مطالب مرتبط با کلیدواژه

روایات


۳۴۱.

اعتبار سنجی روایات متعارض «کشی» در وصف صفوان بن یحیی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه قرآن و حدیث دوره ۱۷ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۳۵ ۲۴۷-۲۲۵

کلیدواژه‌ها: صفوان بن یحیی رجال کشی روایات تعارض مدح قدح

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴ تعداد دانلود : ۴۷
یکی از شخصیت های مهم تاریخ تشیع که از راویان حدیث و اصحاب امام کاظم (ع)، امام رضا(ع) و امام جواد(ع) به شمار می آید، ابومحمد صفوان بن یحیی بیاع سابری کوفی است. اگرچه وی از محدثان، فقها و متکلمان معروف زمان خود و همچنین از اصحاب اجماع می باشد، در عین حال در ارتباط با شخصیت رجالی او در رجال کشی روایات متعارضی (5 روایت در مدح و 1 روایت در قدح) نقل شده که با توجه به جایگاه ویژه صفوان در نقل و نشر تعالیم اهل بیت(ع) و تبیین فرق انحرافی، ارزیابی این گونه روایات ضرورت می یابد. از این رو، این مقاله با بکارگیری روش کتابخانه ای و تحلیل و بررسی اسناد و داده ها، به سنجش این گونه روایات پرداخته و به این نتیجه دست یافته است که روایت قدح به دلیل ضعف راویان و عدم اعتبار سند، همچنین تناقض متن آن با سایر روایات کشی، مرجعیت فقهی، وکالت، عدالت و اجماع بر وثاقت صفوان ناسازگار است. حتی اگر سند و متن آن مورد تأیید باشد، بازهم امکان جمع میان این دو دسته روایات وجود داشته و روایت قدح حمل بر تقیه و موقت بودن حکم می شود.
۳۴۲.

تفسیر به رأی از مفهومی ساده تا انگاره ای فراگیر: نقد و بررسی دیدگاه مشهور

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه نقد آراء تفسیری سال ۵ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 135 - 160

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم تفسیر به رأی انگاره تحلیل تاریخی روایات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸ تعداد دانلود : ۳۵
تفسیر به رأی به عنوان یک إنگاره مشهور هم چون هر پدیده تاریخی، در گذر زمان تحولاتی را تجربه نموده است. مطالعه نظام مند این پدیده تاریخی نیازمند تحلیل گزارش های نخستین در این حوزه است. بدین منظور پژوهش حاضر با إتخاذ رویکردی تاریخی اندیشگانی، «إنگاره حرمت تفسیر به رأی» را مورد بررسی قرار داده و با تحلیل تاریخی گزارش های روایی و تفسیری در پی پاسخ به این سؤال است که آیا آنگونه که مشهور است روایات نهی کننده از تفسیر به رأی، حقیقتاً منعکس کننده دیدگاه نبوی (ص) در این زمینه هستند؟ و اینکه، این إنگاره از چه زمانی به إنگاره ای فراگیر تبدیل شد؟ نتیجه به دست آمده نشان می دهد که دست کم بر پایه گزارش های موجود، نه تنها نمی توان موضع پیامبر (ص) نسبت به تفسیر به رأی را کشف نمود؛ حتی در سده نخست هجری وجود إنگاره ای به نام «تفسیر به رأی» و حرمت آن قابل إثبات نیست. حتی آن دسته از گزارش های شیعی که تلاش می کند حرمت تفسیر به رأی را حدیث قدسی جلوه دهد، نهایتاً در بازه زمانی سال های پایانی قرن دوم هجری قابل زمان بندی هستند. نخستین تحریرها از «قول به غیر علم» درباره قرآن و ممنوعیت آن سخن می گویند، دیری نمی پاید که برخی از محدّثان و مفسران، از گزاره فوق به مفهوم «تفسیر به رأی» عدول نموده و زمینه ساز پدید آمدن إنگاره ای شدند که بعدها از شهرت و فراگیری خاصی برخوردار شد.
۳۴۳.

