رویکرد مجموعه ای

جریان اخبار از طریق رسانه های جمعی و اجتماعی، بخش مهمی از زندگی روزمره انسان ایرانی را به تصرف خود درآورده اند. مطالعه حاضر قصد دارد برای شناخت جایگاه خبر و رسانه های خبری، نوع مواجهه مخاطبان و جزئیات این مواجهه با منابع متعدد و متکثر خبر مورد واکاوی قرار دهد. بدین منظور با بهره گیری از روش تحقیق کیفی، با ۳۲ نفر از مخاطبان بالای ۱۸ سال تهرانی مصاحبه های نیمه ساختاریافته فردی و گروهی انجام داده است. این مطالعه نشان داد، مخاطبانی که ارتباط پیوسته و قوی با خبر دارند، به دلیل کثرت رسانه ها، به ناگزیر مجموعه ای از رسانه ها را با معیارهای ذهنی خود انتخاب می کنند که از نظر آنها برای دریافت تصویر کامل رویدادها کفایت می کنند و برای کسب خبر در دایره بسته این رسانه ها حرکت می کنند. این نوع از مصرف آیینی در ادبیات ارتباطات در سال های اخیر با مفهوم «فهرست رسانه ای» شناخته می شود. براساس یافته های این پژوهش، در مورد مخاطبان کم مصرف، تعریف سنتی مصرف آیینی خبر همچنان مصداق دارد و مواجهه آنها با خبر حاشیه ای و با صرف حداقل انرژی است. مفهوم «فهرست رسانه ای» می تواند به عنوان نقطه عطفی در تغییر نگاه پژوهشگران به مصرف آیینی خبر و تاثیر آن بر مخاطبان تلقی شود.