ترویج زکات

1. مقدمه و هدف زکات به عنوان یکی از ارکان اساسی اسلام، نقش حیاتی در بازتوزیع عادلانه ثروت و ریشه کنی فقر در جامعه ایفا می کند. بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر ترویج فرهنگ زکات و تعیین مطلوب ترین ترکیب این عوامل برای نهادینه سازی این فرهنگ در میان افراد جامعه است. 2. مواد و روش ها این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی - اکتشافی است. ابتدا ابعاد و مؤلفه های مرتبط با موضوع از مبانی نظری استخراج شد. سپس برای پالایش و تأیید مدل از فن دلفی استفاده گردید. پانل خبرگی شامل ۳۰ نفر از مدیران و کارشناسان کمیته های امداد در استان های گلستان، کرمانشاه، آذربایجان غربی، خراسان جنوبی، کردستان و سیستان و بلوچستان بود که به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. در ادامه، با بهره گیری از سیستم استنتاج فازی در نرم افزار متلب، ترکیب مطلوب ابعاد اصلی برای ترویج حداکثری فرهنگ زکات تعیین شد. 3.یافته های تحقیق براساس نتایج، مدل تحقیق شامل چهار بعد اصلی یعنی عوامل هنجاری، عوامل اجتماعی، عوامل ساختاری و عوامل ارتباطی است. در شرایط موجود، بیشترین سطح ترویج فرهنگ زکات در جامعه به میزان ۲٫۴۷ (از سطح ایده آل ۳) برآورد شد. این سطح زمانی حاصل می شود که سطح عوامل هنجاری ۲٫۷۵، عوامل اجتماعی ۲٫۶۴، عوامل ساختاری ۲٫۲۳ و عوامل ارتباطی ۲٫۵۴ باشد. 4. بحث و نتیجه گیری یافته ها نشان می دهد بعد هنجاری بیشترین امتیاز را در میان ابعاد دارد؛ بنابراین نخستین گام در ترویج فرهنگ زکات، تقویت مبانی ارزشی جامعه و هنجارسازی اجتماعی این فریضه الهی است. تمرکز بر این بعد، در کنار توجه به سایر ابعاد، می تواند به نهادینه سازی فرهنگ زکات و دستیابی به اهداف عدالت اقتصادی کمک کند.