آیه 44 سوره «ص»

یکی از پیامبران برجسته الهی که در قرآن، نام ایشان در چند نوبت و چند سوره یاد شده، حضرت ایوب(ع) است. درباره این پیامبر الهی، چندین موضوع چالش برانگیز در تفاسیر فریقین انعکاس یافته که از جمله آنها، مباحثی است که در آیه 44 سوره «ص» مطرح می باشند و برخی آراء تفسیری ارائه شده ذیل این آیه در معرض نقد جدی هستند، ازاین روی پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی در صدد پاسخ به این سؤال است که نقد و بررسی آرای تفسیری فریقین در تفسیر آیه 44 سوره «ص» چگونه است؟ یافته های تحقیق حکایت از آن دارند که در این آیه، دو مسئله مهم میان عالمان و مفسران فریقین مطرح بوده است؛ نخست، علت سوگند و فرد مضروب؛ و دوم، امکان استفاده فقهی از آیه. درباره مسئله نخستین اجمالاً می توان گفت سیاق آیه به سوگند ایوب(ع) بر مضروب ساختن همسرش و حکم تخفیف الهی اشاره دارد و براى رعایت ادب و حفظ احترام، دقیقاً سبب سوگند آن حضرت و خطای همسرش ذکر نشده است. در خصوص امکان استفاده فقهی از آیه نیز، فقها و مفسران چهار برداشت فقهی ارائه کرده اند که عبارتند از «جاری کردن حد بر زناکار بیمار»، «سوگند مولا بر تنبیه عبد»، «ضرب همسر در غیر نشوز» و «جواز حیله شرعی». به همه این برداشت ها اشکالات متعددی وارد شده است، اما اشکال تقریباً مشترک همه آنها این است که آنچه در آیه مطرح گردیده از احکام اختصاصی ایوب(ع) است و دلیلی بر الغای خصوصیت از ایشان و تعمیم به دیگر شرایع و یا تعمیم به اشخاص دیگر، وجود ندارد.