فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳۶۱ تا ۳۸۰ مورد از کل ۱٬۵۴۰ مورد.
منبع:
پژوهشنامه موعود سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱
89-110
حوزههای تخصصی:
آشنایی هرچه بیش تر با تلاش ها و اهداف محققان غربی فعال در حوزه مهدویت، از عمده ضرورت های عصر حاضر در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی می باشد. یکی از لوازم تحقق این هدف، بررسی تحولات شیعه پژوهی به طور خاص تحقیقات مربوط به حوزه مهدویت در ادوار چهارگانه شیعه شناسی، با تمرکز بر تحول این مطالعات، در عطف تاریخی 1979 میلادی می باشد. در این پژوهش، با جست و جوی گسترده در آثار مستشرقان به منظور یافتن مطالعات مهدوی، تحلیل آرا و تطبیق دیدگاه ها با وقایع، سعی در ارتقا کیفیت اطلاعات به دست آمده، تلاش شده است. محصول این تحقیق، آشنایی با بخش هایی از حجم گسترده پژوهش های مهدوی مستشرقان غربی و بررسی برخی از مهم ترین آرای این افراد می باشد. با توجه به تقویت مطالعات مهدوی در دوران بعد از انقلاب اسلامی ایران، به خصوص پس از وقایع 11 سپتامبر و با عنایت به جایگاه ویژه و پرچم داری برخی گروه های ضد اسلامی، همچون صهیونیسم در این مطالعات، ورود گسترده و سازمان یافته نهادهای حوزوی و دانشگاهی به حوزه مهدی پژوهان غربی ضروری می نماید.
نقش محبت امام زمان (عج) در رسیدن به کمال
منبع:
موعودپژوهی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲
23 - 35
حوزههای تخصصی:
این مقاله، در راستای بررسی نقش محبت امام زمان (عج) در رسیدن به کمال نوشته شده و هدف آن، بررسی نقش امام زمان (عج) در رسیدن به کمال است. این موضوع از نظر زمانی مربوط به دوران ائمه (عج) به بعد بوده است. دامنه این موضوع با علمهای کلام و اخلاق مرتبط است. ابزار گردآوری و جمعآوری مطالب این تحقیق به صورت کتابخانهای و به صورت توصیفی-تحلیلی است. در این مقاله، نتیجه گرفته شد که انسان برای اینکه به کمال معنوی برسد، به واسطههایی مانند ائمه اطهار (ع) و محبت ایشان نیاز دارد که مصداق بارز آن در عصر حاضر، امام زمان (عج) است. این محبت نیز باید هم به صورت قلبی، هم زبانی و هم عملی باشد.
تحقق اهداف انبیا در حکومت مهدوی با تاکید بر روایات فریقین
منبع:
مطالعات مهدوی سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۶
97-114
حوزههای تخصصی:
پروردگار متعال با ارسال رسولان و بعثت پیامبران، اهداف بلندی را برای سعادت و کمال انسان ها ترسیم کرده که این اهداف و آرمان ها در آیات و روایات بیان شده اند. از آن جا که ائمه معصوم وارثان انبیای الاهی و جانشینان پیامبر خاتم6 هستند؛ همان اهداف و رسالت را بر دوش داشته و دنبال کرده اند؛ لکن تمامی این آرمان ها و اهداف در زمان ظهور حضرت مهدی4 و در سایه حکومت پر برکتش تحقق خواهد یافت. در این پژوهه به بررسی برخی از این اهداف مهم، مانند تشکیل حکومت الاهی، عدالت گستری، امنیت فراگیر، رفاه اقتصادی، ارتقای اخلاقی و فضایل نیکو پرداخته و سعی شده است با روایایت فریقین در باب مهدویت تطبیق داده شود. شایان ذکر است این نوشتار با بهره گیری از متون و نصوص دینی، استنادات نقلی و به روش توصیفی – تحلیلی به بررسی مسئله پرداخته و هدف آن، این است که ظرفیت سنجی نظام اسلامی را با حکومت مهدوی ترسیم کند و نیز با نگرشی مهندسی رو به آینده به سوی نظام مبارک مهدوی، این نظام را مورد توجه همگان قرار دهد.
