توسعه و امر اجتماعی؛ با تمرکز بر برنامه ریزی توسعه در عصر پهلوی دوم (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
این مقاله نسبت توسعه یا برنامه ریزی عمرانی را با امر اجتماعی در ایران دوران پهلوی دوم مطالعه می کند. به لحاظ زمانی، دورانی بررسی می شود که از اواسط حکومت رضاشاه تا انقلاب 1357 را دربرمی گیرد. برای تحلیل این بازه زمانی سه دهه ای، از صورت بندی نظری امر اجتماعی در سنت دورکیمی و نیز دونزلو و مفهوم بهنجارسازی ایوالد بهره برده است.به لحاظ روش شناختی، این پژوهش مطالعه ای تاریخی است که از الگوی روش شناختی تاریخ مفاهیم کوزلک و تاریخ فضایی الدن بهره می برد و روش آن مطالعه کتابخانه ای، تحلیل اسناد و تحلیل ثانوی بوده است.ایده برنامه ریزی توسعه در ایران، با آنکه دغدغه ای درونی بود، پس از جنگ جهانی دوم، عمیقاً تحت تأثیر فضای گفتمانی جهانی توسعه قرار گرفت و اغلب دغدغه ها و اولویت های درونی جامعه ایرانی در توسعه را به حاشیه برد یا نادیده گرفت.مهمترین نتایج این مقاله عبارتند از: نخست برنامه ریزی عمرانی-توسعه ای این عصر، از حیات اجتماعی انتزاع شد و درنتیجه اولویت با ایده های برنامه بود تا پایداری اجتماعی و ایجاد ارزش هایی مانند همبستگی اجتماعی، تعلق و مشارکت اجتماعی. دوم، چشم انداز رشدگرایانه-مدرنیزاسیونی برنامه ریزی در ایران حیات اجتماعی در ایران را نادیده گرفت و نتوانست به نهادینه سازی برنامه ریزی و اهداف توسعه در آن منجر شود و درنهایت به نهادزدایی گسترده دامن زد. درنهایت آنکه تلاش دولت پهلوی برای ایجاد وضعیت نسبی رفاهی نتوانست به «بهنجارسازی جامع» منجر شود.Development and Iran’s Social Development Planning in Pahlavi II
This article investigates the relationship between development or economic planning and the social order in Iran during the latter Pahlavi era. It encompasses the period from the mid-Reza Shah era to the 1979 revolution in terms of time. Donzelot’s conceptualization of “the Social,” Ewald’s concept of normalization, and the theoretical articulation of the social order in the Durkheimian tradition are employed to analyze this three-decade period.Methodologically, this research is a historical study that explicitly implements Koselleck’s conceptual history model and Elden’s spatial history.Library research, document analysis, and secondary analysis comprise the technical methodologies implemented.The idea of development planning in Iran was an internal concern that was profoundly influenced by the global development discourse following World War II. This path frequently ignored or marginalized the internal concerns and priorities of Iranian society in development.The most important conclusions of this research are as follows: Initially economic-development planning during this era became detached from social life, which led to the prioritization of program ideas over social sustainability and the establishment of values such as social solidarity, belonging, and participation.Secondly, the growth-oriented, modernization-oriented planning perspective in Iran largely disregarded the social life of Iran. It not only failed to institutionalize planning and development objectives, but it also resulted in pervasive deinstitutionalization. Ultimately, the Pahlavi state’s endeavors to establish relative welfare conditions were unsuccessful in achieving “comprehensive normalization
تبلیغات