تبیین مؤلفه های اقتصاد مقاومتی با رویکرد تحلیلی قرآنی- روائی از نگاه حضرت آیت الله خامنه ای دامت برکاته

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی قرآن سال اول بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ ۲۸۶-۲۵۷

کلیدواژه‌ها: آیات روایات بیانات رهبر انقلاب در اقتصاد مقاومتی اقتصاد اقتصاد مقاومتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹ تعداد دانلود : ۸۰
در نظام آفرینش، دیدگاه توحیدی و در برنامه ابلاغی از طرف انبیاء و رسولان الهی، مقام «خلیفه اللهی» برای انسان - برخوردار از بیشترین نیازها و استعدادها و امیال متضاد- هدف گزاری شده است و انسان باید از میدان مبارزه حق و باطل با دفع و رفع موانع بدان مقصد نائل آید. در این عرصه، فعالیت های اقتصادی جهت تأمین نیازهای طبیعی زندگی، یکی از پر چالش ترین آنهاست. نظام سلطه شیطانی در تقابل با جبهه حق، همیشه تاریخ در اقداماتی مثل تحریم اقتصادی و غیره علیه نظام های توحیدی شوریده اند و اینک علیه انقلاب اسلامی ملت ایران. در سیره موحدان و از جمله پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، «اقتصاد مقاومتی» به معنای اقتصاد درون زا و متّکی بر نیرو و تولید داخلی، کاهش حداکثری اتّکا به بیرون و واردات بی رویه و اجتناب از اسراف و تبذیر و وابستگی ها را شاهدیم. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی به تبیین اهم مؤلفه های اقتصاد مقاومتی در بیانات رهبر معظم انقلاب با استناد به آیات و روایات پرداخته که نتایج ذیل حاصل آن است: کار و تلاش با منزلتی در حدّ جهاد در راه خدا، مدیریت جهادی همراه تخصص و تعهد، اصلاح الگوی مصرف و دور از اسراف و تبذیر، اقتصاد دانش بنیان، عدالت محور، مقاوم در مقابل تهدید ها، حامی تولید داخلی و در ستیز با مفاسدی مانند اختلاس و ارتشاء از مؤلفه ها و راه کارهای بسترساز و مناسب برای عملیاتی نمودن اقتصاد مقاومتی اند.
۳۴۴.

نقد و تحلیل روایات صحیحین در خصوص حذف آیه رجم از قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی دوره ۱۶ بهار ۱۴۰۴ شماره ۶۱ 166-183

کلیدواژه‌ها: تحریف قرآن تحریف به نقصان آیه رجم روایات صحیح بخاری و مسلم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴ تعداد دانلود : ۲۰
ادعای تحریف قرآن از طرف برخی افراد یکی از موضوعات مهم و حساس در طول تاریخ اسلام بوده که پذیرش این عقیده ضمن ایجاد تشکیک در آموزه های اعتقادی، می تواند موجب چالش در شکل گیری فرهنگ، اخلاق و و قوانین جامعه اسلامی باشد. در جهت رفع این انگاره از ساحت قرآن باید روایاتی بررسی شود که به حذف یا زیادت آیه یا سوره ای اشاره شده و باعث این ادعای سست گردیده است. از جمله این روایات، روایت «عمر بن خطاب» است که مشعر به حذف آیه ی موهوم رجم از قرآن کریم است که به شکل های مختلفی از جمله «الشَّیْخُ وَ الشَّیْخَهُ إِذَا زَنَیَا فَارْجُمُوهُمَا الْبَتَّهَ» روایت شده است. این پژوهش ضمن احصای طرق مختلف روایت، به روش توصیفی_ تحلیلی، به بررسی اشکالات متنی، محتوایی و سندی آن پرداخته است. بررسی نگاشته پیش رو حکایت از آن دارد که در حیطه متنی، آیه موهوم در روایت مذکور از جهات مختلف لفظی و دستوری با ادبیات عرب و اسلوب بیانی حاکم بر قرآن سازگار نبوده، و نیز از بعد محتوایی نمونه ای مانند این آیه و یا مصداقی در حکم آن نیست و به گمان بعضی این احتمال می رود که متن مورد بحث در اصل سنتی باشد که در زمان پیامبر اکرم(ص) وضع شده باشد. همچنین بررسی های سندی نشان می دهد که با توجه به مرفوع بودن اسناد، تمام طرق این روایت در زمره روایات ضعیف جای می گیرد. و نتیجه اشکالات وارده، روایت را از حیث اعتبار ساقط می باشد.
۳۴۵.