نقش انتظار و اندیشه مهدویت در اخلاق شهروندی(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
مشرق موعود سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۵۲
165 - 195
حوزههای تخصصی:
با توجه به پدیده پرشتاب جهانیشدن مفهوم «شهروند جهانی» با عبور از محدودیتها و مرزهای سرزمینی و بهرهگیری از هنجارها و ارزشهای مشترک انسانی، ایجاد جهانشهری اخلاقی را نشانه رفته است. این معنا با جامعه مطلوب مورد نظر اسلام شباهت بسیاری دارد. خاصه آنکه قرآن مجید سرنوشت نهایی بشریت را حاکمیت اهل ایمان و تقوا میداند و وراثت مستضعفین بر زمین را بشارت میدهد. بنابراین منتظرانِ مصلح کل را که با کلیدواژه «جامعه مهدوی» انگارهسازی شده است میتوان شهروندانی دانست که تابعیت آنان نه به مرزهای جغرافیایی، بلکه به قلمرو ایمانی آنان مربوط میشود. بر این اساس انتظار فرج را به مثابه یک شهر، و منتظران را چونان شهروندانی منظور میکنیم که وظیفه اصلی آنان تمهید مقدمات و تأمین شرایط لازم برای ظهور منجی عالم بشریت است. این جستار با استفاده از روش توصیفی _ تحلیلی و با رویکرد کتابخانهای اصلیترین مؤلفههای اخلاق شهروندی را بر مبنای فرهنگ انتظار و اندیشه مهدویت واکاوی و تبیین میکند. از این پژوهش چنین برمیآید که علیرغم آنکه شهروندی با مفاهیمی چون مدرنیته و سکولاریسم ملازمت دارد، لکن مؤلفههای اخلاق شهروندی در فرهنگ انتظار معنایی ژرفتر و گسترهای وسیعتر مییابد.
اثبات صلح آمیز بودن قیام امام مهدی (عج) براساس روایات فتوحات (بررسی سه نظریه با روش تجمیع قرائن و جامع نگری فقهی)(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
مشرق موعود سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۵۲
69 - 102
حوزههای تخصصی:
در تحلیل قیام امام مهدی4 سه نظریه مطرح است؛ برخی اندیشمندان، قیام امام عصر4 را همراه با جنگ و خونریزی فراوان میدانند؛ گروهی نیز قیام حضرت را بدون هیچگونه خونریزی ترسیم کردهاند؛ نظریه سوم قیام صلحآمیز با حداقل خونریزی را صحیح میداند؛ این مقاله درصدد اثبات نظریه سوم است که قیام امام زمان4 را، جهانی، صلحآمیز و با کمترین خونریزی میداند. این مسئله را با روشهای گوناگونی میتوان بررسی کرد. در این تحقیق با روش بررسی و تحلیل روایات فتوحات امام مهدی4، مسئله اثبات خواهد شد. در این روش پس از تأسیس اصل، قرائن صلحآمیزبودن قیام مهدوی در روایات فتوحات، بررسی شده و دو نظریه مخالف، نقد میشود. از بررسی روایات فتوحات قرائن متعددی بر صلحآمیز بودن قیام امام مهدی4 یافت شد. این قرائن عبارتند از: تصریح به صلحآمیزبودن، اقبال عمومی، ایمانآوردن اکثر مردم، همراهی شهرها و اقوام، فتح برخی شهرها بدون کشتار، تسلیم برخی دیگر از شهرها بدون گزارش کشتار، محدود بودن جنگ یا کشتار به مناطق و افراد اندک، زمان کوتاه درگیریها و کشتار از ناحیه دشمن.
