صنایع آب بَر

کم آبی و بحران آب در کشور با توجه به خشکسالی های اخیر و بحرانی بودن ذخایر آب شیرین کشور، می تواند مشکلات کلیدی پیشِ روی اقتصاد ایران قرار دهد. عدم رشد تولید، کاهش و توقف فعالیت پالایشگاه های مناطق مرکزی ایران، کاهش تولیدصنایع آب بَر مانند صنایع فولاد، اختلال در تأمین برق از سدها و نیروگاه های برق آبی، کاهش امنیت غذایی و افزایش تورم ناشی از کمبود مواد غذایی، تهدید سلامت جامعه و افزایش هزینه های اقتصادی درمان از جمله این مشکلات است که در صورت بی توجهی به مسایل مذکور، تبعات امنیتی بالایی برای کشورمان در پی خواهد داشت. ازاین رو، راهکارهایی مانند در نظر گرفتن آمایش سرزمین در احداث کارخانه های جدید صنایع آب بَر، آزادسازی قیمت آب برای صنایع پرمصرف و آب بَر، تأکید بر مشارکت تمام دستگاه ها برای برخورد با چاه های غیر مجاز و اضافه برداشت از چاه های مجاز، استفاده از پساب در آبیاری اراضی کشاورزی، استفاده از آب های نامتعارف در مصارف غیرشرب شهری، استفاده از پساب در صنایع داخلی، حمایت دولت از صنایع برای خرید و نصب تجهیزات و تکنولوژی های کارامد آبی و ارائه مشوق های اثرگذار در بخش کشاورزی برای به کارگیری تکنولوژی با آب بری کمتر به منظور مدیریت وضعیت بحرانی کمبود آب در کشور پیشنهاد می شود.

صنایع آب بر مانند فولاد، با ردپای کربنی قابل توجه در مراحل تولید و فرآیندهای تصفیه آب، سهم عمده ای در آلودگی محیط زیست دارند. این مسأله باعث شده تا دولت ها به تدوین سیاست ها و سازوکارهایی برای کاهش انتشار کربن در این صنایع بپردازند. یکی از این سیاست ها، تجارت کربن است؛ مکانیسمی که در آن به هر شرکت سهمیه مشخصی از انتشار کربن اختصاص داده می شود. شرکت هایی که از این سهمیه فراتر روند، با پرداخت جریمه مواجه می شوند و آن هایی که میزان انتشار کمتری دارند، می توانند سهمیه اضافی خود را به دیگران بفروشند. در مقاله حاضر، از یک مدل بازی استکلبرگ استفاده شده است که در آن دولت به عنوان بازیکن رهبر و تولیدکنندگان به عنوان بازیکنان پیرو نقش آفرینی می کنند. با به کارگیری نظریه بازی، اثرات یارانه های دولتی بر مقادیر تعادلی متغیرهای تصمیم شامل میزان تولید، انتشار کربن، و هزینه ها بررسی شده است. نتایج این تحلیل می تواند به دولت ها و تولیدکنندگان در تدوین سیاست های مؤثر برای کاهش ردپای کربنی و بهبود عملکرد زیست محیطی صنایع کمک کند. این پژوهش با ارائه بینش های کاربردی    در زمینه تعاملات اقتصادی و زیست محیطی، نقش مهمی در درک تأثیر سیاست های دولتی بر تصمیم گیری در صنایع آب بر ایفا می کند.