نقش سینمای دفاع مقدس در فروپاشی کلان روایت های سینمای جنگ جهان بر پایه آرای لیوتار (مطالعه موردی فیلم های «موقعیت مهدی» و «در جبهه غرب خبری نیست») (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
این جستار مطالعه ای پیرامون امکان کاربست مفهوم فروپاشی «کلان روایت ها» در سینمای جنگ است. بنابراین آرای ژان فرانسوا لیوتار در مورد کلان روایت ها در دوران جدید و نابسندگی آن ها برای ارائه تفسیر صحیح از جهان، و نیز سلطه فرهنگی این کلان روایت ها از یک سو، و از سوی دیگر لزوم مبارزه با این تمامیت ها، از طریق منطق شکنی مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین با استفاده از مفاهیمِ «ترافع» و «جهان ناهمگن» در اندیشه لیوتار و بازتاب آن در هنر و زیبایی شناسی، به توان سیاسی و اخلاقی هنرها، به ویژه سینما، در جهت مقاومت در برابر کلان روایت ها و مبارزه برای فروپاشی این نظام ها پرداخته شده است. در این راستا به بررسی برخی نظام هاى روایی و صورى در سینما می پردازیم که دنیای فیلم را در خدمت ابرگفتمان ها و کلان روایت ها در می آورند. با به کارگیری روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و با استفاده از شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ای، تلاش کرده ایم به این پرسش ها پاسخ دهیم که «ایده فروپاشی کلیت های سیاسی و صوری در روایت های سینمایی چگونه امکان پذیر است؟ آیا سینمای دفاع مقدس ظرفیت تحقق این ایده را در عرصه سینمای جهان دارد؟». بنا بر نتایج تحقیق، سینمای دفاع مقدس در ایران، با مؤلفه های روایی منحصر به فردی که مشخصا در سینمای جنگ جهان نمود پیدا نمی کنند، با منطق شکنی نظام صورى (ژانر) جنگی در سینمای جهان، نه تنها قواعد پیشین آن نظام را مورد تردید و فروپاشی قرار می دهد، بلکه باعث ابداع قواعد جدید در این ژانر (سینمای جنگ) شده است. برای بررسی موردی، فیلم های «موقعیت مهدی» و «در جبهه غرب خبری نیست» مقایسه و بررسی شده اند.Investigation of the Collapse of Metanarratives in Global War Cinema: A Study Through the Lens of Lyotard’s Thought
This article explores the potential for dismantling metanarratives within the realm of war cinema, drawing upon the philosophical insights of Jean-François Lyotard regarding the insufficiency of metanarratives in adequately interpreting the complexities of the modern world. It examines the cultural hegemony exerted by these overarching narratives while emphasizing the imperative to challenge them through the concept of paralogy. Furthermore, the article investigates the political and ethical dimensions of art—particularly cinema—as a medium to resist and undermine these totalizing narratives, referencing Lyotard’s notions of "differend" and "heterogeneous worlds" as they pertain to artistic expression. In this context, we analyze various narrative and visual systems (genres) within cinema that perpetuate super-narratives and metanarratives. Utilizing a descriptive-analytical research methodology supplemented by comprehensive library research, we aim to address two critical questions: "How can the collapse of political and narrative totalities be envisioned within cinematic narratives?" and "Does the cinema of the Sacred Defense possess the capacity to actualize this vision within the cinematic landscape?" Our findings suggest that the cinema of the Sacred Defense in Iran, distinguished by its unique narrative elements absent in prevalent global war films, not only subverts and deconstructs existing paradigms within the war genre but also carves out innovative rules that redefine its conventions.
تبلیغات
