مدیریت دانشگاهی

هدف پژوهش تبیین عوامل اجرای خط مشی های عمومی اکوسیستم آموزش عالی کشور برای تحقق دانشگاه کارآفرین بود. پژوهش حاضر با رویکرد آمیخته (کیفی - کمی) انجام شده است. جامعه آماری بخش کیفی پژوهش خبرگان دانشگاهی و صاحب نظران در عرصه اجرای خط مشی ها و کارآفرینی بودند که بر اساس تکنیک گلوله برفی انتخاب شدند؛ بر اساس قاعده اشباع نظری و به منظور جمع آوری داده های موردنیاز، 12 مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته با آن ها صورت گرفت. داده های بخش کیفی حاصل از مصاحبه بر اساس تکنیک تحلیل محتوا تجزیه وتحلیل شدند. درنهایت 60 مفهوم و 13 مقوله شناسایی شد. سپس، با استناد به تکنیک دلفی فازی، مفاهیم و مقوله ها مورد تأیید قرار گرفت. در بخش کمی باتوجه به گستردگی حجم جامعه آماری، نمونه آماری با روش خوشه ای چندمرحله ای و فرمول کهن 500 نفر تعیین شد. جهت شناسایی روابط علی میان مقوله های اصلی پژوهش، سطح بندی و تعیین قدرت نفوذ و وابستگی، از روش مدل سازی ساختاری - تفسیری ، استفاده شد و نهایتاً با استفاده از تکنیک حداقل مربعات جزئی ، اعتبارسنجی شد. از تحلیل محتوای مصاحبه خبرگان در مرحله کدگذاری باز 314 کد اولیه شناسایی گردید و پس از غربال و شناسایی، در نهایت 54 مؤلفه و 13 بعد تحت عناوین سیاست های اشتغال رهبری، محیط (زمینه های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی)، زیر ساخت فرهنگی، عنوان نقش دولت، نقش قانون گذاران، تعاملات نهادها و شبکه ها، زیر ساخت مالی، زیرساخت های آموزشی و پژوهشی، مدیریت و منابع انسانی، ساختار سازمان های مجری، اجرای خط مشی های اکوسیستم کارآفرینی آموزش عالی کشور و اجرای خط مشی های اکوسیستم اسلامی آموزش عالی کشور و تحقق دانشگاه کارآفرین، به عنوان عوامل اجرای خط مشی شناسایی شدند.

این پژوهش با هدف شناسایی سناریوها و راهبردهای دیپلماسی دانش دانشگاهی برای توسعه بین المللی شدن دانشگاه کردستان انجام شد. داده های مطالعه از طریق مصاحبه های نیمه ساختارمند با ۲۵ دانشجوی بین المللی (۱۸ کارشناسی ارشد و ۷ دکتری) گردآوری شد. تحلیل داده ها در دو گام انجام شد. در گام نخست، با استفاده از روش تحلیل لایه ای علتی (CLA) چهار لایه بررسی گردید: لایه لیتانی (مشکلات مالی ناشی از شهریه های مقرون به صرفه به عنوان یک مزیت اقتصادی، محدودیت های زیرساختی دانشگاه و موانع زبانی که تعاملات آموزشی و اجتماعی دانشجویان را مختل می کند). لایه علت های نظام مند( ظهور بازارهای غیررسمی خدمات ترجمه و نگارش پایان نامه به همراه فساد اداری و ضعف نظارت، که بیانگر چالش های ساختاری و دیوانسالارانه است). لایه جهان بینی ( تأثیر ارزش های فرهنگی و مذهبی به ویژه اشتراکات فرهنگی در جذب دانشجویان و اعتبار دانشگاه در نظام های رتبه بندی بین المللی، که موجب ایجاد حس تعلق و امنیت فرهنگی است). لایه استعاره( برداشت دانشجویان از دانشگاه به عنوان «هتل» و خود به عنوان «گردشگر» که نشان از نگرش معامله گرایانه و موقتی نسبت به تجربه دانشگاهی دارد). در گام دوم، تحلیل سوات انجام شد که نقاط قوت مانند شهریه مقرون به صرفه، رتبه بندی معتبر و تشابهات فرهنگی را شناسایی نمود؛ در حالی که نقاط ضعف شامل موانع زبانی و پشتیبانی ناکافی، فرصت ها (همکاری های منطقه ای و پیشرفت دیجیتال) و تهدیدها (تنش های سیاسی و بازارهای سایه) برجسته شدند. بر اساس این تحلیل، راهبردهایی از نوع تهاجمی (ترکیب قوت ها و فرصت ها)، بازنگری (ترکیب ضعف ها و فرصت ها)، تدافعی (ترکیب ضعف ها و تهدیدها) و پایندگی (ترکیب قوت ها و تهدیدها) پیشنهاد گردید.

