محمدرضا زاهدی

بهرهگیری از نیروهای کارآفرین در یک سازمان، سبب دست یابی به مراتب بالای سرآمدی آن سازمان از لحاظ اقتصادی میگردد. کارآفرینان میتوانند نیروی محرکه فعالیتهای جدید اقتصادی در جامعه شده و از این طریق از یک سو به اشتغال زایی و از سوی دیگر به رشد و توسعه اقتصادی کشور کمک نمایند. آگاهی از شاخص های تاثیر گذار در کارآفرینی دانشگاه ها و رتبهبندی دانشگاه های کشور از این منظر می تواند کمک شایان توجهی به متولیان کارآفرینی کشور، به ویژه برنامه ریزان آموزش عالی بنماید. به این منظور این مقاله به تعیین شاخصهای تأثیرگذار بر کارآفرینی دانشگاهها و ارائه راهکاری جهت رتبه بندی آنان می پردازد. در این مقاله به منظور تعیین شدت کارآفرینی دانشگاه ها چارچوبی مرکب از چند روش شامل روش دلفی، فرآیند تحلیل شبکهای و روش ویکور ارائه شده و در طی چند مرحله به اجرا درآمدهاست. در گام اول این پژوهش سعی شده تا با بهرهگیری از ادبیات موضوع و استفاده از نظر خبرگان و با به کارگیری روش دلفی در جهت بومی سازی عوامل کارآفرینی، فهرستی از عوامل و زیر عوامل موثر بر کارآفرینی دانشگاه ها ارائه گردد. سپس، وزن و اهمیت هریک از این عوامل و زیر عامل ها با استفاده از روش فرآیند تحلیل شبکه ای به دست می آید. در گام بعدی با طراحی پرسشنامه ای چند گزینه ای حاوی سوالات مرتبط با هریک از این عوامل و توزیع آن در میان دانشگاه های دولتی اطلاعات لازم جمعآوری گردیده و رتبه هریک از دانشگاه های شرکت کننده در پژوهش که شامل 30 دانشگاه می باشند، با استفاده از روش ویکور به دست آمده و در انتها نیز پس از انجام تحلیل نتایج و با بهره گیری از روش تحلیل وزن - واریانس، معیارهایی را که دانشگاه ها در رابطه با آن ها نیازمند انجام اقدامات بیشتری هستند و همچنین معیارهایی را که عملکرد دانشگاه ها تا کنون در مورد آن ها مناسب بوده شناسایی و معرفی می گردند. کلیدواژه ها: کارآفرینی، روش دلفی، فرآیند تحلیل شبکه ای، روش ویکور، تحلیل وزن – واریانس.

هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش و تأثیر عوامل سرمایه مشتری در تشخیص و توسعه فرصت های کارآفرینی شرکت کرمان خودرو در سال 1397 بود. جامعه آماری پژوهش 130 نفر بود و با روش نمونه گیری تصادفی ساده 97 نفر از آنان به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته می باشد. پس از توزیع و جمع آوری پرسشنامه ها، بررسی اطلاعات و آزمودن فرضیه ها با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری و به کمک نرم افزار اسمارت پلاس در دو بخش مدل اندازه گیری و بخش ساختاری انجام پذیرفت. در بخش اول ویژگی های فنی پرسشنامه شامل پایایی، روایی همگرا و روایی واگرا مختص پی ال اس بررسی گردید. در بخش دوم، ضرایب معناداری نرم افزار برای بررسی فرضیه های پژوهش مورداستفاده قرار گرفتند. درنهایت یافته های پژوهش تأثیر سرمایه مشتری و ابعاد آن شامل ارزش امتیازات تحت تملک شرکت، روابط با مردم و سازمان های مرتبط با مشتریان، سهم بازار، نرخ حفظ یا از دست دادن مشتریان، سودآوری خالص به ازای هر مشتری را در تشخیص و توسعه فرصت های کارآفرینی در جامعه موردمطالعه مورد تأیید قرارداد.