نفی عوامل دینی زمینه سازی سکولاریسم از اندیشه مهدویت
منبع:
موعودپژوهی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲
47 - 67
حوزههای تخصصی:
اندیشه مهدویت و نظریه سکولاریسم با عقبه تاریخی،از دیرباز در عرصه فکری و ایدئولوژی بشر مطرح بوده<span lang="TR" dir="LTR">اند.این دو مقوله شاخصه<span lang="TR" dir="LTR">هایی دارند که به واسطه آنها از یکدیگر متمایز میشوند. یکی از این تمایزات، زمینهسازی دینی آنهاست که با این نگرش، خاستگاهی آسمانی و رویکردی الهی داشته و دیگری خاستگاه زمینی دارد. یکی ورود دین را در عرصه اجتماعی بشر جایز میشمارد، دیگری ممنوعیت آن را اعلان میدارد. با این تمایزات این سؤال مطرح میشود که اندیشه مهدویت و نظریه سکولاریسم از نظر خواستگاه و ماهیت، چه تفاوتهایی با یکدیگر دارند. دوم اینکه این دو از نظر زمینهسازی دینی چه تمایزاتی دارند. این نوشتار با عنوان نفی عواملدینی زمینهسازی سکولاریسم از اندیشه مهدویت و با استفاده از منابع مهدوی و کلامی، ضمن بیان مفهومشناسی و مقایسه اندیشه مهدویت و تئوری سکولاریسم، به عوامل دینی مانند آیات عهدین محرف، فقدان قوانین اجتماعی و حکومیت و تأکید بر تفکیک دین از حکومت و وجود باورهای عقلگریز و پدیدآورنده سکولاریسم اشاره دارد و با ارائه دلیل و برهان، همه آن موارد، زمینهسازی دینی سکولاریسم را از ساحت مهدویت نفی کرده و اثبات میکند که هیچ یک از آن عوامل با اندیشه مهدویت سازگاری ندارند.
نقش انتظار در تحقق کنش های اجتماعی
منبع:
مطالعات مهدوی سال دهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۵
99-122
حوزههای تخصصی:
فرهنگ «انتظار» بر کنش های اجتماعی دارای تأثیر فراوانی است. از موارد کنش های اجتماعی می توان «خودسازی» و «دگر سازی» را که به امنیت اجتماعی جامعه کمک می کنند، نام برد. منتظر راستین در عین حال وظیفه دارد که علاوه بر اصلاح خویش، در اصلاح دیگران بکوشد؛ زیرا برنامه عظیم و سنگینی که انتظارش را می کشد، برنامه ای فردی نیست، بلکه باید تمام عناصر تحوّل در آن شرکت کنند. فرهنگ انتظار باعث خودسازی و دگرسازی می شود؛ چرا که انتظار می آموزد فرد در برابر افراد جامعه چه رفتاری داشته باشد. از مواردی که در امنیت جامعه استفاده می شود و باعث روحیه ظلم ستیزی و مقاومت در برابر جبهه های باطل می گردد، خود باوری و خود اتکایی است. جامعه اگر خودباور و به داشته های خود متکی باشد، به تقلید از فرهنگ های غلط بیگانگان نیازی ندارد. فرهنگ انتظار بر فرد، فرد افراد جامعه تأثیر گذار است و منتظر با عمل و رفتارهای پسندیده، همیشه خود را در منظر حجت الاهی می بیند و از هرآنچه او را از منتظَر دور می کند پرهیز می کند. از فواید دیگر انتظار مصرف درست و دوری از اسراف است. امر به معروف و نهی از منکر می باشد. این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی ساماندهی شده است.
«انتظار مطلوب»، رهاورد تعامل عقل و احساس؛ نقدی بر رویکرد احساسی در مسئله مهدویت(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
ر مشرق موعود سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۵۰
171 - 200
حوزههای تخصصی:
مسئله مهدویت که در انتظار متجلی شده بهعنوان یکی از آموزههای اصیل اسلامی در معرض آسیبهایی از جمله آسیبهای معرفتی، فرهنگی و اجتماعی است. یکی از این آسیبها غلبه یکی از دو عنصر عقل و احساس _ بهویژه احساسات _ در این زمینه است؛ رویکرد احساسی در مسئله مهدویت و انتظار، منجر به بیتوجهی به عمق این آموزه اصیل و تحریف حقیقت انتظار خواهد شد. رویکرد احساسی محض، مسئله انتظار را خلاصه در یک نوع ظاهر گرایی و گرفتار آمدن در دام خرافات، رویاپردازی و مسئولیتگریزی میسازد و فرد و جامعه را از دریافت پایم اصیل مهدویت که توام با اخلاق، معرفت اصیل و یک نوع عملگرایی دینمدارانه است دور میسازد. در این مقاله با بررسی نقش تعاملی عقل و احساس در فهم، توصیف، تحلیل، تبلیغ و در نهایت پایبندی عملی به این آموزه برخی از آسیبهای موجود در این زمینه را مورد توجه قرار خواهیم داد. این آسیبها در نوع دیدگاهها در تفسیر منابع و آموزههای معرفتی از مسئله مهدویت، در مسئولیتشناسی افراد در جامعه منتظر و نوع عملکرد آنها را نشان میدهد. غلبه احساسات و عدم توجه به رویکرد تعاملی عقل و احساس زمینه بسیاری از تحریفات، کجفهمیها و اقدامات نامناسب در جامعه دینی است که در هفت محورد در این مقاله ارائه شده است.
