محمد محمدیان

به دنبال حادثه 11 سپتامبر 2001، تحولاتی در منطقه خاورمیانه روی داد که چهره این منطقه را کاملاً دگرگون کرده است به گونهای که نظم منطقه برهم خورده و نظم جدیدی در حال شکلگیریست. در این نظم جدید، برخی بازیگران قدیمی از بین رفتهاند و بازیگران جدیدی با اولویتها و اهداف جدید جای آنها را گرفتهاند. برخی بازیگران قدیمی که هنوز حضور دارند نقش خود را از دست دادهاند و برخی بازیگران نقش برجستهای در بازی سیاست در منطقه به دست آوردهاند. این مقاله به دنبال بررسی این نظم جدید و بازیگران تأثیرگذار در آن است. این مقاله معتقد است که در نظم جدید نقش برخی بازیگران کاهش و نقش برخی افزایش یافته است. سؤال اصلی مقاله این است که، جمهوری اسلامی ایران از چه نقش و جایگاهی در نظم جدید که پس از 11 سپتامبر 2001 در منطقه شکل گرفته برخوردار است؟فرضیه مقاله این است که تحولات منطقه خاورمیانه در دهه اول قرن 21 منجر به صعود جایگاه قدرتی ج. ا. ایران شده است.

سرمایه انسانی، مهمترین دارایی هر سازمان بوده و توسعه سرمایه انسانی، نیازمند راهبرد  است. از این منظر، هدف این تحقیق تدوین برنامه ریزی راهبردی سرمایه انسانی  یک سازمان نظامی است. پژوهش حاضر اکتشافی-کاربردی با رویکرد استقرایی و استراتژی مطالعه موردی، روش شناسی ترکیبی پیچیده، افق زمانی تک مقطعی و تکنیک و فرآیندها با استفاده از پانل خبرگی است. جامعه آماری این پژوهش، شامل مدیران(حداقل کارشناسی ارشد با 15 سال سابقه مرتبط) و خبرگان فنی(اساتید دانشگاه) که دراین راستا، 40 نفر از خبرگان دانشگاهی و مدیران و کارشناسان مدیریت سرمایه انسانی  یک سازمان نظامی به شکل غیراحتمالی و قضاوتی و به شیوه هدفمند در چهار کارگروه سازماندهی  شدند. برای جمع آوری داده ها از روش کیفی استفاده شد. برای شناسایی عوامل از تکنیک فکرنویسی و برای تحلیل روابط سیستماتیک بین مولفه ها از روش ماتریس سوات استفاده شد. تجزیه و تحلیل نشان می دهد که عوامل داخلی با قوت ها (نمره 1.82 ) و ضعف ها (نمره 0.75 ) است. همچنین عوامل خارجی با فرصت ها(نمره 1.7 ) و تهدیدات (نمره 0.69 ) می باشد. مقایسه عوامل ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک، مدیریت سرمایه انسانی در موقعیت استراتژی تهاجمی قرار دارد. با توجه آراء خبرگان، چهار راهبرد در دستور کار قرارگرفت و مبنای جهت برنامه عملیاتی شد. پایه و اساس تحلیل سوات (SWOT) در مدیریت استراتژیک برای شناسایی شرایط محیطی و توانایی های درونی سازمان است و استراتژی مناسب بر اساس پایش قوت ها، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدها انتخاب می شود. همچنین تدوین اسناد تحولی و مطلوب های اساسی سازمان ها، مدیران را قادر می سازد تا مناسب ترین روش های تحقق ماموریت و تامین انتظارات ذینفعان را شناسایی کرده و به آنها کمک خواهد کرد تا  با برنامه ریزی راهبردی، در مسیر تحقق چشم انداز گام برداشته و به اهداف خود دست یابند.

گزارشگری شهروند شرکتی از جمله انواع شیوه های گزارشگری است که به بیان ایفای نقش بنگاه ها در قبال جامعه، می پردازد. این نوع گزارشگری به دلیل قرابت مفهومی آن با ماهیت صنعت بانکداری به خصوص در کشور های توسعه یافته، بسیار مورد توجه بانک ها قرار گرفته است. با این حال، درک مناسبی از مفهوم این نوع گزارشگری وجود ندارد و شاخص های آن به خوبی تدوین و یا بومی سازی نشده است. از این رو، هدف این پژوهش بررسی اطلاعات حسابداری (مالی و غیر مالی) در تعیین ابعاد مرتبط با شاخص سازی گزارشگری شهروند شرکتی بانک ها است. بدین منظور، برخلاف بسیاری از پژوهش ها در این پژوهش از دیدگاه قیاسی استفاده شده و با تمرکز بر رویکرد قانون گذاری، ابعاد نهفته در قوانین و رهنمودهای منتشر شده توسط 11 نهاد قانون گذار استخراج شده است. بررسی کتابخانه ای برای یافتن نهادهای قانون گذار، تحلیل محتوای متون رهنمودها و قوانین، تحلیل محتوای ماهیت هر یک از ابعاد و در نهایت استخراج ابعاد مشترک، چهار گام این پژوهش را تشکیل داده اند. از این رو، روش پژوهش حاضر، روش شناخت تاریخی در چارچوب مطالعات کتابخانه ای و از نوع پژوهش های نظری مبتنی بر قوانین است. از سوی دیگر، این پژوهش را می توان جزء پژوهش های مبتنی بر تحلیل محتوا طبقه بندی کرد. یافته های پژوهش بیانگر استخراج 22 مولفه از قوانین و رهنمود ها است که با تحلیل محتوای مربوط به ماهیت آن ها به 4 بعد اقتصادی، اجتماعی، محیطی و راهبری طبقه بندی شدند. این پژوهش به دلیل معرفی گزارشگری شهروند شرکتی و استخراج ابعاد مشترک نهادهای قانون گذار و اثرگذار بر افشاء اطلاعات حسابداری، نوآور و در عین حال کاربردی است.