اعتبارسنجی محتوایی روایات امن بودن شهر قم

نویسنده:
منبع: مطالعات اعتبارسنجی حدیث سال ۲ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۳) 179 - 200

کلیدواژه‌ها: امنیت در قم شهر قم بلا و فتنه بیماری کرونا روایات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۲۱
در روایتی از امام صادق علیه السلام شهر قم در امان از بلایا دانسته شده و به شیعیان توصیه شده است که به گاه فتنه ها به این شهر پناه ببرند، این در حالی است که در حوادث گوناگون، شاهد آن بوده ایم که این شهر از گزند آسیب در امان نمانده است، آسیب هایی از قبیل سیل، زلزله، بیماری های فراگیر و ... به این جهت شبهه ای در اذهان خطور می کند که این دو را چگونه می توان با یکدیگر جمع کرد؟ در این مقاله که به روش تحلیلی – توصیفی و با جستجو در نرم افزارهای روایی به ویژه نرم افزار جامع الاحادیث نور گرد آمده است به دنبال پاسخ به شبهه فوق بوده این احتمال که روایات مربوط به امنیت در قم مجعول و ساختگی باشد، رد و به بررسی محتوائی آنها پرداخته شد و به این نتیجه رسیدیم که دسته ای از این روایات زمانمند بوده به همین جهت شبهه شامل آنها نمی-شود، و روایات غیر زمانمند نیز دارای سه قسم هستند، برخی مربوط به امنیت از ستم پیشگان و برخی مربوط به عذاب و بلای آسمانی و برخی مربوط به القائات شیطانی هستند؛ که هر یک از این سه مد نظر باشد هیچ تنافی ای با وجود برخی مشکلات از قبیل سیل، بیماری و ... ندارد. و روایت صحیحی که به صورت کلی هر نوع بلا و مشکل و گرفتاری را از این شهر بدور بداند وجود ندارد.
۳۴۶.

تبیین قرآنی- روایی خاستگاه دولت مهدوی در رویکردهای معاصر دانش سیاسی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال ۱۹ بهار ۱۴۰۴ شماره ۷۵ 196 - 218

کلیدواژه‌ها: دولت مهدویت خاستگاه دولت دولت مهدوی قرآن روایات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۲۴
خاستگاه دولت، یکی از مباحث مهم علم سیاست است و رویکردهای مختلف درباره علت به وجود آمدن دولت و زمان پیدایی آن، وجود دارد. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی درصدد پاسخ دادن به این سؤال است که؛ خاستگاه دولت مهدوی با تمرکز بر رویکردهای موجود علوم سیاسی و با توجه به آموزه های مهدویت در قرآن کریم و روایات معصومین؟عهم؟ چگونه تبیین می شود؟ مهم ترین یافته پژوهش حاضر، آن است که دولت مهدوی براساس نظریه های موجود، خاستگاه الهی دارد، خاستگاه الهی دولت مهدوی، به همراه هم افزایی رضایت مردمی، آن را از حکومت های مدرن، متمایز می کند. خاستگاه دولت مهدوی از حیث زمان ظهور به فلسفه نظری تاریخ و تکامل تاریخ مرتبط است. نگاه تکاملی به تاریخ و طبیعت، در فرآیند مدرنیته غربی، رویکرد سکولار و دنیوی گرفت، اما براساس آموزه های مهدویت، در بین رویکردهای مختلف درباره تکامل تاریخ؛ با وجود پلیدی و بی عدالتی، هرگز نسل بشر به انقراض نرفته و حاکمیت زمین، به حکومت عدل می رسد. باور به پایان خوش تاریخ، یکی از اصول قطعی مهدویت شیعی است. تبیین خاستگاه دولت مهدوی به عنوان؛ مدینه فاضله اسلامی برای جوامع و دولت های اسلامی، از حیث تئوریک؛ در کاوش جوانب سیاسی مهدویت؛ و از حیث عملی؛ در پویش و رفتار سیاسی مسلمانان، نقش اساسی دارد.
۳۴۷.

