بررسی نسبت مؤلفه های سعادت و ثمرات عملی آن؛ با تأکید بر نوآوری های ابن سینا
آرشیو
چکیده
«سعادت» به عنوان غایت نهایی انسان مؤلفه های بیرونی و درونی مختلفی است که هر یک از آنها نقش و اثری خاص در نیل به آن هدف نهایی دارند، اما در مقام عمل فردی و جمعی، تزاحماتی میان این مؤلفه ها پیش می آید که نوعی از اولویت بندی را ضروری می سازد و این رتبه بندی، خود֯ نیازمند نسبت سنجی دقیق میان آنهاست. هر مؤلفه سعادت می تواند صرفاً مقدمه آن باشد (وابسته)، یا اینکه فقط هدفی مطلقاً نهایی تلقی گردد (مستقل) و یا در عین اینکه فی نفسه غایتی مطلوب است، مقدمه برخی از مؤلفه های دیگر هم به شمار آید (نیمه مستقل). با استفاده از این ملاک، می توان اقدام مناسب برای رفع تعارضات عملی را انتخاب کرد که شامل حالاتی از حفظ، تقلیل و یا حذف مؤلفه ها خواهد بود. نظریه ابن سینا دارای نوآوری هایی درباره مفهوم «سعادت» است که می تواند در تشخیص اقسام مؤلفه ها مفید باشد. ابن سینا، مفهوم «کمال» را جایگزین مفهوم «کارکرد» در نظریه ارسطو کرده و سعادت نفس را از سعادت قوای آن تفکیک می کند و افزون بر این، سعادت نفس را از دو جهت ذات و ارتباط بدنی، تمییز می دهد. بر این اساس، می توان نظامی سلسله مراتبی از کمالات و سعادات در نظر گرفت که به قرب الی اللّه و فنای فی اللّه منتهی می شود و معیاری برای اولویت بندی میان مؤلفه های مفروض متزاحم در مقام عمل و تشخیص اقدام مناسب، به دست می دهد.The Practical Implications of the Components of Happiness: Ibn Sina's Innovations
Happiness, as the ultimate goal of human life, encompasses a variety of internal and external components, each playing a distinct role in achieving this final aim. However, in individual and collective practice, conflicts often arise among these components, necessitating a form of prioritization or ranking. This ranking, in turn, requires a precise evaluation of the relationships between these components. Each component of happiness can either serve solely as a means to the ultimate goal, be considered an end in itself, or simultaneously function as both an intrinsic end and a means to other components. This framework provides a basis for determining appropriate actions to resolve practical conflicts, which may involve preserving or eliminating certain components. Ibn Sina introduces innovative perspectives on the concept of happiness that help distinguish between various types of components. Specifically, he replaces Aristotle's notion of "function" with "perfection," differentiates between the happiness of the soul and that of its faculties, and further separates the soul's happiness in its essence from its happiness in relation to the body. Based on this hierarchical system of perfections and happiness, which culminates in proximity to God and annihilation in Him, a criterion emerges for prioritizing conflicting components of happiness in practice and determining appropriate actions to address them.
تبلیغات