کسب وکارهای نوظهوری مانند کسب وکارهای الکترونیکی برای بقا در فضای کسب وکار پیچیده امروزی، نیاز مبرمی به استفاده از ابزارهای نوین و به طور خاص نوآوری ناب دارند؛ بنابراین هدف پژوهش کنونی، ارائه چارچوبی برای توسعه نوآوری ناب در کسب وکارهای الکترونیک است. رویکرد پژوهش کنونی، کیفی و از نظر هدف، کاربردی و از دیدگاه ماهیت و روش، توصیفی است. جامعه آماری پژوهش را خبرگان و فعالان حوزه کسب وکارهای الکترونیکی با بیش از پنج سال سابقه کاری مرتبط تشکیل می دهد که با روش نمونه گیری گلوله برفی و با ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته در نمونه 13 به مرحله اشباع رسیده است. در این مطالعه از تحلیل مضمون شش مرحله ای براون و کلارک (۲۰0۶) برای تحلیل استفاده شد. تحلیل مضمون داده ها در این پژوهش موجب اکتشاف و برچسب گذاری 64 مفهوم و گزاره به عنوان مضامین اولیه، 10 مفهوم به عنوان مضامین سازمان دهنده و چهار مفهوم به عنوان مضامین فراگیر شد. نتایج نشان می دهد کسب وکارهای الکترونیک برای توسعه نوآوری ناب به ابزارهای خاصی مانند طراحی مشترک، مدیریت تغییر و خطر (ریسک) در کنار شفاف سازی اهداف و گروه سازی و همچنین حفظ حریم خصوصی کاربران و درنهایت تجاری سازی دانش نیاز دارند. دراین بین، انتخاب سکو (پلتفرم)های مناسب، ارزیابی شفاف و مستمر، استفاده از تکنیک های تحلیلی نوین در رصد رفتار کاربران و رقبا و نیز تمرکز بر فین تک ها به عنوان فن آوری مالی نوین نیز تأثیرگذار است.

مقدمه: تاب آوری افراد و گروه ها را قادر می سازد نه تنها هویت خود را در مواجهه با موقعیت های غیرمعمول حفظ کنند، بلکه به طور بالقوه از چنین موقعیت های قوی تر بیرون بیایند. تاب آوری در ارتباط با گروه های مختلفی به کاربرده شده است که یکی از آنها بازنشستگان هستند. به دلیل ویژگی های دوره بازنشستگی همچون از دست دادن نقش شغلی و افزایش نیاز به خدمات، توجه به تاب آوری در این دوره از زندگی ضروری است. بر این مبنا هدف این پژوهش، طراحی الگوی تاب آوری در دوره بازنشستگی است. روش: این پژوهش کیفی و از نظر هدف کاربردی است. استراتژی پژوهش تفسیری و بر مبنای تحلیل مضمون است. جمعیت مطالعه خبرگان حوزه تأمین اجتماعی اند که 24 نفر به شیوه نمونه گیری گلوله برفی و هدفمند انتخاب شده است. از روش تحلیل مضمون برای تحلیل داده ها استفاده شده است. یافته ها: نتایج بیست و دو کد سازمان دهنده به منظور تاب آوری بازنشستگان در یک الگوی سه سطحی کلان، میانه و خرد را نشان می دهد. در این الگو، بازنشستگی در سطح کلان بازتاب دهنده ارزش ها و سیاست های جامعه در ارتباط با بازنشستگان، شرایط حاکم بر بازار کار و سیاست های نهادهای است که آحاد جمعیت را در بر می گیرد. در سطح میانه الگو نشان دهنده واحدهای رسته ای نظیر سازمان ها و گروه های است که برای پیگیری اهداف معین سامان یافته اند. سطح خرد الگو، شامل مجموعه از باورها، سبک های مقابله ای، منابع و پاره های از تعامل های رودررو در نهادهای خرد و ظرفیت های فردی بازنشستگان است. بحث: به منظور پیاده سازی و کاربست الگو تاب آوری بازنشستگی لازم است سازمان های تأمین اجتماعی با دستگاه دیگر ائتلاف و خدمات جامع، کافی و لایه بندی شده را برای بازنشستگان فراهم کنند.