سبک شناسی مدیریت پیشوایان معصوم (ع) بر بحران جعل و تحریف در روایات مهدویت(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
مشرق موعود سال سیزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۹
237 - 256
حوزههای تخصصی:
یکی از مسائل برجسته مهدویت، تلاش برای اعتبارسنجی روایات مربوط به این باورداشت سترگ و نشاندادن یک نظام فراگیر و پذیرفته در این زمینه است. اینکه آیا روایت در دست از معصوم؟ع؟ صادر شده یا به دروغ به او نسبت داده شده است. این مهم نیز جز با مراجعه به فرمایش و رفتار معصوم؟ع؟ شدنی نیست. نوشتار پیش رو با روشی توصیفی _ تحلیلی تلاش میکند تا سبک مدیریت معصومین؟عهم؟ بر بحران جعل و تحریف در روایات مهدویت را واکاوی کند. این جستار در پاسخگویی به این پرسش که سبک مدیریت معصومین؟عهم؟ بر بحران جعل در روایات مهدویت چگونه بوده، تأکید دارد که این سبک، از سنخ «مدیریت بحران» بوده است؛ بدین معنا که پیشوایان معصوم؟ع؟ در رویارویی با این بحران در پی گرفتنِ تصمیماتی بودند که به کاهش روند جعل و تحریف و به کنترل و دفع آنان بینجامد. در این راستا با دو گونه «مدیریت دفعی در مرحله پیشینی» و «مدیریت رفعی در مرحله پسینی» روبهروییم. در ادامه ساز و کارهای معصومین؟عهم؟ در هر دوره بررسی میشود. بررسیهای این نگاشته زمینهای است برای پاسخ به این پرسش که امروزه از چه الگویی در رویارویی با جعل و تحریف باید بهره جست؟
بررسی و تحلیل عبارت «یَمْلَأُ اللهُ به الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً» در توصیف جهان پیشا ظهور
منبع:
مطالعات مهدوی سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۶
75-95
حوزههای تخصصی:
در روایات متعددی از پیامبر و ائمه: عبارت «یَمْلَأُ اللهُ به الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً»؛ در وصف جهان قبل از ظهور امام زمان4 وارد شده است که اگر عبارت مذکور مورد دقت و بررسی قرار نگیرد، می تواند دست مایه بسیاری از سوء برداشت ها و انحرافات شود. این نوشتار، با رویکرد حدیث پژوهانه و روش توصیفی-تحلیلی به بررسی این عبارت می پردازد. بررسی ها نشان می دهند که ظهور بر «امتلای ظلم» متوقف نیست و مهم تر از علایم، ظهور، شرایطی دارد که «اقبال عمومی» از جمله آن ها است. این اقبال عمومی به دوصورت می تواند اتفاق بیفتد: یا این که بشر با اقبال معرفتی و کسب آمادگی، طالب منجی و فرج رخ می دهد؛ و یا این که بخاطر سخت شدن شرایطش، اقبال اضطراری پیدا کند و درنتیجه به منجی طلبی کشیده شود. بنابراین، این عبارت فقط نوعی خبر از آینده است که بشر راه دوم را خواهد پیمود و لذا دچار ظلم می شود.
