مکتب مقاومت

هدف این مقاله تبیین منظومه از ویژگی های (اعتقادی - رفتاری) سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی به عنوان حکمران اسلامی می باشد. در این راستا تلاش گردیده با مداقه در وصیت نامه شهید سلیمانی و بیانات رهبر معظم انقلاب و سلسله ای از خاطرات و مشاهدات سایرین از شهید و تشبث به منابع دینی، با استفاده از روش کیفی تحلیل شبکه مضامین به این سؤال، پاسخ داده شود که با تلقی شهید سلیمانی به عنوان نمونه برجسته ای از تربیت یافتگان مکتب انقلاب اسلامی، حکمران اسلامی از حیث اعتقادی و رفتاری می باید واجد چه ویژگی هایی باشد. در این پژوهش، ویژگی های اعتقادی - رفتاری حکمرانی شهید سلیمانی به عنوان مضمون فراگیر، در مجموع 13 مضمون سازمان دهنده و  48 مضمون پایه را در بر می گیرد و یافته ها دلالت بر این دارد که اساساً حکمران اسلامی بر خلاف مدل غربی لزوماً می باید علاوه بر رعایت مؤلفه های مدیریتی متخلق به شاخصه های اعتقادی و رفتاری متعالی منطبق بر موازین اخلاقی و شرعی اسلام نیز باشد.

در منطق قرآن کریم، یکی از مهم ترین راهبرد مؤمنان در مواجهه با دشمنان، مقاومت است که از شیوه ای خاص برخوردار بوده و اندیشمندان اسلامی می توانند با تجزیه و تحلیل منظومه فکریِ منسجم آن، آحاد مردم را به آن جذب کنند. اگر چه بحث مقاومت از ریشه تاریخی طولانی ای در گفتمان و تجربه جهان اسلام برخوردار است اما در حوزه مطالعاتی و راهبردی نمی توان آثار مدون و مشخص چندانی را در این زمینه سراغ گرفت. در این میان، تحلیل بُعد نظامی این مکتب نیز مغفول واقع شده و هنوز به صورت دقیق و جامع، این ساحت مورد تحلیل واقع نشده است. مساله این پژوهش احصاء و تحلیل ابعاد نظامی مکتب مقاومت در قرآن کریم است. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش مطالعه اسنادی و رویکرد آن توصیفی و تحلیلی است. روش تحلیل داده در این پژوهش تحلیل مضمون است که با استفاده از نرم افزار Maxqda انجام شده است. براساس کدگذاری انجام شده 145 مفهوم و 13 مقوله برای بعد نظامی مکتب مقاومت در قرآن کریم شناسایی و احصاء گردید. با توجه به تحلیل مضمون اطلاعات جمع آوری شده می توان 5 بعد «اهداف»، «مبانی»، «راهبردها»، «موانع» و «نتایج» را به عنوان «ابعاد نظامی مکتب مقاومت در قرآن کریم» شناسایی کرد.