ارزیابی علمی

هدف: وجود منابع علمی در وب معیاری به دست می دهد که می توان از آن به منظور ارزیابی علمی بهره برد. هدف اصلی مقاله بررسی رابطه تعداد فایل های غنی در وب و تعداد مدارک کشورهای خاورمیانه در پایگاه اسکوپوس است. روش پژوهش:از اواسط دهه 1990 حوزه پژوهشی جدیدی به نام وب سنجی بر پایه ی روش های کتابسنجی و اطلاع سنجی به وجود آمد. وب سنجی، تحلیل کمی پدیده وب با استفاده از روش های اطلاع سنجی است. این مقاله در حوزه وب سنجی و با روش مقایسه تطبیقی صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق کلیه کشورهای خاورمیانه می باشد که در محیط وب دارای فایل های غنی شده علمی می باشد. برای پاسخ به آزمون از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار اس پی اس نسخه 19  استفاده شده است. یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهد که میان تولید علم کشورهای خاورمیانه و تعداد فایل های غنی آن کشور روی وب همبستگی بالایی وجود دارد، بر مبنای تعداد فایل های غنی، به ترتیب ترکیه، رژیم صهیونیستی و ایران در جایگاه اوّل تا سوّم قرار دارند. نتیجه گیری: مقاله حاضر رویکردی نو به منظور ارزیابی علمی در حوزه وب سنجی معرفی می کند که با توجه به مزایای وب سنجی می تواند در کنار سایر روش ها در ارزیابی علمی به کار رود، وجود همبستگی میان نتایج این روش با روش مرسوم ارزیابی علمی نشان می دهد که این روش می تواند به عنوان روشی در ارزیابی علمی به کاربرده شود.

هدف: فناوری بلاک چین به عنوان یک پارادایم نوظهور در عرصه فناوری اطلاعات، پتانسیل تحولی عمیقی در حوزه علم سنجی و ارزیابی علمی دارد. در این راستا، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر فناوری بلاک چین بر افزایش شفافیت و اعتبار شاخص های علم سنجی پرداخته است. روش: در پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل اسنادی و در چارچوب نظریه نظام های اطلاعاتی شفاف، قابلیت های بلاک چین در بهبود فرآیندهای ارزیابی علمی مورد مطالعه قرار گرفته است. یافته ها: بلاک چین قابلیت ایجاد تحول بنیادین در فرآیندهای ثبت، اعتبارسنجی و ارزیابی دستاوردهای علمی دارد. مهم ترین دستاورد این فناوری، ایجاد زیرساخت غیرمتمرکز و تغییرناپذیر برای مدیریت اطلاعات علمی است. از طریق مکانیزم توافق توزیع شده و رمزنگاری پیشرفته، بلاک چین امکان ثبت دقیق و غیرقابل تغییر اطلاعات علمی را فراهم می کند. این ویژگی منجربه افزایش قابل توجه شفافیت در ثبت و پیگیری فعالیت های پژوهشی می شود و امکان جعل و دستکاری اطلاعات را به حداقل می رساند. در بُعد اعتبارسنجی، بلاک چین سازوکاری نوین برای تضمین صحّت و یکپارچگی داده های علمی ارائه می دهد. سیستم توکنایز کردن دستاوردهای علمی و ثبت غیرمتمرکز استنادها، امکان رهگیری دقیق مسیر تولید علم را میسر می سازد. این رویکرد می تواند به ایجاد سیستم پاداش دهی عادلانه تر برای محققان و کاهش تبعیض در ارزیابی های علمی کمک کند. محدودیت های مقیاس پذیری، هزینه های بالای محاسباتی، مصرف انرژی و پیچیدگی های فنی ازجمله موانع اصلی گسترش این فناوری هستند. نتیجه گیری: فناوری بلاک چین می تواند با ایجاد اکوسیستمی شفاف، عادلانه و غیرمتمرکز، اعتماد به نظام علمی را افزایش داده و زمینه ساز تحولی بنیادین در شیوه های سنّتی علم سنجی باشد. پیشنهاد می شود سیاست گذاران و نهادهای علمی، راهکارهای تدریجی برای یکپارچه سازی این فناوری در نظام ارزیابی علمی را مورد توجه قرار دهند.