معیارهای شناخت امام مهدی (عج) در هنگامه ظهور(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
مشرق موعود سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۵۲
5 - 30
حوزههای تخصصی:
به دلیل جایگاه بیبدیل شخصیت امام مهدی7 از یک سو و وجود مدعیان دروغینی که در طول تاریخ هوس بر تن کردن ردای مهدویت داشتهاند از سوی دیگر بازشناسی امام مهدی7 از میان مدعیان دروغ زن مسئلهای درخور توجه و مهم خواهد بود و از همین رو پیشوایان معصوم برای شناخت آن حضرت در عصر ظهور معیارهای متعددی را برشمردهاند در روایات ابتدا بر این نکته تأکید شده است که امر آن حضرت از سپیده صبح آشکارتر است و در وجود عزیز آن حضرت ذرهای ابهام وجود نخواهد داشت از این رو جایی برای نگرانی نخواهد بود در کنار تاکید یاد شده برای شناخت امام مهدی7 معیارهای متعددی ذکر شده است برخی از این معیارها سلبی و برخی ایجابیاند و از میان معیارهای ایجابی پارهای به گونهای هستند که در همان هنگامه ظهور کارایی دارند و میتوانند راهی برای شناخت امام باشند مانند نشانههای ظهور، علم، معجزه و تولد از پیامبر گرامی اسلام6 و پارهای دیگر نیازمند گذر زمان هستند مانند نزول حضرت عیسی7 رجعت و تشکیل حکومت عدل جهانی. با وجود معیارهای یاد شده شخصیت امام مهدی7 به سهولت شناخته خواهد شد و مؤمنان در این مهم با مشکلی مواجه نخواهند گردید.
نقد کتاب «بیان الائمه للوقائع الغریبه و الاسرار العجیبه» با تاکید بر علائم الظهور
منبع:
مطالعات مهدوی سال دهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۵
47-69
حوزههای تخصصی:
«حدیث»، به عنوان میراث ارزشمند، پس از آموزه های قران کریم مهم ترین منبع معارف اعتقادی، اخلاقی و احکام شرعی به شمار می رود. یکی از مواردی که به حدیث اعتبار و ارزش می دهد، منبع حدیث است که همواره مورد اهتمام حدیث پژوهان بوده است . «بیان الائمه للوقائع الغریبه و الاسرار العجیبه» که در دوران معاصر توسط شیخ مهدی زین العابدین نگاشته شده است، به عنوان یک منبع احادیث مهدوی به شمار می رود. این کتاب که مورد استناد برخی از جریان های انحرافی قرار گرفته، با رویکردی خاص به نقل روایاتی پرداخته و از جمله آن ها روایات علائم ظهور است. نوشتار پیش رو با روش توصیفی، تحلیلی ضمن معرفی مولف، به علائم الظهور کتاب مذکور، پرداخته است. نتایج حکایت از آن دارد که مولف علاوه بر عدم انضباط ساختاری، از مصادری گمنام و بعضا موهوم استفاده کرده است. تکرار فراوان برخی از روایات، خصوصا روایاتی که به مساله ظهور اشاره دارند و نقل از منابع اهل سنت،وجود احادیث تازه یافت،عدم دقت در تفسیر روایات،نقل مضامین تکراری، از جمله اشکالات این کتاب است.
مهدویت، کلان آرمان انقلاب اسلامی و الزامات فرهنگی آن در اندیشه امام خامنه ای
حوزههای تخصصی:
وقوع انقلاب اسلامی در ایران، از اهمیت ممتازی برخوردار است؛ اما سؤال این است که «کلان آرمان» این انقلاب چه بوده و برای حفظ و استمرار انقلاب اسلامی در جهت تحقق اهداف عالی، چه الزاماتی را باید رعایت کرد؟ این پژوهش، با محور قرار دادن اندیشه های رهبر انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله خامنه ای، با روش توصیفی-تحلیلی به این نتیجه رسیده است که اولاً، مهدویت و ظهور امام زمان عج آرمان غایی انقلاب اسلامی ایران است و ثانیاً، برای زمینه سازی این آرمان مقدس و دست یابی به آن باید به الزاماتی فرهنگی، از قبیل توجه مستمر به آرمان مهدویت، جهاد فرهنگی برای زمینه سازی ظهور، انتظارمحوری در سبک زندگی، عدالت گستری در همه سطوح و تربیت انسان های صالح منتظر، ملتزم بود.