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش میانجی خودکارآمدی تحصیلی و جهت گیری هدف در رابطه بین حمایت تحصیلی و اشتیاق تحصیلی در دانشجویان دانشگاه فرهنگیان بود. روش پژوهش، توصیفی–همبستگی با تأکید بر مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی رشته های آموزش ابتدایی، آموزش کودکان با نیازهای ویژه، مشاوره و امور تربیتی دانشگاه فرهنگیان استان کردستان (پردیس شهید مدرس) تشکیل دادند. نمونه گیری به روش در دسترس انجام شد و 210 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه حمایت تحصیلی ساندز و پلانکت (2005)، پرسشنامه اشتیاق تحصیلی وانگ و همکاران (2011)، پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی زاژاکوا و همکاران (2005) و پرسشنامه جهت گیری هدف الیوت و مک گرگور (2001) استفاده شد که روایی آن ها از طریق نظر خبرگان و ضریب آلفای کرونباخ آن ها به ترتیب 87/0، 74/0، 79/0 و 91/0 تأیید گردید. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS و SMART PLS انجام شد. نتایج نشان داد که حمایت تحصیلی، خودکارآمدی تحصیلی و جهت گیری هدف تأثیر مثبت و معناداری بر اشتیاق تحصیلی دارند. همچنین، حمایت تحصیلی به طور معناداری بر خودکارآمدی تحصیلی و جهت گیری هدف اثر گذاشت. نقش میانجی جهت گیری هدف و خودکارآمدی تحصیلی در رابطه بین حمایت تحصیلی و اشتیاق تحصیلی نیز تأیید شد. شاخص برازش کلی مدل نیز در حد قابل قبول (GOF=0.27) ارزیابی شد. یافته ها بیانگر آن است که حمایت تحصیلی از طریق افزایش خودکارآمدی و جهت گیری هدف می تواند اشتیاق تحصیلی دانشجویان را ارتقا دهد.

پژوهش با هدف طراحی و اعتباریابی پرسشنامه ویژگی های اعضای هیئت علمی مرزگستر انجام شد. پژوهش ترکیبی و از نوع اکتشافی متوالی (کیفی- کمی) بود. بنابراین دو بخش طراحی و اجرا شد. 1- برای شناسایی ویژگی های اعضای هیئت علمی مرزگستر و ابعاد آن و ساخت ابزاراز رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی استفاده شد. جامعه پژوهش اعضای هیئت علمی دانشگاه های دولتی شهر تهران بود که تعداد 15 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار پژوهش این بخش مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. 2- در بخش دوم، پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بود. جامعه آماری شامل اعضای هیئت علمی دانشکده های فنی دانشگاه های دولتی شهر تهران به تعداد 2189 نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه به تعداد 327 نفر تعیین و نمونه گیری به روش تصادفی طبقه ای- نسبی انجام شد. تحلیل داده ها با روش های تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم و ضریب آلفای کرونباخ انجام شد. یافته های بخش کیفی نشان داد؛ اعضای هیئت علمی مرزگستر دارای سه دسته ویژگی های فردی، شغلی و سازمانی می باشند. همچنین یافته ها نشان داد مقیاس 19 گویه ای ساخته شده از نظر روایی محتوایی، روایی سازه و پایایی از مطلوبیت بالایی برخوردار است، برا ین اساس پرسشنامه ویژگی های اعضای هیئت علمی مرزگستر قابلیت سنجش ویژگی های مرزگستری اعضای هیئت علمی در مطالعات پژوهشی را دارد.

