مرزگستر دانشگاهی

هدف: هدف پژوهش طراحی الگوی مرزگستری در آموزش عالی به روش فراترکیب بود.روش پژوهش: پژوهش یک پژوهش کیفی بود و به روش فراترکیب انجام شد. جامعه مورد مطالعه پژوهش های منتشر شده سال های 2012 تا 2023 در زبان انگلیسی و سال های 1392 تا 1402 در زبان فارسی در زمینه مرزگستری در آموزش عالی در پایگاه داده های علمی Magiran, Noormagz  SID,، Taylor & Francis, Sage Wiley, Scopus, ProQuest, Emerald, Elsevier, Science Direct, DOAJ, Springer,  بود.  پس از جستجو، ارزیابی و حذف، از بین 320 مقاله درنهایت تعداد 34 مقاله به منظور تحلیل نهایی انتخاب شد. به منظور دست یابی به هدف پژوهش از الگوی هفت مرحله ای سندلوسکی و باروسو  استفاده شد. تحلیل مقالات به روش کدگذاری انجام شد. اعتباریابی یافته ها بر اساس کدگذاری شخص خبره و محاسبه ضریب کاپا انجام شد.یافته ها: مرزگستری دانشگاهی در سطح فردی و سازمانی دارای 6 بعد است. سطح سازمانی شامل: موضوعات نهادی و ساختاری مرزگستری، استراتژی های مرزگستری، نتایج مرزگستری دانشگاهی و چالش های مرزگستری و سطح فردی شامل نقش و وظایف مرزگستر دانشگاهی، شایستگی ها و ویژگی های مرزگستر دانشگاهی است.نتیجه گیری: مرزگستری دانشگاهی با تکیه بر استراتژی ها، موضوعات نهادی و ساختاری، ویژگی ها، مهارت ها و توانایی های اعضاء هیئت علمی به نتایج و پیامدهای مثبتی نظیر چابکی، انعطاف پذیری، نوآوری و تولید ایده های خلاق، افزایش سرمایه اجتماعی، گسترش استفاده از دانش علمی در تصمیم گیری منجر می شود. در این راستا، دانشگاه و اعضاء آن با چالش هایی نظیر چالش های سازمانی، چالش های فردی، درون فردی و بین فردی، چالش های بین مرزی، چالش های شغلی-نقشی مواجه هستند که با مدیریت آنها، در نهایت دانشگاه می تواند به مأموریت خود در ارتباط با صنعت و جامعه عمل نموده و بقاء خود را در عرصه رقابت با سایر دانشگاه ها حفظ نماید.   

پژوهش با هدف طراحی و اعتباریابی پرسشنامه ویژگی های اعضای هیئت علمی مرزگستر انجام شد. پژوهش ترکیبی و از نوع اکتشافی متوالی (کیفی- کمی) بود. بنابراین دو بخش طراحی و اجرا شد. 1- برای شناسایی ویژگی های اعضای هیئت علمی مرزگستر و ابعاد آن و ساخت ابزاراز رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی استفاده شد. جامعه پژوهش اعضای هیئت علمی دانشگاه های دولتی شهر تهران بود که تعداد 15 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار پژوهش این بخش مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. 2- در بخش دوم، پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بود. جامعه آماری شامل اعضای هیئت علمی دانشکده های فنی دانشگاه های دولتی شهر تهران به تعداد 2189 نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه به تعداد 327 نفر تعیین و نمونه گیری به روش تصادفی طبقه ای- نسبی انجام شد. تحلیل داده ها با روش های تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم و ضریب آلفای کرونباخ انجام شد. یافته های بخش کیفی نشان داد؛ اعضای هیئت علمی مرزگستر دارای سه دسته ویژگی های فردی، شغلی و سازمانی می باشند. همچنین یافته ها نشان داد مقیاس 19 گویه ای ساخته شده از نظر روایی محتوایی، روایی سازه و پایایی از مطلوبیت بالایی برخوردار است، برا ین اساس پرسشنامه ویژگی های اعضای هیئت علمی مرزگستر قابلیت سنجش ویژگی های مرزگستری اعضای هیئت علمی در مطالعات پژوهشی را دارد.