم است، لازم است تمام ابعاد پیرامون این کتاب بررسی گردند. مقاله پیش رو، متکفل بررسی وضعیت راویان سلیم بن قیس و کتاب وی و برخی از ابهامات و اشکالات پیرامون آن می باشد. در نتیجه بررسی های این پژوهش، مشخص شد که فقط شخص ابان بن ابی عیاش راوی مستقیم روایات سلیم می باشد و همه احادیث سلیم خبر واحدند. همچنین، وضعیت راویان کتاب و احادیث سلیم بن قیس، یعنی ابن اذینه و معمر بن راشد روشن نیست و ابهامات جدی درباره ارتباط این دو شخصیت با کتاب سلیم وجود دارد. نیز اگر از اسناد و طرق جعلی یا تعویض شده برای احادیث سلیم صرف نظر کنیم، غالب راویان واسطه ای اسناد احادیث منسوب به سلیم، افراد مهمل، مجهول، ضعیف و یا از غلات شیعه می باشند.