تحقیق حاضر با هدف کاربرد بلاک چین در مدیریت منابع انسانی سازمان های آموزشی صورت پذیرفت. جامعه آماری تحقیق 10 نفر از خبرگان حوزه منابع انسانی و مطلع به مبانی فنآوری و بلاک چین بوده و از سابقه کار مشهودی برخوردارند. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی می باشد. برای گردآوری داده ها از روش های کیفی مصاحبه با خبرگان و تحلیل محتوا و نیز از ابزار پرسش نامه برای اولویت بندی عوامل با روش دنپ بهره گیری شد. پس از بررسی ادبیات و مصاحبه با خبرگان مرتبط تعداد 9 عامل اصلی در راستای کاربردی بودن بلاک چین در مدیریت منابع انسانی سازمان های آموزشی شناسایی شد. در ادامه اولویت بندی صورت پذیرفته در دانشگاه مورد مطالعه نشان داد، یکی از دلایل اصلی استفاده از بلاکچین در مدیریت منابع انسانی سوابق نیروی انسانی بر پایه ی بلاکچین است. همان طور که در ادبیات تحقیق نیز به آن اشاره شد بلاکچین باعث می شود که هم کارجو و هم کارفرما به طور شفاف سوابق را درنظر بگیرند و بعد دست به انتخاب بزنند. نتایج حاصل از تحقیق نشان دادکه افزایش کارایی و بهره وری (تصمیم گیری دقیق – خدمات مطلوب-.....)، کاهش تخلفات و خطا های مدیریت منابع انسانی و حفظ و امنیت داده ها بر پایه ی بلاکچین بیشترین تاثیر را در کاربرد بلاک چین در مدیریت منابع انسانی دارا هستند. از سوی دیگر سوابق نیروی انسانی بر پایه بلاکچین (اعتماد – راحتی - بازیابی سریع – دسترسی سریع – دسترسی هم زمان –صحت –قابلیت اطمینان-....)، شفافیت و یکپارچه سازی داده ها در بلاکچین تاثیر پذیر ترین عوامل بشمار می آیند.

هدف: این مقاله با هدف بررسی چگونگی تأثیر عوامل سرمایه فکری وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح با استفاده از روش  دنپ و اولویت بندی آن انجام شد.روش شناسی: روش مورد استفاده در این پژوهش از نظر ماهیت داده ها کمی،  از نظر هدف کاربردی و از حیث گردآوری داده ها از نوع تحقیقات توصیفی بوده است. در این پژوهش برای گردآوری داده ها از ابزار پرسش نامه دیمتل  و برای اولویت بندی معیارها از تکنیک دنپ بهره گیری شده است. تمامی مراحل با استفاده از نرم افزار اکسل انجام شده است. روایی پرسشنامه به تائید خبرگان رسید. برای سنجش پایایی پرسشنامه از نرخ ناسازگاری استفاده شده است. از آنجاییکه نرخ ناسازگاری ماتریس F از 0/1 کمتر می باشد در نتیجه ماتریس مورد نظر که منبعث از آراء نظرات خبرگان می باشد پایایی دارد و میتوان ادامه مسیر  را پیمود.یافته ها: تعداد 3 معیار و 13 زیرمعیار با استفاده از تکنیک دنپ وزن دهی شدند. در نهایت یافته های پژوهش حاکی از اهمیت بالای معیار سرمایه انسانی در ارتقاء اقتدار توان دفاعی می باشد و سرمایه اجتماعی و سرمایه ساختاری در اولویت های بعدی می باشد. زیرمعیارهای آرمان گرا، اقتدارگرا، عنصر رابطه ای به ترتیب بیشترین اهمیت را در الگوی سرمایه فکری وزارت دفاع دارند. نتیجه گیری: یکی از مسایل کلیدی امروز و آینده نیروهای مسلح کشور، نه تنها به کارگیری سرمایه انسانی متخصص و متعهد برای خلق یا توسعه فناوری ها و قابلیت های پیشرفته است بلکه نیروهای مسلح و خصوصاً وزارت دفاع نیازمند طراحی الگویی کارآمد برای بکارگیری سرمایه های انسانی و استعدادهای خاص در راستای دستیابی به نوآوری ها و پیشرفت های شالوده شکن می باشد که این موضوع اهمیت پرداختن به سرمایه فکری و نیز اولویت بندی عوامل آن را نشان می دهد.  