شناسایی و ارائه الگوی توانمندسازی نیروی انسانی در پرتو باور به مهدویت(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
مشرق موعود سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۵۱
87 - 106
حوزههای تخصصی:
موفقیت و پویایی در راستای نیل به اهداف جامعه، مستلزم تغییر در فعالیتها، چگونگی اداره جامعه و به ویژه تأمل بر روند توانمندسازی نیروی انسانی است. پژوهش کیفی حاضر، با هدف تبیین و شناسایی الگوی توانمندسازی نیروی انسانی در پرتو باور به مهدویت انجام گرفت. این پژوهش از لحاظ ماهیت، مبتنی بر شیوه تحلیلی _ استنتاجی است و از لحاظ هدف، کاربردی و توسعهای محسوب میشود و از لحاظ راهبرد پژوهش نیز یک پژوهش اکتشافی بوده و در نهایت، از لحاظ روش کیفی بهکار رفته، مبتنی بر نظریه دادهبنیاد است. مشارکتکنندگان در این پژوهش، استادان دانشگاهها و حوزههای علمیه، پژوهشگران حوزه مهدویت و مدیران منابع انسانی بوده، نمونهگیری بهصورت هدفمند بوده، و روش انتخاب افراد نمونه، گلوله برفی است. با استناد به قاعده اشباع نظری، اندازه نهایی مشارکتکنندگان پژوهش، 11 نفر خبره در حوزه پژوهش تعیینشده است. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبههای نیمهساختاریافته بود. در نهایت، جهت تحلیل اطلاعات بهمنزله محور اصلی نظریهپردازی مبتنی بر دادهها، از روش تحلیل محتواى مقولهای استفاده شد. نتایج این پژوهش، مشتمل بر سه بُعد و 13 مؤلفه محوری بود. براساس تحلیل دادههای پژوهش، از بُعد ساختاری عواملی چون تأکید بر هدفمداری و تحولگرایی و برنامهریزی هدفمند آموزشی، از بُعد رفتاری صداقت و امانتداری، مسئولیتپذیری و تأثیرگذاری و از بُعد زمینهای تأکید بر ارتقای فرهنگ مهدویت، زهد و پارسایی، بندگی خالصانه و بصیرت، بیشتر مورد تأکید بودهاند.
بررسی و نقد گمانه های سید محمد بن فلاح و احمد اسماعیل بصری، در پیدایی قائم و مهدی اول قبل از ظهور
حوزههای تخصصی:
اندیشه سترگ مهدویت در طول تاریخ همواره مورد هجمه های جریان های انحرافی و دروغین قرار گرفته است.برخی از آنان با طرح آموزه هایی مانند «مهدی اول» « مهدی قبل از ظهور» «تعدد مهدیین» بستری را جهت جایگزینی خود به جای مهدی موعود ایجاد کرده اند تا حدی که کارکردهای عصر ظهور و امام مهدی4 را به نام خود مصادره کرده اند. سید محمد بن فلاح موسس فرقه مشعشعیان و احمد اسماعیل بصری موسس گروهک یمانی از جمله مدعیانی هستند که با طرح تعدد مهدیین و معرفی خود به عنوان اولین مهدی در صدد مصادره آموزهای مهدویت به نفع خود بوده اند. نوشتار پیش رو که به روش توصیفی –تحلیلی انتقادی سامان یافته است ضمن تبیین دیدگاه این دو فرقه و پیشینه شناسی آن ، استنادات این دو فرقه را مورد واکاوی قرار داده است. فهم اشتباه از واژه مهدی، استفاده از روایت های جعلی و متون غیر معتبر مانند الهدایه الکبری و الفتن ابن حماد، استفاده از تاویل های بدون دلیل از مهمترین ادله واهی آنان است.