روش تحقیق مورداستفاده در این پژوهش از نظر هدف، کاربردی بود؛ و باتوجه به اینکه در این تحقیق از ابزار مصاحبه و مطالعه اسناد و مدارک استفاده شد تا میزان و نوع روابط بین متغیرها، برای پاسخ به مسئله ای علمی در دنیای واقعی مورد بررسی قرار گیرد لذا تحقیق به لحاظ روش انجام کار کیفی بود. مشارکت کنندگان در مصاحبه شامل مدیران اجرایی و دست اندرکاران ورزشی دانشگاه ها، متخصصان ورزشی، اساتید و خبرگانی بود که در زمینه مدیریت دانشگاهی و مدیریت ورزشی صاحب نظر بودند. روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی بود. ابزار مورداستفاده در سه بخش انجام پژوهش شامل اسناد و مدارک کتابخانه ای در ارتباط با شایستگی مدیران ورزشی دانشگاه ها، مصاحبه نیمه ساختارمند با اساتید دانشگاهی و خبرگان در حوزه های مدیریت ورزشی و مدیریت دانشگاهی و در پایان کار، نتایج برای 6 نفر از خبرگان و اساتیدی که با آن ها مصاحبه صورت گرفته بود ارسال شد تا نامگذاری و دسته بندی تم های اولیه، فرعی و اصلی را تایید کنند.

هدف این پژوهش، ارائه چارچوبی داده محور برای سنجش و ارزیابی روش ها و فنون تدریس اعضای هیأت علمی در آموزش دانشگاهی با تمرکز بر نقش این ارزیابی ها در تضمین کیفیت آموزشی است. برخلاف اغلب مطالعات پیشین که عمدتاً بر تحلیل های توصیفی یا نظرات خبرگان متکی بوده اند، در این پژوهش از داده های واقعی حاصل از ارزشیابی تدریس توسط دانشجویان و نمرات عملکرد آموزشی آنان استفاده شده است. جامعه آماری شامل داده های دروس ارائه شده در دانشگاه های قم و بزرگمهر قائنات طی سال های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۴ است. ابتدا معیارهای ارزشیابی تدریس با استناد به دستورالعمل های وزارت علوم استخراج شد. سپس با بهره گیری از الگوریتم های داده کاوی، به ویژه خوشه بندی، دروس با الگوهای ارزشیابی مشابه گروه بندی شدند و معیارهای مرتبط با خوشه های دارای بالاترین عملکرد تحصیلی شناسایی گردید. در ادامه، وزن و اهمیت نسبی هر معیار به صورت داده محور محاسبه و نرمال سازی شد. نتایج تحلیل نشان داد که معیار «واکنش منطقی و معقول به پیشنهادها، انتقادها و دیدگاه های دانشجویان» با وزن 0.07803 بیشترین تأثیر را بر بازدهی آموزشی دانشجویان دارد. پس از آن، معیار «تسلط استاد بر موضوع درس» با وزن 0.07774 در رتبه دوم قرار گرفت. در مرحله پایانی، راهکارهایی برای بهبود معیارهای با اولویت بالا تدوین و با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چندمعیاره شامل AHP اولویت بندی گردید. یافته ها نشان می دهد که رویکرد تلفیقی مبتنی بر داده کاوی و تحلیل تصمیم محور، می تواند ابزاری کارآمد و دقیق در جهت بهبود نظام ارزشیابی آموزشی و ارتقای کیفیت تدریس در آموزش عالی فراهم آورد.