رژیم کنترل تکنولوژی موشکی

در مقاله پیشرو با طرح این پرسش که «رژیم کنترل تکنولوژی موشکی چگونهبر امنیت جمهوری اسلامی ایران تأثیر می گذارد؟» به معرفی و بررسی رژیم کنترل تکنولوژی موشکیاز ابتدای شکل گیری آن می پردازیم و در ارتباط با آن الزامات امنیتی ایران را بررسی می کنیم. هدف از نوشتار فرارو آن است که چگونگی تأثیررژیم کنترل تکنولوژی موشکی را بر امنیت ملی ایران و نیز چالش های ایران در ارتباط با رژیم یاد شده آشکار نماییم.  در سال 1987 در پی اوج گیری نگرانی های بین المللی درباره اﺷﺎﻋه تسلیحات ﻣﻮﺷکی به دعوت ایالات متحده امریکا، هفت کشور صنعتی جهان رژیم کنترل تکنولوژی موشکی (امتی سی آر) را ایجاد می کنند. این رژیم از ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ تشکیل شده اﺳﺖ ﮐ ﻪ در اﺷ ﺎعه نیافتن ﻣﻮﺷ ک،ﻣﻨﺎﻓﻊ و درک سیاسی مشترک دارﻧﺪ. روش این نگاشته توصیفی– تحلیلی می باشد و نتایج پژوهش حاکی از آن است که رژیم کنترل تکنولوژی موشکی با ماهیتیسیاسی در پی تأثیرگذاری جهانی است. این رژیم امنیتی بر امنیت جمهوری اسلامی ایران تأثیرگذاشته و بازدارندگی موشکی ایران را، که تکیه گاه اصلی امنیت ملی کشور است، می تواند با مشکل مواجه سازد.

توسعه برنامه موشکی یکی از توانایی های مختلف نظامی جمهوری اسلامی ایران است که به افزایش امنیت ملی کشور منجر می گردد که این امر فشارهای دشمنان برای ضربه زدن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را افزایش داده است. سیاست های کشورهای غربی بر تضعیف ابزارهای بازدارنده جمهوری اسلامی ایران تاکید دارند. اعمال رژیم های کنترل صادرات مصادیقی از اقدامات مقابله ای با توسعه برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران است. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سوال بود که رژیم های کنترل صادرات چه اثری بر برنامه دفاع موشکی جمهوری اسلامی ایران در بازه های 1996 الی 2022 داشته اند؟ در این پژوهش از نظریه های نوواقع گرایی برای مطالعه رفتار آمریکا و کشورهای غربی و از نظریه بازدارندگی برای مطالعه رفتار ایران در قبال برنامه موشکی استفاده شده است. یافته ها نشان داد که رژیم های کنترل صادرات اثرات مثبت و منفی بر برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران در بازه های 1996 الی 2022 داشته اند. محدودیت دسترسی به فناوری، تجهیزات و مواد موردنیاز ساخت موشک، جلوگیری از تبادلات و انتقال دانش مرتبط با برنامه موشکی ایران، محدودسازی سرمایه و جریان مالی مورد نیاز تکنولوژی موشکی آثار رژیم های کنترل صادرات بر برنامه موشکی ایران است. از طرفی بومی سازی فن آوری موشکی و تحول محصولات موشکی از آثار مثبت رژیم های کنترل صادرات بر برنامه موشکی ایران است. روش به کارگرفته شده در این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد. و از ابزار کتابخانه ای، استنادی و منابع ا ینترنتی برای گردآوری داده ها استفاده شده است.