«دلالت های مستقل قرآنی» در روایات اهل بیت (علیهم السلام) ( چیستی، جایگاه روایی، گونه شناسی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۳۰ بهار ۱۴۰۴ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۵) 170 - 206

کلیدواژه‌ها: دلالت های مستقل سیاق گونه شناسی قرآن روایات اهل بیت (ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۲۱
ازجمله مسائل مغفول در پژوهش های حدیثی، نگاه کارکرد شناسانه به روایات تفسیری و استنادات قرآنی اهل بیت (علیهم السّلام) است. غلبه نگاه معنا شناسانه در کنار خدشه به اعتبار این گونه روایات زمینه ساز مهجور ماندن بسیاری از روایات و عدم بهره مندی از آن ها شده است. ازجمله روایاتی که می توانند نقش بسزایی در فرایند تفسیر قرآن کریم ایفا می کند؛ روایاتِ حاوی مدالیل مستقل از سیاق مجموعی آیات قرآن کریم (روایات مستفاد) است که در این راستا جستار حاضر با نگاهی کارکرد شناسانه و باهدف دستیابی به ویژگی های این گونه روایات و گونه شناسی آن ها به روش توصیفی-تحلیلی سامان یافته است و بدین نتیجه دست یافته است که روایات مذکور دارای ویژگی هایی چون؛ «گسترش مدالیل آیات قرآنی»؛ «تعلیمی بودن»؛ «کثرت استفاضه ای»، «استنطاقی بودن» هموار کننده امکان نگاه کارکرد شناسانه به تراث روایی شیعه است و از سویی تأثیر الهام بخش این گونه روایات برای نگارنده بزرگ تفسیر المیزان، در معرفی یک قاعده تفسیری نقلی مهم و معتبر تحت عنوان «اعتبار و حجیت دلالی هر جمله ی تامه الإفاده یا مستقلّه قرآنی» امکان استخراج اصول و قواعد تفسیری از روایات را گوشزد می کند
۳۴۸.

غلوآمیز بودن روایات تفاسیر عیاشی و قمی از ادعا تا واقعیت در نقد مقاله «واکاوی و نقد روایات غلوآمیز درباره امامان»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۳۰ تابستان ۱۴۰۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۶) 113 - 134

کلیدواژه‌ها: روایات غلوآمیز عیاشی قمی امامت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵ تعداد دانلود : ۲۸
دو تفسیر عیاشی و قمی از جمله تفاسیر متقدم است که شامل مضامین مختلف از جمله مسایلی مربوط به امامت است. زمان رویارویی با احادیث امامتی پیراستگی روایات از مسائل مربوط به غلو اهمیت بسزایی دارد. از این جهت بررسی روایاتی که در این دو تفسیر وارد شده و احتمال برداشت غلوآمیز از آنها می رود نقش مهمی در فهمیدن آموزه های صحیح امامتی را ایفا می کند. از جهت دیگر عدم تشخیص درست باعث از بین بردن بخشی از این میراث حدیثی است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با ابزار کتابخانه ای به نقد و بررسی بخشی از مقاله ی« واکاوی و نقد روایات غلوآمیز درباره ی امامان در دو تفسیر عیاشی و قمی» پرداخته است. در نهایت مشخص گردید که با ترجمه ی دقیق، اطلاع از روایات هم مضمون، تاویل درست، استفاده از نظرات عالمان حدیث، بررسی تقطیعات، بررسی و رفع تعارضات میتوان برخی آموزه های امامتی که در دیدگاه ابتدایی برداشت غلوآمیز از آنها می شود از این روایات پیراسته شود.
۳۴۹.

