بازدارنده های آزادی علمی اعضای هیات علمی: یک مطالعه کیفی
آرشیو
چکیده
این پژوهش با هدف شناسایی و تحلیل عوامل بازدارنده آزادی علمی اعضای هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و با رویکرد کاربردی انجام شد. داده های مطالعه از طریق گردآوری اسناد گذشته و مصاحبه های عمیق با ۱۷ نفر از اعضای هیئت علمی با استفاده از نمونه گیری هدفمند و روش گلوله برفی استخراج گردید. تحلیل تماتیک شش بُعد اصلی شامل عوامل سیاسی، موانع بوروکراتیکی، محدودیت های امنیتی، فشارهای اقتصادی، مشکلات صنفی و عدم مسئولیت پذیری دانشگاه را نشان داد. یافته ها حاکی از آن است که مداخلات دولتی، سیاست های دینداری و نظامی گرایی در بُعد سیاسی موجب خودسانسوری و کاهش نوآوری پژوهشی می شوند. همچنین، ابهام قوانین و طولانی بودن رویه های اداری کارایی سیستم های پشتیبانی پژوهشی را کاهش و هزینه های زمانی را افزایش می دهد. عدم فراهم کردن مصونیت های پژوهشی و نگرانی از پیامدهای انتشار نتایج، شرایط محیط پژوهشی را تضعیف کرده است. مشکلات صنفی ناشی از فقدان ساختارهای نمایندگی کارآمد و تعامل ناکافی در فرایندهای تصمیم گیری دانشگاهی، مشارکت پژوهشگران را محدود می کند. استفاده از روش دیمتل در بررسی روابط علی-معلولی میان مضامین مذکور، نقش تعیین کننده موانع بوروکراتیکی و تأثیر قوی عوامل سیاسی را مشخص نموده است. نتیجه گیری پژوهش، ضرورت اصلاح سیاست های اداری، تقویت چارچوب های حمایتی و تدوین منشورهای اخلاقی جهت بهبود فضای آزادی علمی را به وضوح نشان می دهد.Barriers to Academic Freedom among Faculty Members: A Qualitative Study
This study aimed to identify and analyze the factors inhibiting the academic freedom of faculty members at Allameh Tabataba'i University using an applied research approach. Data were gathered both from archival documents and from in-depth interviews with 17 faculty members, employing purposive sampling alongside a snowball technique. Thematic analysis revealed six primary dimensions: political factors, bureaucratic obstacles, security limitations, economic pressures, professional challenges, and a lack of institutional accountability. The findings indicate that governmental interventions, religious policies, and militaristic influences in the political arena foster self-censorship and reduce research innovation. Moreover, ambiguous regulations and prolonged administrative procedures undermine the efficiency of research support systems while increasing time-related costs. The absence of adequate research immunity and fears regarding the repercussions of publishing findings further weaken the research environment. Additionally, professional challenges resulting from ineffective representation structures and insufficient participation in university decision-making restrict the engagement of researchers. The application of the Dimatel method to examine causal relationships among these themes underscored the dominant role of bureaucratic obstacles and the strong influence of political factors. Overall, the study clearly emphasizes the necessity of reforming administrative policies, strengthening support frameworks, and establishing ethical charters to enhance the climate of academic freedom.
تبلیغات
