نشریات بین المللی

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی همکاری علمی در مقالات منتشر شده پژوهشگران ایرانی در سطوح مختلف همکاری بین المللی، ملی، درون موسسه ای و تک نویسندگی در پایگاه اسکوپوس بود. روش: این پژوهش کمّی و از نوع توصیفی است و در آن از رویکرد علم سنجی استفاده شده است. داده های پژوهش شامل تمامی تولیدات علمی پژوهشگران ایران مستخرج از پایگاه سای ول، در بازه ده ساله (2014-2023) است. به منظور بررسی روندهای رشد از رگرسیون نمایی و به منظور تاثیر همکاری علمی بر استناد از رگرسیون خطی ساده استفاده و این تحلیل ها با استفاده از نرم افزار اس.پی.اس.اس. و اکسل انجام شده است. یافته ها: بررسی داده ها نشان می دهد که طی سال های 2014-2023، 635821 مدرک در مجلات نمایه شده در پایگاه اسکوپوس که حداقل یکی از نویسندگان آن وابستگی سازمانی کشور ایران را داشته اند، منتشر شده است. این مدارک در مجموع 9533322 استناد را دریافت کرده اند. به لحاظ سطوح همکاری علمی، بررسی این تولیدات علمی نشان داد که 27.4 درصد از این مدارک با همکاری پژوهشگران بین المللی، 32.5 درصد با همکاری پژوهشگران ملی و 35.6 درصد با پژوهشگران موسسه خود و 4.6 درصد نیز به شکل انفرادی بوده است. این آمار برای کل تولیدات دنیا به ترتیب 20.1، 33.7، 30.6 و 15.6 درصد است. به لحاظ استناد مقالات بین المللی محققان ایران 22.5 استناد به ازای هر مقاله دریافت کرده اند که در کل مقالات جهان این عدد 22 است. همچنین به لحاظ استناد به مقالات با همکاری ملی، در تولیدات علمی ایران 12.7 است که در کل تولیدات علمی جهان، 13.9 استناد به ازای هر مقاله می باشد. استناد به ازای مقاله در صورتی که آن مقاله با همکاری پژوهشگران یک موسسه بوده، در تولیدات علمی ایران 12.1 بوده است که در سطح جهانی 11.1 استناد به ازای هر مقاله بدست آمد. کمترین میزان استناد به ازای مقاله مربوط به مقالات تک نویسنده است که 8..8 استناد به ازای هر مقاله در تولیدات علمی ایران و 4.5 استناد به ازای مقالات تک نویسنده در کل تولیدات جهانی به دست آمده است. به لحاظ تاثیر استنادی وزن دهی شده حوزه ای، برای تولیدات علمی ایران در سطح همکاری بین المللی، ملی، موسسه ای و تک نویسندگی به ترتیب 1.66، 0.84، 0.79 و 0.69 است. همین شاخص برای کل تولیدات جهان به ترتیب، 1.52، 1.01، 0.85 و 0.59 می باشد. بیشترین همکاری علمی با محققان کشور آمریکا بوده است. کانادا و بریتانیا در رتبه های بعدی قرار دارند. بررسی نرخ رشد درصدی از تولیدات علمی پژوهشگران ایران که با همکاری پژوهشگران بین المللی منتشر شده است، با استفاده از رگرسیون نمایی، رشد 7.56 درصد را نشان می دهد. همچنین به لحاظ همکاری علمی ملی، درون موسسه ای و تک نویسندگی، نرخ رشد منفی 1.5 درصد، منفی 3.4 درصد و منفی 5.7 درصد به دست آمد. روند استناد بر مقاله روند کاهشی داشته و نرخ رشد منفی بوده که به ترتیب در سطوح همکاری بین الملل، ملی، درون موسسه ای و تک نویسندگی برابر با منفی 1.72، 1.97، 1.97 و 1.88 درصد بوده است. بررسی شاخص تاثیر استنادی وزن دهی شده حوزه ای در تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی نمایه شده در پایگاه اسکوپوس نشان می دهد که این شاخص به ترتیب دارای نرخ رشد 1.44، 0.07، 0.035 و منفی 0.08 درصد به ترتیب برای مقالات در سطوح همکاری بین المللی، ملی، درون موسسه ای و تک نویسندگی است. بررسی مدل رگرسیونی، ارتباط و تاثیر همکاری بین المللی بر دریافت استناد بر مقاله را نشان می دهد. نتیجه گیری: نسبت به سطوح همکاری علمی در مقالات منتشر شده در دنیا، مقالات منتشر شده توسط پژوهشگران ایرانی از وضعیت مناسب و همسانی برخوردار است. همکاری علمی در سطوح مختلف به خصوص بین المللی باعث دریافت استناد بیشتر می گردد.