تدوین و اعتبارسنجی الگوی ارزیابی جامع عملکرد اعضای هیات علمی
آرشیو
چکیده
هدف: هدف از پژوهش حاضر، تدوین و اعتبارسنجی الگوی ارزیابی جامع عملکرد اعضای هیئت علمی با رویکردی ترکیبی و مبتنی بر شواهد است. با توجه به کاستی های مدل های ارزیابی رایج که عمدتاً کمّی، تک بعدی و محدود به خروجی های قابل شمارش هستند، این مطالعه تلاش کرده است تا الگویی مبتنی بر تنوع شاخص ها، منابع ارزیابی و زمان بندی های مختلف ارائه دهد. روش: پژوهش به شیوه آمیخته (کیفی–کمّی) انجام شد. در مرحله نخست، از طریق مرور نظام مند متون داخلی و خارجی، ۴۵ نشانگر اولیه شناسایی شد. در ادامه، با بهره گیری از دو نوع پرسشنامه لیکرت (برای سنجش مطابقت با نظر خبرگان) و بازپاسخ (تحلیل کیفی موضوعی)، نشانگرها پالایش شده و در قالب چهار مؤلفه اصلی شامل «ملاک های ارزیابی»، «ارزیاب ها»، «ابزارهای گردآوری داده» و «زمان ارزیابی» سازمان دهی شدند. سپس، ۱۷ نشانگر منتخب در یک نمونه آماری ۳۱۳ نفری تحلیل عاملی اکتشافی شدند. یافته ها: یافته ها حاکی از آن بود که الگوی نهایی از چهار عامل اصلی شامل «ارزیابی تکوینی»، «ارزیابی تجمیعی»، «کیفیت آموزش» و «کیفیت پژوهش» تشکیل شده است که در مجموع ۴۸.۹ درصد از واریانس کل را تبیین می کنند. ارزیابی تکوینی با رویکرد مستمر (خودسنجی و همتا) و ارزیابی تجمیعی با رویکرد سالانه (پرسشنامه آنلاین)، ابزاری برای بهبود لحظه ای عملکرد و تصمیم گیری های راهبردی فراهم می سازند. همچنین، دو مؤلفه مربوط به کیفیت آموزش و پژوهش با تأکید بر نوآوری، توسعه حرفه ای و اثرگذاری اجتماعی، فراتر از سنجش صرف کمیت فعالیت ها حرکت می کنند. بحث: در مجموع، مدل طراحی شده با تقویت عدالت، جامعیت و کاربردپذیری، الگویی عملی برای نظام های آموزشی و سیاست گذاری منابع انسانی دانشگاهی فراهم می کند. پیشنهاد می شود این مدل به عنوان چارچوب راهبردی در مراکز آموزشی و پژوهشی مورد استفاده قرار گیرد.Compilation and Validation of the Model of Comprehensive Evaluation of Faculty Member Performance
Objective : The present study aimed to develop and validate a comprehensive performance evaluation model for university faculty members, using an evidence-based and multi-dimensional approach. Recognizing the limitations of conventional evaluation models—often quantitative, one-dimensional, and restricted to countable outputs—this research sought to introduce a model based on diverse indicators, multiple sources of evaluation, and varied timing. Method : The study employed a mixed-method (qualitative–quantitative) design. In the first phase, a systematic review of domestic and international literature led to the identification of 45 preliminary indicators. These indicators were then refined using two types of questionnaires: a Likert-scale questionnaire (to assess alignment with expert opinions) and an open-ended response format (for thematic analysis). The refined indicators were structured into four main components: “criteria,” “evaluators,” “tools,” and “timing.” Subsequently, 17 selected indicators were subjected to exploratory factor analysis with a sample of 313 participants. Findings Findings confirmed a four-factor structure consisting of “formative evaluation,” “summative evaluation,” “quality of teaching,” and “quality of research,” which together explained 48.9% of the total variance. The formative component—focused on continuous self- and peer-assessment—and the summative component—based on annual online questionnaires—provide mechanisms for real-time improvement and strategic decision-making. The quality-oriented components of teaching and research emphasize innovation, professional development, and social impact, moving beyond the mere quantity of activities. Discussion : Overall, the proposed model strengthens fairness, comprehensiveness, and applicability in faculty performance assessment. By integrating formative feedback with summative results and focusing on operational quality, the model offers a practical framework for policymaking and continuous improvement in higher education. It is recommended that this model be adopted as a guiding document in various academic and educational institutions.
تبلیغات
