امیررضا دریادل

حدیث مزید از اصطلاحات علم درایه و به حدیثی اطلاق می شود که نسبت به حدیث هم مضمون خود زیادتی در متن یا سند داشته باشد. برخی بر آنند که زیادی در متن باید معنای جدیدی را ایجاد کند تا بر آن، حدیث مزید اطلاق شود. ولی برخی دیگر صرف وجود زیاده در متن را به طور مطلق کافی می دانند. نسبت به زیادی در سند هم برخی وجود یک یا چند راوی بیشتر و برخی دیگر فقط وجود یک راوی بیشتر را در سند شرط اطلاق مزید می دانند.نگارنده گان این مسأله را به روش توصیفی -تحلیلی مبتنی بر مطالعه کتابخانه ای بررسی نموده و به این نتیجه دست یافته اند که مانعی برای اطلاق حدیث مزید بر هرکدام از انواع فوق وجود ندارد.یافته دیگر این استکه اگر چه در کتابهای درایه، اصول و قواعد مختلفی برای مزید ذکر شده؛ اما فقیهان به اینها کمتر پایبند بوده و در عمل به مبانی اصولی، حدیثی و رجالی خود مراجعه کرده اند؛ مانند احتمال اشتباه راوی یا کاتب در بیان یا نوشتن زیاده، عدم اختلاف جوهری یک روایت با سایر روایات، بررسی وثاقت همه راویان موجود در سلسله سند، تقدیم اصل «عدم زیاده» بر اصل «عدم نقیصه»، اضبط بودن راوی.