امروزه سازمان های پیش رو دریافته اند که برای بقا در دنیای پرشتاب اطلاعاتی و تغیرات مستمر محیطی، حرکت به سمت دانش محور شدن از طریق پیده سازی مدیریت دانش در سازمان امری ضروری است. هدف از این تحقیق طراحی و پیاده سازی مدل سنجش آمادگی سازمانی برای تبدیل شدن به سازمان دانش محور می باشد. منظور از آمادگی در مدیریت دانش توانایی یک سازمان، بخش یا گروه کاری برای پذیرش، استفاده و سود بردن موفقیت آمیز از مدیریت دانش است. این تحقیق از نوع توصیفی پیمایشی بوده و مدلی برای سنجش میزان آمادگی سازمانی در مدیریت دانش ارائه می نماید. این مدل پس از تایید خبرگان و انجام اصلاحات لازم مشتمل بر 21 معیار فرعی و 5 معیار اصلی رهبری، کارکنان، فرهنگ، فرایند و فناوری گردید. پایایی مدل به دو روش آلفای کرنباخ و روش دو نیمه کردن مورد سنجش و تایید قرار گرفت. در روش دو نیمه کردن ضریب پایایی کل آزمون 0.931 و در روش آلفای کرونباخ 0.877 گردید. بر این اساس پرسش نامه ای مشتمل بر 53 پرسش طراحی و در جامعه آماری یک مرکز تحقیقاتی و پژوهشی توزیع گردید . پاسخ های دریافتی مورد آزمون علامت قرار گرفته و با کمک نمودار های توصیفی و نمودار رادار وضعیت مرکز در هر یک از معیارها مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که مرکز در معیارهای «سودمندی» و «تناسب در اهداف» وضعیت مطلوبی دارد و در سایر عوامل از وضعیت مناسبی برخوردار نمی باشد. در نهایت بر اساس نتایج حاصل شده پیشنهاداتی ارائه گردیده است.

در کسب وکار پویای امروز، به دلیل ظهور سه روند عمده رقابت شدید بین المللی، بازارهای گسسته و فناوری در حال تغییر، شاهد طرح بیش از پیش موضوع نوآوری هستیم. روندهای مذکور، علاقه صاحب نظران حوزه کسب وکار را به توجه شگرف و جستجو در مفهوم سرمایه اجتماعی به مثابه عامل حیاتی در ارتقای سطح عملکرد سازمان و پیش آیند خلق مزیت رقابتی مبتنی بر نوآوری جلب کرده است. بااین حال، کمتر پژوهشی سرمایه اجتماعی سازمانی و نوآوری سازمانی را به صورت توامان بررسی نموده است؛ ازاین رو، غایت مطالعه حاضر، بررسی میزان تاثیر سرمایه اجتماعی سازمانی و ابعاد آن در گرایش به نوآوری سازمانی در شرکت ایران خودرو است. روش شناسی پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی بوده و جامعه آماری کارکنان ایران خودرو را در برمی گیرد. در تجزیه وتحلیل داده ها از روش های تحلیل همبستگی و تحلیل رگرسیون گام به گام و همچنین تحلیل عاملی استفاده شده است. نتایج مطالعه، گویای رابطه موثر و معنی دار سرمایه اجتماعی سازمانی در نوآوری سازمانی است. بدین ترتیب ابعاد رابطه ای و ساختاری سرمایه اجتماعی دارای رابطه معنی دار با نوآوری هست، لیکن بعد شناختی سرمایه اجتماعی دارای رابطه معناداری با نوآوری سازمانی در سازمان نبود.