نقد نگاه موعودگرایانه بهائیت در مفهوم ابن الانسان براساس متون ادیان(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
مشرق موعود سال سیزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۹
199 - 218
حوزههای تخصصی:
کنیه «ابن الانسان» از اصطلاحات کتاب مقدس است که یهودیان آن را بر مسیح موعود آخرالزمان تطبیق میکنند؛ مسیحیان نیز حضرت عیسی؟ع؟ را ابن الانسان موعود کتاب مقدس و منجی آخرالزمان معرفی میکنند. برخی شیعیان نیز با تطبیق کارکردهای «ابن الانسان» با مهدی موجود موعود؟عج؟ این شخصیت را همان منجی اسلام میدانند. در این میان بهائیان که از انشعابات انحرافی تشیع است، با تطبیقهای گوناگون، در پی دستیابی به اهداف خودشان هستند. این نوشتار بر پایه روش پژوهش توصیفی _ تحلیلی تطبیقهای شخصیت «ابن الانسان» را از دیدگاه یهودیت و مسیحیت و اسلام و گروه منحرف بهائیت بیان میکند؛ سپس به تحلیل آنها میپردازد. در پایان این شخصیت را همان حضرت عیسی؟ع؟ میشناسند که همراه امام مهدی موعود؟عج؟ خواهد آمد و به آن حضرت اقتدا خواهد کرد و سرانجام بر پایه تحریف و تناقضات در تطبیقات بهائیان، آنان را نادرست شمرده و نقد میکند.
بازپژوهی ارتباط انتظار فرج با اصل قرآنی حرمت یأس از روح الله(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
مشرق موعود سال سیزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۹
257 - 278
حوزههای تخصصی:
یکی از چالشهای مهمّ فراروی گفتمان مهدویت، مسئله «یأس و ناامیدی» از ظهور و قیام منجی موعود، به جهت طولانی شدن غیبت است. این چالش زمانی جدّیتر میشود که در برخی روایات، فرا رسیدن زمان ظهور منجی موعود با تحقق یأس و ناامیدیِ مردم پیوند خورده است. این روایات در ظاهر با روایت علوی «انتظروا الفرج و لا تیأسوا من رَوح الله فإنّ أحبّ الأعمال إلی الله انتظار الفرج» که مبیّن پیوند مبنایی آموزه انتظار فرج با اصل قرآنیِ «حرمت یأس از رَوح الله» است، منافات دارد. پرسش اصلی این است که این روایات را چگونه باید تبیین نمود که با اصل مذکور منافات نداشته باشند؟ پاسخ این پرسش در گرو تبیین ارتباط مبنایی و معنایی انتظار فرج با اصل قرآنی حرمت یأس از روح الله است. توجه به تأکید تعالیم دینی بر مطلوبیت امید به رحمت الهی که موجب حرکت، پویایی و مجاهده در راه حق است و نیز، نهی از یأس و ناامیدی که سکون، رخوت و مسئولیتگریزی را به دنبال دارد، در کنار روایات پرشماری که به ترسیم سیمای حقیقی منتظران ظهور منجی موعود پرداخته و انتظار فرج را ملازم با حرکت، تلاش و مجاهده در راه حاکمیت حق و عدالت میداند، ارتباط مذکور را مبیّن میسازد. بر این اساس، روایاتی که ظهور منجی موعود را مقارن با تحقق یأس و ناامیدی میدانند هرگز به معنای جواز یأس و ناامیدی نبوده بلکه میتوان این روایات را بدین معنا دانست که ظهور منجی موعود زمانی خواهد بود که مردم از همه حکومتها و سیاستها برای اجرای کامل عدالت در جهان، ناامید شوند و به اندازهای از رشد معرفتی و فکری برسند که درک کنند تنها حکومت منجی موعود است که میتواند تأمینکننده عدالت حقیقی باشد.
بررسی گزارشات چالشبرانگیز کتاب سلیم بن قیس هلالی پیرامون حضرت مهدی (عج)(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
مشرق موعود سال سیزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۹
369 - 386
حوزههای تخصصی:
کتاب سلیم بن قیس هلالی از قدیمیترین کتب برجا مانده از صدر اسلام است. این کتاب عمدتاً به بیان حوادث پس از رحلت رسول خدا؟ص؟ و ظلمهای وارده بر خاندان رسالت پرداخته است. علیرغم اهمیت مسئله مهدویت و نیز گزارشات ضدّ و نقیضی که در این کتاب در رابطه با این موضوع وجود دارد، اما این مسئله از جمله مواردی است که تاکنون مورد توجه پژوهشگران نبوده است. مصداقیابی «مهدی موعود4» در کتاب سلیم با چالشی جدّی مواجه است، زیرا تناقضات چندی در روایات مهدوی کتاب سلیم وجود دارد. در این نوشتار نشان داده شد که در کتاب سلیم، تنها بنیامیه چهرهای منفی دارند و هیچیک از امامان ضلالتی که در این کتاب معرفی شدهاند، از بنیالعباس نیستند! بنابر روایات این کتاب، مهدی موعود4 حکومت را از بنیامیه خواهد گرفت و آنرا به صاحبان اصلیش بازخواهد گرداند. در مجموع به نظر میرسد نویسنده این کتاب _ یا بخشهایی از آن_ به احتمال زیاد، در دوره پایانی حکومت بنیامیه زندگی میکرده و در نتیجه امامان جور را فقط در میان آنان _ و سه خلیفه نخستین_ جستجو نموده و انتظار برچیده شدن این حکومت توسط امام زمان؟عج؟ را داشته است. اشکالات متعددی بر کتاب سلیم وارد است که مانع از قبول همه مطالب کتاب بهطور مطلق است و حتی انتساب همه گزارشات موجود در کتاب به سلیم بن قیس و یا ابان بن ابی عیاش با اشکال مواجه خواهد بود.
