پوشش اتکایی

کشور ما از نظر تنوع و تعدد حوادث طبیعی و شدت خسارت های ناشی از حوادث طبیعی در رده کشورهای پرحادثه قرار دارد و هر ساله، حوادث متنوع و متعددی- به ویژه زلزله و سیل- مناطق مختلف را با خسارت های گسترده روبرو میکند. آمار و اطلاعات نشان میدهد که بر اثر وقوع زلزله در کشور، طی یک قرن اخیر، در مجموع بیش از 198.674 نفر کشته، 103.025 نفر مجروح و تقریباً 435.500 نفر بیخانمان شده اند. این آمار، نشان دهنده حجم عظیم خسارت های مالی و جانی حوادث طبیعی در کشور است؛ که بار مالی بسیار زیادی را بر کشور و دولت تحمیل میکند. تجربه کشورهای دیگر نشان میدهد، که مردم، دولت، شرکت های بیمه و سازمان های حمایتی به طور مشترک در جبران خسارت حوادث طبیعی سهیم هستند. نکته قابل توجه این است، که کشور ما در استفاده مطلوب از سازوکار مناسب بیمه ای برای جبران خسارت های سیل و زلزله (که یکی از راه حل های رایج در جهان است) غفلت جدی کرده است. در این گزارش، ضمن بررسی اجمالی سوابق خسارت های وارده بر کشور (ناشی از حوادث طبیعی)، تجربه کشورهای منتخب در مدیریت ریسک حوادث طبیعی و استفاده از سازوکار بیمه ای، بررسی شده است تا برای کشور، الگوی مناسب پیشنهاد شود.

بیمه اتکایی، ابزار اصلی مدیریت خطر و سرمایه در دسترس بیمه گران است.  هدف این تحقیق، بررسی وضعیت موجود، آسیب شناسی و تجزیه و تحلیل نقاط قوت و ضعف عملکرد بیمه اتکایی زندگی در ایران است. برای دستیابی به این هدف، با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختار یافته، به شناسایی عوامل موثر بر عدم احساس نیاز به خرید پوشش اتکایی زندگی شرکت های بیمه در ایران پرداخته شد و سپس با استفاده از مدل آنتروپی شانون، وزن دهی آن ها صورت گرفت. علاوه بر این، بر اساس یافته های تحقیق، ماتریس SWOT پوشش اتکایی بیمه های زندگی ترسیم شد. نتایج نشان داد که به ترتیب، ناکارآمد بودن سیستم ها، پایین بودن ضریب خسارت، پیچیدگی محاسبات، محدودیت های ایجادی قوانین و مقررات و ماهیت بلندمدت بیمه های زندگی از مهمترین عوامل موثر بر عدم احساس نیاز به خرید پوشش اتکایی زندگی است. پیشنهاد می شود شرکت های بیمه و بیمه مرکزی ایران در راستای اصلاح سیستم های نرم افزاری مورد نیاز برای انجام محاسبات نظام مند بیمه گران اتکایی، اقدامات لازم را انجام دهند تا امکان ارائه پوشش بیمه گران به راحتی فراهم شود. همچنین برگزاری دوره های پیوسته آموزشی جهت آشنایی مدیران اتکایی با پیچیدگی ها و مشخصات فنی این محصولات و به روز رسانی دانش ایشان پیشنهاد می شود. علاوه بر این، به دلیل ماهیت بلندمدت و سهم بالای بیمه های زندگی اندوخته دار از سبد بیمه های زندگی در شرکت های بیمه، خرید بیمه اتکایی یکی از روش های کنترل خطر پیشنهاد می شود.