فرهنگ داده محور

رایانش ابری آخرین پاسخ فناوری برای رفع نیاز انسان به محاسبات سنگین است. این پژوهش به بررسی تأثیر تجزیه وتحلیل کسب وکار دانشی بر مدیریت امنیت داده های رایانش ابری با توجه به نقش میانجی فرهنگ داده محور و عقلانیت تصمیم گیری امنیت داده های رایانش ابری پرداخته است؛ لذا پژوهش حاضر از حیث هدف یک پژوهش کاربردی بوده و از حیث گردآوری داده ها از روش توصیفی- پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر، خبرگان حوزه رایانش ابری شرکت های دانش بنیان در پارک علم و فناوری تهران (دانشگاه تهران) به تعداد 135 نفر بوده است. در پژوهش حاضر به علت محدود بودن تعداد اعضای جامعه آماری (135 نفر) از روش سرشماری برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. ابزار گردآوری داده پرسشنامه های استاندارد از وانگ و همکاران (2020)، کائو (2015)، دیلن و دمیرکان (2013)، کایرن و همکاران (2012)، کایرن و شوکلی (2011)، چانگ و لین (2007) است که پایایی و روایی آن بررسی و مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه وتحلیل داده ها نیز در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. جهت آزمون فرضیه ها و برازش مدل، از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری و رویکرد حداقل مربعات جزئی و نرم افزار Smart PLS2 استفاده شد. نتایج نشان داد که تجزیه وتحلیل کسب وکار دانشی بر فرهنگ داده محور و فرهنگ داده بر عقلانیت تصمیم گیری داده های رایانش ابری تأثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین عقلانیت تصمیم گیری داده های رایانش ابری بر مدیریت امنیت داده های رایانش ابری تأثیر مثبت معنادار دارد.

مکانیسم قابلیت تحلیل کسب و کار از طریق بهبود مدیریت امنیت داده های رایانش ابری، یکی از پیشایندهای کلیدی برای بهبود امنیت رایانش ابری محسوب می گردد. براساس نظریه زنجیره ارزش اطلاعات و نظریه قابلیت فناوری اطلاعات، یک مدل پژوهشی ساخته شده است تا مکانیسم پایه قابلیت تحلیل کسب و کار با بهبود مدیریت امنیت داده های رایانش ابری را مورد پژوهش قرار دهد. مدل پیشنهادی شامل قابلیت تحلیل کسب و کار، قابلیت تصمیم گیری در زمینه امنیت داده های رایانش ابری، عقلانیت تصمیم گیری در زمینه امنیت داده های رایانش ابری و مدیریت امنیت داده های رایانش ابری می باشد. ضمناً، مدل پیشنهادی، نقش فرهنگ داده محور و یکپارچگی فرایند کسب و کار فناوری اطلاعات را مد نظر قرار می دهد. مدل مذکور، به روش تجربی و با استفاده از داده های جمع آوری شده از 316 شرکت با مدل معادلات ساختاری آزمون گردید. بدون فرهنگ داده محور و یکپارچگی فرایند کسب و کار فناوری اطلاعات ، نتایج بدست آمده حاکی از آن است که فرهنگ داده محور و یکپارچگی فرایند کسب و کار فناوری اطلاعات، بر رابطه بین قابلیت تحلیل کسب و کار و قابلیت تصمیم گیری در زمینه امنیت داده های رایانش ابری، اثر واسطه ای مثبتی دارند. نتایج این مطالعه، منابع مهمی در اختیار شرکت قرار می دهد تا به این طریق مدیریت امنیت داده ها رایانش ابری را با استفاده از تحلیل کسب و کار تقویت نماید.

در عصر تحول دیجیتال، سازمان ها برای دستیابی به عملکرد بهینه، چابکی اطلاعاتی و مزیت رقابتی پایدار، نیازمند رویکردهایی یکپارچه در مدیریت داده هستند؛ رویکردهایی که هم کیفیت، امنیت و انطباق داده ها را تضمین کند و هم بستر تصمیم سازی های تحلیلی و مبتنی بر شواهد را فراهم آورد. در این میان، دو رویکرد حاکمیت داده و حکمرانی داده محور به عنوان ارکان کلیدی مدیریت داده های سازمانی و بنیان گذار معماری اطلاعات هوشمند مطرح است. این پژوهش با هدف تحلیل تطبیقی این دو رویکرد، به بررسی ابعاد مفهومی، ساختاری، فرهنگی و راهبردی آن ها پرداخته است و تلاش می کند با الگو سازی تلفیقی، پاسخی نظری و عملی به نیاز سازمان ها برای توازن میان کنترل و ارزش آفرینی از داده ها ارائه دهد. روش پژوهش به صورت تحلیلی کاربردی و با استفاده از رویکرد ترکیبی انجام شده است. ابتدا با تحلیل اسنادی، معیارهای کلیدی مقایسه استخراج شد و سپس با طراحی الگوی امتیازدهی سه بعدی (نقش مفهومی، شدت وابستگی و کاربرد عملی)، داده های مقایسه ای به کمک پرسشنامه میان ۱۰۰ نفر از خبرگان دانشگاهی و اجرایی گردآوری و تحلیل شد. نتایج نشان می دهد رویکرد حاکمیت داده در شاخص هایی مانند ساختار، کیفیت، امنیت و کنترل داده ها عملکرد برتری دارد، در حالی که حکمرانی داده محور در مؤلفه هایی همچون تحلیل تصمیمات، نگرش داده محور، فرهنگ آزمون پذیر و بهره گیری از ابزارهای تحلیلی قوی تر عمل می کند؛ همچنین میانگین امتیاز کلی حکمرانی داده محور (۸.۹ از ۱۰) نسبت به حاکمیت داده (۸.۰ از ۱۰) بیشتر است و الگوی امتیازدهی، مکمل بودن این دو رویکرد را در لایه های گوناگون سازمانی نشان می دهد. سرانجام، الگوی مفهومی چهارلایه ای شامل لایه های زیرساخت، عملیات، تصمیم سازی و راهبرد ارائه شده است که با ترکیب دو مسیر اجرای بالا به پایین (سیاست گذاری) و پایین به بالا (تحول تدریجی)، امکان طراحی سازمان های داده محور و هوشمند را فراهم می سازد. کاربرد این الگو در شرایط گوناگون نیازمند بومی سازی و تطبیق با زمینه های فرهنگی و صنعتی سازمان ها است. پیشنهاد می شود در پژوهش های آینده، اعتبار تجربی این الگو در بسترهای واقعی آزمون شود.