مژگان توکلی

هویت یکی از مهمترین مؤلفه های شخصیتی انسان به شمار می رود و قرارگاهی است که در آن «خود» و «من» در برابر «دیگری» جای می گیرد. بدین ترتیب هویت امری سیال است و همین سیال بودن در عین حال که سبب پویایی آن می شود، آن را در معرض خطر نیز قرار می دهد؛ خطری که می تواند سبب بحران هویت شود. عراق از جمله کشورهایی است که از پیشینه تمدنی، فرهنگی و تاریخی ویژه ای برخوردار است ولی بحران هویت از نگرانی های امروز این ملت شده است. عامل اصلی آن وابسته به شرایط سیاسی و اجتماعی چند دهه عراق می باشد. رمان «عازف الغیوم» نوشته «علی بدر» از جمله رمان هایی است که بحران هویتی شخصیت مهاجر از جمله «نبیل» را در تقابل با دو نظام فرهنگی شرق و غرب مطرح می سازد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مولفه هایی همچون تناقضهای درونی مهاجر، زیستن با خود مجازی به جای خود حقیقی، تغییر هویت زبانی و نگرش ملی و فرهنگی به خوبی در این رمان تجلی پیدا کرده است. شخصیت اصلی رمان به علت مشکلات اجتماعی از آنجا گسسته و با مهاجرت به سرزمین غربت با فضایی رو به رو شده که همواره وجودش را به چالش کشیده است تا جایی که با خویش بیگانه شده و ارتباط خود را با تمدن بین النهرین به فراموشی سپرده و تلاش نموده آرزوهای خود را در سرزمین غرب جست و جو کنند. نتیجه ی این اتفاق بریدن از خاطرات ملی و بیگانگی نسبت به فرهنگ خویش می باشد.