راضیه صادقپور

خواندن یکی از مهمترین مهارت های تحصیلی به شمار می آید. بسیاری از پژوهشگران، هدف نهایی خواندن را درک مطلب در نظر گرفته اند و براین باورند که عوامل هیجانی تأثیر زیادی برآن دارد. لازم است میزان پیش بینی پذیری درک مطلب براساس متغیرهای انگیزش خواندن و نگرش نسبت به خواندن بررسی و تحلیل شود. این پژوهش با هدف پیش بینی درک مطلب براساس انگیزش خواندن و نگرش خواندن در بین دانش آموزان شهر یزد، انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر و پسر پایه ششم شهر یزد در سال تحصیلی 02-1401 که بر اساس آمار آموزش وپرورش 11374 نفر اعلام شده است، می باشد. در این پژوهش برای تعیین نمونه، از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای استفاده شد. حجم نمونه براساس جدول کرجسی و مورگان، برابر با 375 دانش آموز به دست آمد که به تفکیک جنسیت عبارت از 193 دختر و 182 پسر  بود. دانش آموزان به سؤالات درک مطلب پرلز (2011)، انگیزش خواندن (ویگفیلد و گاتری، 1997) و پرسش نامه نگرش خواندن (مک کنا و کیر، 1999) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از روش رگرسیون چندگانه استفاده شد.  نتایج نشان داد که خواندن کارآمد، انگیزش درونی خواندن و نگرش تحصیلی خواندن درک مطلب را به طور معنی داری پیش بینی می کنند (05/0>p). درحالی که انگیزش بیرونی خواندن، انگیزش اجتماعی خواندن و خواندن تفریحی نمی توانند درک مطلب خوانده را به طور معنی داری پیش بینی کنند (05/0<p).

هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی پرسش نامه انگیزه نوشتن (SWAS) در بین دانش آموزان ایرانی است. روش این پژوهش، توصیفی و از نوع هنجاریابی و رویکرد آن کاربردی است. جامعه پژوهش نیز تمام دانش آموزان متوسطه دوره اول شهر یزد در سال تحصیلی 99-1398می باشد. نمونه پژوهش شامل 460 دانش آموز دوره اول متوسطه (258 دختر و 202 پسر) بودند که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه انگیزه نوشتن(SWAS) رایت و همکاران (2019)  بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از میانگین، انحراف معیار و روش های متعارف آزمون سازی (تعیین روایی، تحلیل عاملی و پایایی) استفاده شد.  یافته های این پژوهش نشان می دهد که پرسش نامه انگیزه نوشتن  دارای 5 مؤلفه و نمره کل است و 30 گویه را در بر می گیرد و ازلحاظ روان سنجی از روایی، پایایی و شاخص های برازندگی خوبی برخوردار است. ساختار عاملی تأییدی نیز، مدل پنج عاملی پیشنهادی پرسش نامه یاد شده را تأیید کرد. به عبارت دیگر، پرسش نامه انگیزه نوشتن از روایی لازم برای سنجش انگیزه نوشتن نوجوانان محصل در دوره اول متوسطه برخودار است. به علاوه، ضریب آلفای کرونباخ برای خرده مقیاس های این آزمون، 650/0 تا 863/0 است که بیانگر پایایی خوب آن است، لذا  به نظر می رسد که پرسش نامه مذکور، به دلیل استحکام ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی مناسب، قابلیت استفاده توسط سایر پژوهشگران برای بررسی تدریس را دارا بوده و استفاده از آن پیشنهاد می شود.