مدیریت ریسک در سازمان های امروزی به بخشی از رویکرد راهبردی برای به ثمر رسیدن پروژه ها تبدیل شده است، عدم توجه به ریسک ها در هر پروژه می تواند باعث ایجاد تهدیدات در اجرای پروژه گردد به طوری که پیامدهای آن عوامل زمان، هزینه و کیفیت را به طور مستقیم تحت تاثیر قرار می دهند. از طرفی سازمان های نظامی به مثابه اصلی ترین ارکان دفاعی موظف هستند کشور را از خطرات و تهدیدات خارجی حفظ نمایند، فلذا باید مخاطرات بالقوه را شناسایی و تحلیل نموده، برای مدیریت مناسب برنامه ریزی کرده و از تصمیم گیری های پیش بینی نشده پرهیز نمایند. با توجه به اهمیت پروژه های تجهیزات نظامی و با استناد به عدم انتقال کامل تکنولوژی های ساخت و عدم بازسازی از سمت کشور های سازنده و همچنین وجود تحریم ها، پژوهش حاضر با هدف شناسایی و رتبه بندی ریسک های موثر بر بازسازی جنگ افزار شنی دار صورت پذیرفت. شناسایی ریسک های این پروژه با استفاده از بررسی مقالات و روش دلفی صورت گرفت و از روش مولتی مورا نیز برای رتبه بندی آن ها استفاده گردید. جهت وزن دهی به شاخص ها از روش بهترین-بدترین استفاده شد. همچنین بمنظور جمع آوری داده ها برای اجرای روش مولتی مورا یک پرسشنامه طراحی شد و از طریق روش لیکرت با نظر تعدادی از فعالین حوزه مورد بحث تکمیل گردید. نتایج، حاکی از اهمیت بیشتر مبحث کیفیت نسبت به دیگر شاخص ها در حوزه های نظامی بود. همچنین نبود تکنولوژی های ساخت و کمبود نفرات متخصص مهم ترین و کمبود ابزارآلات و عدم شناخت توانایی های موجود بی ارزش ترین ریسک ها نتیجه گیری شدند. این تحقیق، می تواند به توسعه و ایجاد فرصت برای سازمان های نظامی بمنظور انجام این گونه پروژه ها کمک کند.

هدف: دگرگونی در ماهیت و شکل نبرد و تغییر در ماهیت تهدیدات نظامی و شکل گیری صنایع دفاعی موج چهارم، اهمیت توجه به رویکرد سیستمی در سنجش و مدیریت سرمایه فکری  برای وزارت دفاع را بیشتر می کند. از این رو هدف اصلی این پژوهش، طراحی الگوی بومی سرمایه فکری بمنظور سنجش آن در وزارت دفاع می باشد. روش شناسی:روش پژوهش کیفی بوده و در این روش، پس از انجام مصاحبه اکتشافی با خبرگان و محققین حوزه سرمایه فکری، با استفاده از روش داده بنیاد ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های بومی شناسایی شده و با استفاده از روش دلفی در دو مرحله، الگوی نهایی پژوهش احصاء شد. یافته ها: این الگو مشتمل برسه بعد، سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه اجتماعی بوده و بمنظور سنجش وضعیت سرمایه فکری در وزارت دفاع پیاده سازی خواهد شد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش مبین این مطلب است که این مدل مشتمل برسه بعد، سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه انسانی می باشد.  همچنین این ابعاد داری 13 مؤلفه و 72 شاخص می باشد.

بی دقتی در اقدامات مرتبط با مراحل گوناگون رسیدگی به پرونده های تخلفات اداری موجب طولانی شدن پرونده ها و خسارات مادی و معنوی به سازمان ها، همچنین افراد خواهد شد. به همین دلیل، ضرورت دارد علل و ریشه عواملی که در فرایند رسیدگی به پرونده های تخلفات اداری نقش دارند، بررسی و شناسایی شوند. هدف پژوهش حاضر، شناسایی و دسته بندی آسیب های موجود در فرایند رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان است. این پژوهش از نظر ماهیت کیفی بوده و از تکنیک تحلیل محتوا و توصیفی- استنباطی بهره گیری شده است. برای شناسایی آسیب های اولیه در فرایند رسیدگی به تخلفات اداری، ابتدا تعداد 500 فقره پرونده تخلفات بررسی شد که حاصل این بررسی، شناسایی 70 آسیب در این فرایند بوده است؛ سپس پرسشنامه ای تنظیم شده و در اختیار تعداد 15 نفر از خبرگان آشنا به موضوع تحقیق قرار گرفت و درنهایت، 32 آسیب با عنوان آسیب های مطرح در فرایند رسیدگی به تخلفات اداری در قالب سه دسته اصلی (ساختاری، محتوایی و زمینه ای) شناسایی و تایید شدند که در شاخه ساختاری، مولفه دکترین و قوانین، در شاخه محتوایی، مولفه اخلاقی و معنوی و در شاخه زمینه ای، مولفه موقعیت اجتماعی است.

