نرگس محمدیان

استفاده از حبس به عنوان یک ضمانت اجرای مهم در برخورد با بزهکاری در سیاست کیفری کشورهای مختلف با موفقیت چندانی همراه نبوده و همین امر سبب گرایش مراجع تقنینی و قضایی به استفاده از جایگزین های آن شده است. چرایی و چگونگیِ تحدید حبس نسبت به زنان از مسائلی است که ذهن اندیشمندان و سیاست گذاران را در سطوح ملی و بین الملل به خود معطوف داشته است. تحقیقات حکایت از ضرورت مضاعف به کارگیری جایگزین های حبس برای این دسته از محکومان دارد زیرا شخصیت و رفتار ایشان غالباً خطر چندانی برای دیگران ندارد که حبس آنها را مدلل سازد. افزون بر آن که کیفر حبس نه تنها به بروز و شیوع بیماری های روانی و افزایش خودآزاری میان آنها در محیط های زندانی می انجامد که اصولاً ساختاری مردانه داشته و در عمل نمی توانند چندان به بازپروری ایشان کمک کنند، بلکه حبس موجب تشدید خطر بزهکاری در ایشان و حتی فرزندان آن ها، چه در محیط زندان و چه خارج از آن خواهد شد. از این رو، در نوشتار حاضر که به روش توصیفی تحلیلی انجام یافته است، مشخص می شود ظرفیت و تجربه نظام های کیفری چه در کشور ما و چه در غرب نشان داده که جایگزین هایی مانند ضمانت اجراهای خودتنظیمی، خدمات عام المنفعه و کیفرهای مالی، چنانچه به طور دقیق و مناسب به کار گرفته شوند، می توانند ضمن پیشگیری از تکرار جرم، از ایراد آسیب بیشتر به این قشر مهم جامعه جلوگیری نمایند. نگاهی که با رویکرد کمینه اسلام در رویارویی با مجازات حبس  نیز کاملاً سازگار است.