وثاقت

در قرون اولیه اسلامی، مشکلاتی در ثبت و نگارش احادیث به وجود آمد و راویانی ضعیف، مجهول و کذّاب با اهدافی متفاوت، اقدام به نقل احادیث جعلی کردند و گاه راویان کم حافظه، روایات را به صورت صحیح نقل نمی کردند. ازاین رو در قرون بعدی، علم رجال توسط علمای اسلام تأسیس شد تا عهده دار بررسی حالات راویان در راستای صیانت از احادیث باشد. نوشته حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد روایی، در مقام شناسایی و معرفی یکی از راویان حدیث به نام سماعه بن مهران حضرمی است و در پی پاسخگویی به این سؤال است که وی در بین علمای علم رجال، از چه جایگاهی برخوردار است؟ هدف از این پژوهش، بررسی اعتبار احادیث منقول از سماعه می باشد. نتیجه مقاله نشان می دهد که سماعه، از محضر امام باقر†، امام صادق † و امام کاظم† تلمّذ نموده و فردی امامی، ثقه و مورد اعتماد بوده است. ازاین رو، احادیث وی قابل اعتماد می باشد.

رجالیان در باره وثاقت یا عدم وثاقت برخی راویان اتفاق نظر و درباره برخی دیگر اختلاف نظر دارند. روشن شدن وضعیت راویان مورد اختلاف، نیاز به بررسی قرائن و مطالعه دیدگاههای فقیهان و رجالیان دارد. یکی از راویانی که رجالیان و فقیهان در باره او اختلاف نظر دارند و نام او در سند دسته قابل توجهی از روایات آمده، یحیی ازرق است.در این مقاله که با استفاده از منابع کتابخانه ای و به شیوه توصیفی تحلیلی سامان یافته است، وثاقت یا مجهول بودن یحیی ازرق مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های این پژوهش نشان از آن دارد که وی ثقه است و این شخص همان یحیی بن عبدالرحمن است که رجالیان در باره وثاقت وی اتفاق نظر دارند.