سمیه محمدی زاد

هدف : با توجه به تغییرات شتابان بازار کار و نقش کلیدی سازمان آموزش فنی و حرفه ای ایران در تأمین نیروی انسانی مهارت محور، ضروری است ساختارها و فرایندهای آموزشی متناسب با تحولات فناورانه و تقاضاهای شغلی جدید بازنگری شوند. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل بومی برنامه ریزی آموزشی کوتاه مدت انعطاف پذیر در سازمان آموزش فنی و حرفه ای ایران انجام شده است تا با شناسایی و تبیین مؤلفه های کلیدی، الگویی منسجم و کارآمد برای واکنش سریع به نیازهای مهارتی ارائه دهد. روش شناسی: پژوهش حاضر با رویکرد آمیخته (کیفی–کمی) و طرح اکتشافی متوالی انجام شد. در بخش کیفی، با روش پدیدارشناسی و مصاحبه نیمه ساختاریافته با ۸ خبره آموزش فنی و حرفه ای (گزینش شده به صورت هدفمند) داده ها گردآوری و با تحلیل پدیدارشناختی طبقه بندی شد. در بخش کمی، پژوهش به روش توصیفی–پیمایشی انجام و پرسشنامه ای محقق ساخته میان ۲۵۱ مربی و کارشناس (انتخاب شده به روش تصادفی) توزیع گردید. روایی و پایایی ابزارها از طریق روش های معتبر تأیید شد و برازش مدل پیشنهادی با تحلیل عاملی و مدل سازی معادلات ساختاری سنجیده شد. این رویکرد آمیخته، درکی عمیق و امکان تعمیم نتایج را فراهم ساخت. یاقته ها: در بخش کیفی تحلیل مصاحبه هاشان داد که سه بعد ساختاری، فرایندی و اجرایی مهم ترین عوامل مؤثر بر انعطاف پذیری برنامه ریزی آموزشی هستند. نتایج تحلیل عاملی نیز (با بارهای عاملی ۰.۷۲، ۰.۶۸ و ۰.۶۵) جایگاه کلیدی این سه بعد را تأیید کرد و شاخص های برازش مدل بیانگر اعتبار مطلوب الگوی پیشنهادی می باشد.همچنین، یافته ها نشان می دهد که پیاده سازی موفق این الگو مستلزم بازطراحی ساختارهای سازمانی، تقویت فرایندهای پایش و ارزشیابی و توسعه زیرساخت های اجرایی است. نتیجه گیری و پیشنهادات: پژوهش حاضر نشان می دهد که سازمان آموزش فنی و حرفه ای، برای همگامی با تحولات فناوری و پاسخگویی به نیازهای بازار کار، ناگزیر است ساختارها و فرایندهای برنامه ریزی آموزشی خود را به صورت جامع بازطراحی کند. در این راستا، مدل پیشنهادی با ارائه چارچوبی عملیاتی، می تواند انعطاف پذیری و اثربخشی برنامه ریزی آموزشی را به طور چشمگیری ارتقا دهد. نوآوری و اصالت: پژوهش، علاوه بر ارائه مدل بومی مبتنی بر شرایط خاص ایران، معیارهای سنجش عملیاتی جدیدی را برای ارزیابی انعطاف پذیری معرفی کرده است. این دستاوردها، به غنای ادبیات علمی در حوزه برنامه ریزی آموزشی انعطاف پذیر کمک می کنند.

 پژوهش حاضر با هدف تحلیل سیاستها و سازوکارهای آموزشی دانشگاه فنی حرفه ای به عنوان یک مطالعه موردی در صدد است تا کم و کیف  برنامه های آموزشی این دانشگاه را تحلیل، چالش ها و آسیب های پیش رو را شناسایی و استراتژیهایی را برای بهبود کیفیت و عملکرد آموزشی و پژوهشی این دانشگاه پیشنهاد نماید. روش پژوهش، کیفی چندگانه و از نوع تحلیل سند و پدیدارنگاری است. مشارکت کنندگان 12 نفر از مدیران دانشگاهی و کارفرمایان ذیربط در حوزه رشته های فنی بودند که به صورت هدفمند انتخاب و با آنان مصاحبه شد. برای تحلیل یافته ها  نیز از روش تحلیل محتوای کیفی با تأکید بر مؤلفه های اصلی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد؛ با وجودیکه دانشگاه مورد مطالعه از نظر سیاست ها و سازوکارهای تعیین شده حتی المقدور در اسناد بالا دستی با سنت دانشگاه های کارآفرین همسویی دارد اما در عمل با مجموعه ای از چالش های محیطی زمینه ای، ساختاری و  محتوایی دسته و پنجه نرم می کند که عدم توجه به آنها و عدم ارائه راه حلی برای این چالش ها، نه تنها اثر بخشی و کارآمدی دانشگاه  را تحت الشعاع قرار می دهد بلکه باعث می شود که در تقابل با فلسفه وجودی و چشم انداز راهبردی آن قرار گیرد.  

هدف:  تحقیق حاضر، به بررسی میزان تحقق اهداف آموزشی درس تربیت بدنی مدارس ابتدایی استان مازندران در سه حیطه شناختی، نگرشی و مهارتی پرداخته است. روش شناسی این تحقیق توصیفی و به شکل میدانی اجرا شده است. جامعه آماری شامل معلمان تربیت بدنی استان مازندران و دانش آموزان چهارم و پنجم ابتدایی شهرستان بابل بودند. از پرسشنامه، چک لیست مهارتی و آزمون استاندارد شده بست ایفرد برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است که اعتبار آنها از طریق ضریب آلفای کرونباخ برابر با  96/0 r= و 95/0 r=  تایید گردید. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس یک طرفه، آزمونt  یک نمونه ای، آزمون  t مستقل به منظور تعیین معنی دار بودن اختلاف بین گروه ها و آزمون لون تحلیل شدند.   یافته ها: نتایج نشان داد اهداف آموزشی درس تربیت بدنی دوره ابتدایی در سطح دانش کمتر از حد متوسط، در سطح مهارتی بیشتر از حد متوسط و در سطح نگرشی بالاتر از حد متوسط بوده است. نتیجه گیری:  پیشنهاد می شود تا در مطالعات آتی، عوامل تحقق و عدم تحقق اهداف آموزشی در سه حیطه دانش، نگرش و مهارت در درس تربیت بدنی در دوره ابتدایی بررسی شود.