سیره دینی عصر امام مهدی (عج)
منبع:
موعودپژوهی سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱
67 - 85
حوزههای تخصصی:
بشریت در انتظار یک منجی جهانی است. حضرت مهدی (عج) آخرین وارث پیامبر (ص) و خلیفه خدا در زمین است. چون مأموریت اصلی حضرت، تحقق کامل دین پیامبر (ص) است در این مقاله با استفاده از منابع مهدویت و کلامی، ویژگیهای دینی حکومت امام زمان (عج) مانند احیای دوباره اسلام، برداشتن تقیه، اصلاح انحرافات، بازگشت به قرآن وحاکمیت فراگیر دین اسلام بررسی میشود. چون امام زمان (عج) برای برافراشتن پرچم اسلام و حاکمیت قرآن در تمام جهان ظهور خواهد کرد، روش حکومتی ایشان، بر اساس قرآن و سیره پیامبر (ص) و امامان (ع) خواهد بود. امام مهدی (عج) با حاکمکردن توحید و فرهنگ اسلامی بر جامعه جهانی و از بین بردن زمینههای ظلم و فساد و فقر، توفیقی بزرگ و بیمانند در ساختن جامعه بشری یافته، همه علل و عوامل ناسازگاریها و تضادهای اجتماعی را از بین برده و با عرضه اسلام راستین، راه هرگونه اختلاف و تفرقه را خواهد بست.
نگاهی تطبیقی بر آموزه مهدویت در مصداق پژوهی آیه ۴۱ سوره حج
منبع:
موعودپژوهی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲
37 - 46
حوزههای تخصصی:
در اندیشه ناب و اصیل اسلامی، یکی از باورها، ایمان به ظهور منجی است. اثبات مصداق اصلی منجیکه طبق عقیده عموم مسلمانان اعم از شیعه و اهل سنت، سراسر روى زمین را پر از عدل و داد مىکند، بعد از آنکه ظلم و جور همه جا را گرفته باشد، دلایل متفاوتی دارد. نخستین نکتهای که پس از این نظریات و آراء برای کارهای علمی راهگشاست، معارف عمیقی است که درباره ادله انسان کامل مطرح شده است. یکی از این ادله، آیه ۴۱ سوره حج است. درباره مصداق آیه 41 سوره حج در تفاسیر، نظرات مختلفی وجود دارد. نوشتار حاضر با شیوه عقلی و نقلی و با گردآوری دادهها، از راه جمعآوری کتابخانهای، درصدد تبیین مصداق اصلی آیه شریف مذکور با نگاهی تطبیقی است. بعد از گردآوری اطلاعات، آنها را با روش توصیفی-تحلیلی نوشته است. آنچه از سیر در روایات پیرامون این آیه و نظرات مفسران شیعه و سنی و احتمالاتی که مطرح است، به دست میآید، این مطلب روشن میشود که با وجود برخی روایات که ظهور بدوی در تطبیق آیه بر حضرت حجت (ع) را دارد، نمیتوان ایشان را مصداق منحصر به فرد آیه دانست؛ زیرا تمامی روایات، از باب جری و تطبیق است. بنابراین، مفهوم وسیع آیه، همه افراد با ایمان و مجاهد را در برمیگیرد، اما بارزترین و کاملترین مصداق آن در عصر حاضر، حضرت مهدی (عج) است.