نقد سند روایات در تفسیر اطیب البیان

نویسنده:
منبع: آموزه های حدیثی سال ۲ پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ 45 - 66

کلیدواژه‌ها: تفسیر اطیب البیان روایات نقد سندی مراحل نقد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱ تعداد دانلود : ۱۰
حدیث به عنوان پر کاربردترین منبع استنباط معارف و علوم اسلامی از دیرباز مورد توجه اندیشمندان و محققان مختلف اسلامی بوده و گاه تنها با اکتفا به نقل و گاه توام با نقد در خلال آثار تفسیری، فقهی، کلامی و اخلاقی ایشان خودنمایی می کند. پژوهش حاضر، به روش توصیفی – تحلیلی و با بهره گیری از ابزار کتابخانه ای به واکاوی چرایی و چگونگی نقد سند روایات در تفسیر اطیب البیان می پردازد. یافته های مقاله دلالت دارد که آیت الله طیب در تفسیر اطیب البیان در قیاس با بهره گیری وافر از متون روایی در تفسیر و تبیین آیات الهی، با اعتمادی که به کتب و جوامع روایی شیعی داشته، کمتر به نقل اسناد آن ها پرداخته و بیشتر روایات را بدون اشاره به سلسله سند ذکر کرده است. از آن جا که همت اصلی مفسر در تفسیر اطیب البیان بنا به اقتضائات عصری، تبیین معارف و مسائل اعتقادی و دفاع از ارزش های اصیل مذهب خود در مقابل هجوم گسترده مکاتب مادی و تحریفات ادیان و مذاهب گوناگون بوده، عمده واکاوی های او نیز در نقل ونقد سند روایات، به حوزه احادیث اعتقادی وکلامی مرتبط است. در تحلیل احکام شرعی اختلافی بین شیعه و سنی، مفسر برای به کرسی نشاندن نظر خود به روایات بدون ذکر اسناد آنها استناد می کند. در روایات اخلاقی نیز بنا بر قاعده «تسامح در ادله سنن» اهتمام چندانی به نقل و نقد سند ندارد.
۳۵۰.

واکاوی ادعای نبوت زرتشت در آیینه قرآن و حدیث

نویسنده:
منبع: آموزه های حدیثی سال ۳ بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۵ 33 - 52

کلیدواژه‌ها: زرتشت مجوس نبوت قرآن روایات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۱۶
 از منظر قرآن و روایات، الهی بودن دین مجوس قطعی است و رفتار ائمه اطهار‰و مسلمین از صدر اسلام با پیروان دین مجوس مانند برخورد با اهل کتاب بوده است؛ امّا در روایات، جناب زرتشت پیامبر صاحب شریعت دین مجوس نیست و وی به عنوان مدعی نبوت معرفی شده است. دو روایت اصلی و مهم در باب جناب زرتشت، مناظره حضرت رضا† با هربذ اکبر و مناظره امام صادق† با شخصی زندیق است که در روایت اوّل امام با کلمه زعم و گمان به نبوت جناب زرتشت اشاره دارد و زعم گمانی است که  احتمال کذب در آن قوی تر است و در قرآن زعم به معنای کذب به کار رفته است و ظهور در عدم حقیقت دارد. در روایت دوّم هم جناب زرتشت مدعی نبوت معرفی می شود و ادعا، طلب چیزی برای خود است و این طلب اعم از صدق و کذب است. مهم ترین نکته در رد نبوت زرتشت این است که روایات در مورد نبوت او ساکت هستند حال آن که ائمه در مناظراتشان هر کجا نامی از انبیاء الهی‰ برده شده است به نبوت ایشان تصریح کرده اند. روش پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای و تحلیل محتوا می باشد.
۳۵۱.

