تعاملات آموزشی

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه تعاملات آموزشی، کیفیت تجارب یادگیری وادراک از مؤلفه های برنامه درسی با رضایت تحصیلی دانشجویان صورت گرفت. جامعه پژوهش دانشجویان دانشکده روان شناسی وعلوم تربیتی دانشگاه الزهراء بودند. با استفاده از نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم جامعه، تعداد 268 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه های تعاملات آموزشی تحصیل (سواری، 1394)، ادراک دانشجویان از مؤلفه های برنامه درسی طاطاری (1394)، کیفیت تجارب یادگیری نعامی (1388) و رضایت از تحصیل حسین و بمانی (2012) بود که روایی وپایایی آن ها مورد تأیید قرار گرفت. داده های گردآوری شده با بهره گیری از نرم افزار SPSS v22 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان داد که بین مؤلفه های تعامل دانشجو – دانشجو، تعامل دانشجو – استاد وتعامل دانشجو – محتوا از متغیر تعاملات آموزشی ومؤلفه های منابع، محتوا، انعطاف پذیری وکیفیت رابطه استاد- دانشجو از متغیر کیفیت تجارب یادگیری وهمچنین مؤلفه روش، محتوا وارزشیابی از متغیر ادراک از مؤلفه های برنامه درسی با متغیر رضایت تحصیلی دانشجویان ارتباط مثبت معنا دار وجود دارد. مؤلفه های روش وارزشیابی از متغیر ادراک از مؤلفه های برنامه درسی در پیش بینی رضایت تحصیلی دانشجویان به ترتیب برابر با 440/0 و 433/0 است. همچنین، مؤلفه های انعطاف پذیری وکیفیت رابطه استاد- دانشجو از متغیر کیفیت تجارب یادگیری به مقدار 254/0 و417/0 ومؤلفه های تعامل دانشجو – دانشجو وتعامل دانشجو – استاد به مقدار 219/0 و304/0 قابلیت پیش بینی رضایت تحصیلی دانشجویان را دارند. نظر به یافته های پژوهش پیشنهاد می شود به نحوه ارتباط اساتید با دانشجویان به مثابه یکی از ملاک های ارتقاء اساتید توجه ویژه شود ودست اندرکاران نظام آموزش عالی نیز به تدوین برنامه های درسی متناسب با شرایط دنیای حاضر اهتمام ورزند.

ارتباط اعضای هیات علمی و دانشجویان با کتابداران از عرصه های مهم در تعاملات دانشگاهی است که در افزایش ظرفیت علمی دانشگاه تاثیر دارد. هدف پژوهش تبیین الگوی تعاملات آموزشی اعضای هیات علمی و دانشجویان با کتابداران و تأثیر آن بر تولیدات علمی بود. روش پژوهش کیفی که با رویکرد داده بنیاد انجام گرفت. ابزار جمع آوری داده ها، سوالات باز بود و به منظور گردآوری اطلاعات از نمونه گیری نظری باروش هدفمند استفاده شد، که 20 نفر از اعضای هیات علمی و کتابداران مشارکت داشتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از فرایند کدگذاری مبتنی بر طرح نظامند داده بنیاد کوربین و اشتراس(2008) انجام شد. بر اساس این طرح داده های گردآوری و از طریق کدگذاری باز، محوری، گزینشی مقوله ها، زیرمقوله ها احصا شدند. پس از مطابقت این کدها و حذف کدهای تکراری، کدهای مشترک تعیین و مقولات با پیشینه و مبانی نظری تطابق و مفاهیم مشترک بازنگری شدند. بعد از انجام عملیات کدگذاری باز، در مرحله کدگذاری محوری، مفاهیم(کدها) مشابه از نظر معنایی تعیین و طبقه بندی شدند. و مدل طراحی شد. یافته ها نشان داد از مجموع 139 کد باز شناسایی شده 43کد محوری و 15کد انتخابی شناسایی شدند که در قالب مدل پارادیمی شامل تعاملات و ارتباطات، تعامل تجربیات دانشی و دانش و اطلاعات ضروری بعنوان مقوله ی محوری و شرایط علی(آموزش مهارت ها و سواد اطلاعاتی، تعامل و تجربیات دانشی)، عوامل زمینه ای(نارسایی در اشاعه دانش، نارسایی فرهنگی – اجتماعی و نارسایی اقتصادی)، شرایط مداخله گر(ملاحظات خاص سازمانی و مضرات افشای اطلاعات پژوهشی)، راهبردها(ارتباطات دانشگاهی، فرهنگ سازی و استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات) و پیامدها(افزایش تولیدات علمی، مدیریت هزینه و کار تیمی) قرار گرفت.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین تأثیر تعاملات آموزشی- پژوهشی استاد- دانشجو با کتابداران بر تولیدات علمی در دانشگاه مازندران با استفاده از الگویابی معادلات ساختاری است. روش : این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری نیز اعضای هیأت علمی، دانشجویان دکتری و کتابداران دانشگاه مازندران به تعداد 1434 نفر بودند که از طریق فرمول کوکران، 485 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای سنجش متغیرها و تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزارهای SPSS26 ,SMARTPLS استفاده شد. نتایج: تأثیر تعاملات آموزشی و پژوهشی استاد- دانشجو با کتابداران بر تولیدات علمی معنادار است. هم تعاملات آموزشی استاد- دانشجو با کتابداران (323/0=β) و هم تعاملات پژوهشی آنان به صورت مستقیم (472/0=β) بر تولیدات علمی اثرگذار است. نتایج حاصل از معادلات ساختاری بیانگر برازش مناسب مدل پیشنهادی است. نتیجه گیری: تعاملات آموزشی و پژوهشی استاد- دانشجو با کتابداران به عنوان ثابت ترین عامل در توانمند کردن دانشگاه، بر تولیدات علمی در دانشگاه مازندران، باعث افزایش تولیدات علمی می شود. لذا، با توجه به نقش کتابداران عصر حاضر (مرجع، مشاور و مربی)، می توان با برگزاری همایش ها، نشست ها و کارگاه های آموزشی، این تعاملات را برجسته تر نمود. همچنین می توان تصویری روشن از تجربیات اساتید، دانشجویان و کتابداران دانشگاه ارائه داد که در تصمیم گیری های کلان دانشگاه برای پیشبرد و توسعه پژوهش راهگشا باشد.