هدف:تحقیق حاضر با  هدف بررسی تاثیر سبک رهبری معنوی بر وفاداری کارکنان با نقش تعدیلگر اعتماد به سازمان صورت پذیرفت. روش: تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآری داده ها توصیفی – همبستگی می باشد و از  سه پرسش نامه بومی سازی شده ی سبک رهبری  معنوی، وفادرای  کارکنان و اعتماد به سازمان به عنوان ابزار تحقیق استفاده شد. جامعه آماری تحقیق کارکنان شرکت فرودگاه و ناوبری هوایی بوده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برابر با 284 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده بدست آمد. روایی  پرسش نامه پایایی پرسش نامه  رهبری  معنوی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برابر با 82/0 ،  وفاداری  کارکنان برابر با 82/0 و اعتماد به سازمان  79/0 برآورد گردید.، همچنین از معادلات ساختاری  جهت آزمون فرضیه های  استفاده شده است.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که رهبری معنوی بر وفاداری  کارکنان تاثیر دارد، میزان اثر رهبری معنوی بر وفادرای برابر با 0.41 است، همچنین زیر مولفه های رهبری  معنوی ( چشم انداز معنوی، امید و ایمان، تعهد سازمانی، عشق به هم نوع، عضو بودن، معناداری  و بازخورد عملکرد)  بر  وفاداری  اثر دارد،نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد که تاثیر  اعتماد به سازمان بر  وفاداری  کارکنان نیز معنادار است، آنالیز مسیر بر اساس معادلات ساختاری  نقش تعدیلگر اعتماد به سازمان بین دو متغیر رهبری  معنوی  و وفاداری کارکنان را تایید کرد.

از آغاز بحث تجاری سازی فناوری در مؤسسات تحقیقاتی کشور صرف نظر از اندازه و حوزه تخصصی فعالیت آن ها مسأله ای که پیوسته رویاروی مدیران این مراکز قرار داشته آن است که علی رغم دستاوردها و نتایج فراوان تحقیقاتی که شرکت های دانش بنیان و پژوهشگاه ها به دست آورده اند؛ اغلب آن ها در امر تجاری سازی و رساندن نتایج این تحقیقات به مصرف کننده نهایی در بازار و جامعه و درآمدزایی مطلوب موفق نبوده اند. تحقیق حاضر باهدف شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر تجاری سازی محصولات شرکت های دانش بنیان حوزه زیست فناوری صورت پذیرفت. جامعه آماری تحقیق 19 نفر از اعضای هیات علمی و مدیران حوزه تجاری سازی محصولات شرکت های دانش بنیان حوزه زیست فناوری بوده و از سابقه کار مشهودی برخوردارند. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی می باشد. برای گردآوری داده ها از روش های کیفی مصاحبه با خبرگان و تحلیل محتوا و نیز از ابزار پرسش نامه برای اولویت بندی عوامل با روش دنپ بهره گیری شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که 6 معیار دولت، عوامل اقتصادی، عوامل قانونی، مدیریت ارشد، مدیریت پروژه و عوامل سازمانی به عنوان عوامل مؤثر بر تجاری سازی فناوری شناسایی شدند. سپس این معیارها به همراه 22 زیرمعیار مربوطه با استفاده از تکنیک دنپ وزن دهی شد. در نهایت نتایج پژوهش حاکی از اهمیت بالای نقش عوامل سازمانی (ساختار سازمانی انعطاف پذیر و فرهنگ سازمانی نوآور) بر تجاری سازی محصولات شرکت های دانش بنیان زیست فناورانه است.