رهیافتی نو بر تقیه ای بودن متعلق روایات صعب مستصعب

نویسنده:
منبع: آموزه های حدیثی سال ۶ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۱ 103 - 131

کلیدواژه‌ها: روایات صعب مستصعب تقیه متعلق روایات صعب مستصعب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۱۰
برخی روایات از وجود احادیثی سخن می گویند که تحمل آن برای شنونده بسیار سخت و دشوار است. این احادیث با عنوان روایات «صعب مستصعب» شناخته می شوند. رابطه این روایات به جهت ماهیت تقیه ای و رعایت ظرفیت مردم یا از ترس کفر آنان، از دسترس عموم مردم و در مواردی حتی از شیعیان نیز پوشیده می شود. متعلق روایات صعب مستصعب «حدیث»، «علم»، «امر»، «اسرار»، «میثاق» اهل بیت(ع) و منزلت امام معصوم(ع) قرار گرفته است. نویسنده در این پژوهش با دقت در این روایات و بررسی مفهوم و متعلق آن به این نتیجه رسیده است که احادیث صعب مستصعب از جهت فهم مخاطب به سه دسته کلی، احادیث مختص اهل بیت‰، احادیث مختص اصحاب ائمه‰ و احادیث مختص شیعیان تقسیم می شود که بر اساس آن اهل بیت‰ از بیان برخی از اسرار و مفاهیم به غیر اهلش تقیه نموده و پرهیز می کردند. بنابراین متعلق روایات صعب مستصعب از جهت صدور تقیه ای برخوردارند. این جستار با بررسی متون روایی به روش توصیفی و تحلیلی، به بیان مصادیق روایات صعب مستصعب و تبیین جهت تقیه ای آن می پردازد.
۳۵۲.

بررسی فقه الحدیثی و دیدگاه مفسران درباره روایت «حُبُّ عَلِیِّ بن ابی طالب حَسَنَهٌّ ...»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تفسیر تطبیقی دوره ۷ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 9 - 35

کلیدواژه‌ها: قرآن روایات مفسران محبت فقه الحدیث روایت حُبُّ عَلِیِّ بن ابی طالب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰ تعداد دانلود : ۷
روایات بسیاری بر محبت اهل بیت علیهم السلام تأکید نموده و آثارش را بیان کرده اند. نگاه سطحی به مفهوم برخی از این روایات، موجب اباحه گری می شود. روایت «حُبُّ عَلِیِّ بن ابی طالب حَسَنَهٌّ لا تَضُرُّ مَعَها سَیِّئَهٌ...»، نمونه ای از این روایات است که موجب طرح دیدگاه های متفاوتی شده که در متن حاضر بررسی می شود. این نوشتار به روش کتابخانه ای و با رویکرد توصیفی- تحلیلی، در پی عرضه مفهوم درست روایت است. یافته پژوهش عبارت است از این که با استناد به برخی آیات قرآن و با مراجعه به تفاسیر و حدیث معتبرِ امالیشیخ مفید و صحیحه امالی شیخ طوسی، حبّ واقعی ملازم اطاعت بوده و از مفاهیم درست روایت آن است که سیئه در آن، به معنای گناهان کوچک است و حبّ علی (ع) سبب آمرزش صغایر می شود. تحلیل درست دیگر آن است که دوستی با علی (ع)، حسنه ای است که هیچ گناهی اثر آن را حبط و بی اثر نمی کند؛ زیرا ایمان کامل، با حُبّ اهل بیت علیهم السلام محقق می شود.