مقدمه: با درخت دانش می توان به رصد پژوهش ها و دانش تولید شده برای اطمینان از رشد و تداوم فعالیت های دانش محور پرداخت. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی برای ترسیم درخت دانش در مراکز تحقیقاتی علوم پزشکی است. روش ها: پژوهش حاضر از نوع کاربردی با رویکرد کمی از نوع توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری شامل کارکنان ستاد پژوهش دانشگاه، مدیران مراکز تحقیقاتی، خبرگان حوزه سلامت و مدیریت دانش است. نمونه گیری به صورت هدفمند با حداکثر تنوع انجام شد. برای روایی محتوایی از گروه خبرگان هشت نفری و شاخص روایی محتوایی (CVI) استفاده شد. یافته ها: پنج گام ترسیم درخت دانش در مراکز پژوهشی شامل شناسایی زمینه های دانشی (بررسی راهبردها و اسناد بالادستی، شناسایی زمینه های دانشی، شناسایی انواع دانش و ساختار دانشی)، ترسیم درخت دانش (تعیین دارایی های دانشی، شناسایی ذی نفعان و کاربران دانش، تحلیل نیاز دانشی و تعیین وضعیت موجود، تشکیل کارگروه ترسیم درخت دانش)، تعیین چارچوب درخت دانش (تعیین قلمرو دانشی، تعیین نوع درخت دانش، تعیین رویکرد تدوین درخت دانش)، گردآوری و تحلیل کلیدواژه های دانشی (طراحی ابزار اکتساب، استخراج کلیدواژه های نماینده دانش، تشکیل کاربرگ دانشی افراد، دسته بندی و یکپارچه سازی کلیدواژه ها) و در نهایت، طراحی و اعتباریابی (ایجاد ساختار، ترسیم روابط، بصری سازی، اعتبارسنجی، تکمیل و به روزرسانی) می باشد. نتیجه گیری: در مراکز تحقیقاتی، بازنمایی دانش از طریق نمایش درخت دانش، توصیف ویژگی دانش و رابطه دانش، و ساخت درخت دانش محقق می شود. این کار منجر به بهبود کارایی و کیفیت دانش تولید شده و دقت در قضاوت به واسطه ایجاد ارتباط بین دانش های مختلف می شود.

مدیریت رسانه های اجتماعی یکی از ضروریات حکمرانی رسانه ای جمهوری اسلامی ایران است. باید بتوان از فرصت های رسانه های اجتماعی نهایت بهره را برد و از سوی دیگر آسیب های آن را کنترل کرده و به حداقل ممکن رساند. این امر با وجود فرمان جهاد تبیین مقام معظم رهبری (مدظله العالی) که بستر تحقق آن همین رسانه ها هستند، ضرورت دوچندانی می یابد. بر این اساس در پژوهش حاضر تلاش شد، الگوی راهبردی مدیریت رسانه های اجتماعی در عرصه جهاد تبیین، طراحی شود. این پژوهش به صورت کلی با رویکرد کیفی انجام شده و جهت گردآوری داده ها از ادبیات و پیشینه تحقیق و از مصاحبه با خبرگان استفاده شده و همچنین از تحلیل مضمون برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. یافته های این پژوهش در قالب ابعاد اصلی، مؤلفه ها و زیرمؤلفه های مدیریت رسانه های اجتماعی سامان یافتند. ابعاد اصلی مشتمل بر ماهیت، کنشگران، راهبردهای مواجهه، روش های بازاریابی و رویکردهای تنظیم گری رسانه های اجتماعی به انضمام مؤلفه های کنش فعال در عرصه جهاد تبیین نیز استخراج گردید. همچنین الزامات پنجگانه استقرار این الگو نیز شناسایی گردید. بر اساس یافته های این پژوهش رسانه های اجتماعی را می بایست بر اساس فهم ماهیت ویژه این رسانه ها و مبتنی بر درگیرسازی تمام کنشگران اصلی آن سامان بخشید. برای مدیریت این رسانه ها باید از یک طرف اصول تنظیم گری رسانه ها را بازآرایی و به روزرسانی نمود تا امکان راهبری، هدایت و کنترل فضا به دست آید و از طرف دیگر باید تحت رویکردهای مشارکتی فرآیندهای تولید و توزیع محتوای سالم را از طریق جریان سازی رسانه ای، شبکه سازی اجتماعی و تعامل سازنده نهادها، نخبگان و مردم رونق بخشید.