هدف: هدف اصلی این تحقیق ارایه مدل تدوین راهبرد مدیریت دانش بر مبنای راهبرد کسب وکار می باشد.روش شناسی پژوهش: در این تحقیق از ترکیبی از روش های کمی و کیفی برای استخراج مولفه های کلیدی تدوین راهبرد دانش سازمان ها از روش های مصاحبه خبرگی و توصیفی تحلیل (کیفی) استفاده می شود و نیز جهت اعتبارسنجی مدل، روش های کمی و آماری بکار گرفته خواهد شد.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد به منظور تدوین مدل استراتژی دانشی، ازآنجاکه فرآیندهای مدیریت دانش در بستر سازمان انجام می شوند تحت تاثیر زمینه سازمان قرار دارند. زمینه سازمان شامل 1- توانمندسازهای مدیریت دانش نظیر عوامل سازمانی (مثل ساختار و فرهنگ) و تکنولوژی و 2- پیشران های مدیریت دانش نظیر راهبرد کسب وکار و منابع فکری سازمان است. هم چنین دانش و یادگیری می بایست از راهبرد کسب وکار سازمان حمایت کند.اصالت/ارزش افزوده علمی: مرکز مدیریت دانش تاکنون بیشتر بر توانمندسازهای دانشی مانند ایجاد یک ساختار فرهنگی مناسب جهت خلق و اشتراک دانش و یا توسعه تکنولوژی هایی جهت تسهیل این امور بوده است و تاکید بسیار کمتری بر پیشران های مدیریت دانش مانند ماموریت و راهبرد سازمان واقع شده است، که این امر باعث می شود مدیریت دانش علی رغم آنکه در حوزه تعریف شده خود بسیار عالی عمل کند؛ اما نهایتا تاثیر مطلوب بر عملکرد سازمان نداشته باشد. ازاین رو هدف اصلی این تحقیق ارایه مدل تدوین راهبرد مدیریت دانش بر مبنای راهبرد کسب وکار می باشد.

این پژوهش با هدف بهبود عملکرد تیم های نگهداری و تعمیرات، یک مدل برنامه ریزی ریاضی برای تشکیل تیم های کاری ارائه می کند که بر بیشینه سازی تسهیم دانش تمرکز دارد. در این مدل، عوامل مؤثر بر تسهیم دانش، از جمله قابلیت و تسهیم دانش، تمایل به تسهیم دانش و انگیزه جذب دانش، همراه با تخصص های مورد نیاز برای انجام فعالیت های نگهداری و تعمیرات، شناسایی و در فرآیند بهینه سازی لحاظ شده اند. داده های مورد استفاده برای طراحی مدل از طریق پرسشنامه ارزیابی عملکرد و مصاحبه با خبرگان صنعت گردآوری شده است. نتایج پیاده سازی مدل در یک سازمان با دارایی های فیزیکی گسترده نشان می دهد که اجرای این مدل و تشکیل تیم های کاری بهینه منجر به بهبود قابل توجه شاخص های کلیدی عملکرد مانند کاهش متوسط زمان تعمیرات، افزایش قابلیت در دسترس پذیری تجهیزات و ارتقای بهره وری کلی سیستم شده است. تحلیل یافته های پژوهش نشان می دهد که تسهیم دانش نه تنها به افزایش مهارت های فردی و تیمی منجر می شود، بلکه به عنوان یک عامل کلیدی در بهبود عملکرد تیم های نگهداری و تعمیرات نقش ایفا می کند.مدل پیشنهادی می تواند به عنوان یک ابزار تصمیم گیری کارآمد برای مدیران نگهداری و تعمیرات در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گیرد و به آن ها در تشکیل تیم های کاری بهینه با هدف افزایش کارایی، کاهش هزینه های عملیاتی و بهبود قابلیت اطمینان تجهیزات کمک کند.